Home » Blog » Rola pracowników w cyberbezpieczeństwie farmaceutycznym – od codziennych nawyków po strategiczną ochronę

Rola pracowników w cyberbezpieczeństwie farmaceutycznym – od codziennych nawyków po strategiczną ochronę

Quality

6 maja 2025

Spis treści

1. Wprowadzenie: Kluczowa rola pracowników w cyberbezpieczeństwie farmaceutycznym

Przemysł farmaceutyczny znajduje się na kluczowym skrzyżowaniu, gdzie innowacje spotykają się z podatnością na zagrożenia w nowoczesnym środowisku cyfrowym. Wraz z nieustannym rozwojem i rosnącą złożonością cyberzagrożeń, cyberbezpieczeństwo w sektorze farmaceutycznym stało się priorytetem dla organizacji na całym świecie. Najnowsze dane wskazują, że globalny sektor farmaceutyczny odnotował 19% skumulowany roczny wzrost zatrudnienia w obszarze cyberbezpieczeństwa od 2020 roku, co podkreśla rosnącą świadomość tego kluczowego zagadnienia.

1.1 Zrozumienie unikalnych podatności branży farmaceutycznej

Przemysł farmaceutyczny zmaga się z wyjątkowymi wyzwaniami w zakresie cyberbezpieczeństwa, które odróżniają go od innych sektorów. Przede wszystkim operuje na danych o wysokiej wartości, takich jak wrażliwa własność intelektualna, cenne wyniki badań oraz poufne informacje o pacjentach. Sprawia to, że firmy farmaceutyczne stają się atrakcyjnym celem dla cyberprzestępców dążących do uzyskania korzyści finansowych lub przewagi konkurencyjnej. Sytuację dodatkowo komplikuje konieczność przestrzegania rygorystycznych regulacji, takich jak GDPR (Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych) oraz HIPAA (Ustawa o Przenośności i Odpowiedzialności Ubezpieczeniowej), które wymagają stosowania zaawansowanych zabezpieczeń przy jednoczesnym zachowaniu efektywności operacyjnej.

1.2 Wzrost zagrożeń cybernetycznych wymierzonych w firmy farmaceutyczne

Krajobraz zagrożeń cybernetycznych dla branży farmaceutycznej staje się coraz bardziej złożony i niebezpieczny. Choć liczba ofert pracy w obszarze cyberbezpieczeństwa w tej branży wzrosła o 64% w 2021 roku, to nieustająca ewolucja zagrożeń nadal stanowi ogromne wyzwanie. Nowoczesne cyberbezpieczeństwo w farmacji musi zmierzyć się z zaawansowanymi atakami ransomware, ukierunkowanymi kampaniami phishingowymi oraz zagrożeniami APT (Advanced Persistent Threats), które celowo atakują cenne dane badawcze i procesy produkcyjne.

Integracja urządzeń IoT oraz przetwarzania danych w chmurze w operacjach farmaceutycznych stworzyła nowe wektory ataku, które mogą zostać wykorzystane przez cyberprzestępców. Zespół TTMS rozumie, że choć te innowacje technologiczne są niezbędne dla postępu, to wymagają również stosowania zaawansowanych środków bezpieczeństwa w celu ochrony przed nowo pojawiającymi się zagrożeniami. Dodatkową warstwę złożoności stanowi globalny charakter łańcuchów dostaw w farmacji, ponieważ cyberataki mogą potencjalnie zakłócić funkcjonowanie operacji w wielu regionach jednocześnie.

2. Niezastąpiona rola pracowników w cyberbezpieczeństwie

2.1 Dlaczego pracownicy są pierwszą linią obrony przed cyberzagrożeniami

W dziedzinie cyberbezpieczeństwa farmaceutycznego pracownicy odgrywają kluczową rolę jako pierwsza linia obrony przed stale ewoluującymi zagrożeniami. Od 2020 roku stanowiska kierownicze stanowiły 33% ofert pracy związanych z cyberbezpieczeństwem, co pokazuje, że branża farmaceutyczna docenia znaczenie nadzoru ludzkiego w ochronie zasobów cyfrowych.

Czynnik ludzki w cyberbezpieczeństwie farmacji ma kluczowe znaczenie. Chociaż zaawansowane systemy zabezpieczeń są niezbędne, to właśnie pracownicy często jako pierwsi napotykają i identyfikują potencjalne zagrożenia. Ich zdolność do rozpoznawania podejrzanych działań, takich jak próby phishingu czy nietypowe zachowania systemu, może zapobiec poważnym naruszeniom bezpieczeństwa, zanim do nich dojdzie. Ta „ludzki firewall” jest szczególnie istotna w ochronie poufnych danych badawczych, własności intelektualnej i informacji o pacjentach.

2.2 Tworzenie kultury bezpieczeństwa w miejscu pracy

Budowanie silnej kultury bezpieczeństwa w przemyśle farmaceutycznym wymaga więcej niż tylko wdrażania polityk i procedur. Znaczący wzrost zatrudnienia w obszarach związanych z informatyką i matematyką, który w 2021 roku wyniósł 83%, pokazuje zaangażowanie branży w rozwój wiedzy technicznej. Jednak prawdziwa doskonałość w zakresie bezpieczeństwa wynika z połączenia zaawansowanych umiejętności technicznych z ogólnofirmowym podejściem opartym na świadomości zagrożeń.

TTMS promuje holistyczne podejście do cyberbezpieczeństwa farmaceutycznego, które koncentruje się na ciągłym kształceniu i otwartej komunikacji. Obejmuje to regularne szkolenia z zakresu bezpieczeństwa, jasne procedury zgłaszania incydentów oraz stworzenie środowiska, w którym pracownicy czują się komfortowo, zgłaszając potencjalne zagrożenia. Dzięki kształtowaniu kultury, w której bezpieczeństwo jest wspólną odpowiedzialnością, organizacje mogą budować bardziej odporną ochronę przed cyberatakami.

Sukces podejścia opartego na priorytecie bezpieczeństwa w dużej mierze zależy od współpracy między działami. Gdy pracownicy z różnych obszarów organizacji dzielą się swoimi spostrzeżeniami i doświadczeniami, tworzą bardziej kompleksową sieć zabezpieczeń, która skuteczniej identyfikuje i neutralizuje potencjalne zagrożenia.

2.3 Najczęstsze wyzwania w zakresie cyberbezpieczeństwa w farmacji i jak pracownicy mogą im zaradzić

Phishing i inżynieria społeczna: rozpoznawanie i zgłaszanie zagrożeń

W obszarze cyberbezpieczeństwa farmaceutycznego ataki phishingowe pozostają jednym z najczęstszych zagrożeń. Czołowe firmy, takie jak AstraZeneca, dostrzegły ten problem i od 2020 roku znacząco zwiększyły swoje zespoły ds. cyberbezpieczeństwa, publikując 1 654 ogłoszenia o pracę. Zaawansowane techniki phishingu często celują w pracowników poprzez fałszywe e-maile, które wydają się autentyczne, ale mają na celu wyłudzenie poufnych informacji lub danych uwierzytelniających.

Aby przeciwdziałać tym zagrożeniom, pracownicy muszą nauczyć się rozpoznawać podejrzane wiadomości i znać właściwe procedury ich zgłaszania. Kluczowe działania obejmują:

Dokładne sprawdzanie adresów nadawców,
Ostrożność wobec pilnych próśb o podanie poufnych informacji,
Weryfikację nietypowych żądań poprzez alternatywne kanały komunikacji.

2.4 Bezpieczne zarządzanie hasłami i kontrola dostępu

W ramach cyberbezpieczeństwa w farmacji, silne zarządzanie hasłami oraz kontrola dostępu stanowią fundament ochrony danych. Pięć największych firm farmaceutycznych odpowiada za 29% wszystkich nowych miejsc pracy związanych z cyberbezpieczeństwem, co wyraźnie pokazuje, że branża koncentruje się na wzmacnianiu podstawowych mechanizmów bezpieczeństwa.

Najlepsze praktyki w tym zakresie obejmują:

Wdrażanie uwierzytelniania wieloskładnikowego (MFA),
Regularne aktualizowanie haseł,
Unikanie ponownego używania tych samych haseł w różnych systemach,
Bezpieczne przechowywanie haseł i unikanie ich udostępniania innym osobom.

2.5 Ochrona poufnych danych i przestrzeganie zasad prywatności

Branża farmaceutyczna mierzy się z wyjątkowymi wyzwaniami w zakresie ochrony danych, ponieważ operuje na niezwykle wrażliwych informacjach, takich jak wyniki badań, własność intelektualna oraz dane pacjentów. Pracownicy muszą być świadomi swojej roli w utrzymaniu poufności danych poprzez stosowanie odpowiednich praktyk ich przetwarzania i udostępniania.

Najważniejsze zasady obejmują:

Korzystanie z szyfrowanych kanałów komunikacji,
Ochronę fizycznych dokumentów i ich właściwe przechowywanie,
Stosowanie ustalonych protokołów klasyfikacji danych w celu ograniczenia dostępu do wrażliwych informacji tylko do uprawnionych osób.

Dzięki przestrzeganiu tych zasad pracownicy mogą aktywnie przyczyniać się do wzmacniania cyberbezpieczeństwa w swoich organizacjach i zminimalizować ryzyko naruszeń danych.

2.6 Minimalizowanie ryzyka błędów i zaniedbań pracowników

Błąd ludzki pozostaje jednym z kluczowych wyzwań w cyberbezpieczeństwie przemysłu farmaceutycznego. Nawet proste pomyłki, takie jak wysłanie e-maila do niewłaściwego adresata lub przypadkowe udostępnienie poufnych informacji, mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. TTMS podkreśla znaczenie jasnych procedur oraz wprowadzenia wielopoziomowej weryfikacji w krytycznych procesach.

Aby zminimalizować ryzyko, organizacje powinny:

Wdrażać automatyczne mechanizmy zabezpieczeń, które ograniczają możliwość popełnienia błędu,
Regularnie szkolić pracowników, odświeżając wiedzę na temat bezpieczeństwa,
Zachęcać do zgłaszania incydentów bez obaw przed konsekwencjami – budowanie atmosfery otwartości sprzyja szybkiemu reagowaniu,
Określić jasne procedury dotyczące przetwarzania danych wrażliwych, aby pracownicy wiedzieli, jak postępować,
Przeprowadzać regularne audyty i przeglądy uprawnień dostępu, aby eliminować nieautoryzowany dostęp do kluczowych systemów.

Dzięki tym działaniom firmy farmaceutyczne mogą znacząco wzmocnić swoje cyberbezpieczeństwo, ograniczając ryzyko naruszeń wynikających z błędów ludzkich lub zaniedbań.

3. Skuteczne strategie wzmacniania roli pracowników w cyberbezpieczeństwie farmaceutycznym

3.1 Programy szkoleniowe: Budowanie świadomości i umiejętności w zakresie cyberbezpieczeństwa

W dynamicznie zmieniającym się środowisku cyberbezpieczeństwa farmaceutycznego kompleksowe programy szkoleniowe są kluczowe dla budowania odpornej i świadomej kadry pracowniczej. Stany Zjednoczone odpowiadają za 51% ofert pracy związanych z cyberbezpieczeństwem w branży farmaceutycznej, co pokazuje wyraźne zaangażowanie w rozwój wyspecjalizowanych ekspertów zdolnych do ochrony cennych zasobów.

TTMS zaleca wdrażanie szkoleń dostosowanych do ról i działów, które uwzględniają specyficzne wyzwania związane z cyberbezpieczeństwem w różnych obszarach farmacji. Programy powinny obejmować:

Podstawowe zasady bezpieczeństwa,
Ochronę danych laboratoryjnych,
Bezpieczeństwo w łańcuchu dostaw,
Przeglądy aktualnych zagrożeń i najlepszych praktyk.

Regularne kursy uzupełniające pomagają pracownikom być na bieżąco z nowo pojawiającymi się zagrożeniami i metodami ich neutralizacji.

3.2 Regularne symulacje i ćwiczenia: Przygotowanie na potencjalne zagrożenia

Branża cyberbezpieczeństwa w farmacji znacząco korzysta z praktycznych doświadczeń zdobywanych poprzez symulowane scenariusze ataków. Warto zauważyć, że rynek cyberbezpieczeństwa w ochronie zdrowia ma osiągnąć wartość 35,3 miliarda USD do 2028 roku, co wskazuje na rosnące inwestycje w zaawansowane narzędzia szkoleniowe oraz platformy symulacyjne.

Ćwiczenia powinny obejmować:

Kampanie symulacyjne phishingu – testowanie umiejętności wykrywania podejrzanych wiadomości,
Ćwiczenia reagowania na wyciek danych – sprawdzanie procedur postępowania w sytuacjach kryzysowych,
Testowanie protokołów awaryjnych – symulacje działań w przypadku cyberataku,
Ćwiczenia współpracy międzydziałowej – koordynacja reakcji na zagrożenia w skali całej organizacji,
Symulacje odzyskiwania systemów – sprawdzanie zdolności organizacji do przywrócenia operacji po cyberataku.

Regularne szkolenia i realistyczne scenariusze zwiększają świadomość zagrożeń wśród pracowników oraz wzmacniają gotowość organizacji do skutecznego reagowania na cyberataki.

3.3 Wykorzystanie technologii i narzędzi do wzmocnienia bezpieczeństwa pracowników

Nowoczesne cyberbezpieczeństwo farmaceutyczne opiera się na połączeniu czujności pracowników z zaawansowanymi rozwiązaniami technologicznymi. TTMS wdraża nowoczesne narzędzia bezpieczeństwa, które wspierają codzienną pracę personelu, zapewniając jednocześnie kompleksową ochronę.

Najważniejsze wdrożenia technologiczne obejmują:

Zaawansowane systemy ochrony urządzeń końcowych – zabezpieczające komputery, tablety i smartfony przed zagrożeniami,
Automatyczne systemy wykrywania i reagowania na zagrożenia – eliminujące ataki w czasie rzeczywistym,
Bezpieczne platformy komunikacyjne – szyfrujące przesyłane dane i chroniące przed nieautoryzowanym dostępem,
Rozwiązania do zarządzania dostępem – kontrolujące, kto i kiedy może korzystać z krytycznych systemów,
Narzędzia do monitorowania w czasie rzeczywistym – pozwalające na szybkie wykrywanie i neutralizację podejrzanych działań.

Łącząc zaawansowane rozwiązania technologiczne z dobrze przeszkolonymi pracownikami, organizacje mogą skutecznie wzmocnić swoją ochronę przed cyberzagrożeniami. Kluczowe jest, aby narzędzia te wspierały, a nie utrudniały codzienną pracę pracowników, umożliwiając im wykonywanie obowiązków w bezpieczny i efektywny sposób.

4. Podsumowanie: Wspieranie współpracy w zakresie cyberbezpieczeństwa w farmacji

4.1 Ciągła potrzeba doskonalenia i adaptacji

Krajobraz cyberbezpieczeństwa w farmacji nieustannie się zmienia, co wymaga od organizacji proaktywnego podejścia do środków ochrony. Wraz z rosnącą złożonością cyberzagrożeń, struktura cyberbezpieczeństwa w przemyśle farmaceutycznym musi być dynamiczna i elastyczna. Oznacza to regularne aktualizowanie protokołów bezpieczeństwa, wdrażanie nowych technologii oraz zapewnianie, że szkolenia pracowników pozostają aktualne i skuteczne.

Sukces w zakresie cyberbezpieczeństwa w farmacji zależy od stworzenia środowiska, w którym ciągłe uczenie się i rozwój są wspierane i promowane. Organizacje muszą być na bieżąco z nowo pojawiającymi się zagrożeniami, najlepszymi praktykami branżowymi oraz innowacjami technologicznymi, które mogą wzmocnić ich odporność na ataki. Regularne audyty bezpieczeństwa oraz systematyczna analiza opinii pracowników pomagają identyfikować obszary wymagające poprawy i zapewniają, że stosowane środki ochrony pozostają skuteczne wobec nowych zagrożeń.

4.2 Rola liderów we wspieraniu inicjatyw pracowniczych w zakresie cyberbezpieczeństwa

Liderzy odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu sukcesu inicjatyw cyberbezpieczeństwa w farmacji. Ich zaangażowanie i alokacja zasobów mogą zainspirować pracowników do podejmowania aktywnej roli w ochronie zasobów organizacji. Wsparcie kierownictwa obejmuje:

Promowanie inicjatyw związanych z cyberbezpieczeństwem na wszystkich poziomach organizacji,
Przydzielanie odpowiednich zasobów na szkolenia i narzędzia związane z ochroną danych,
Zachęcanie do otwartej komunikacji na temat zagrożeń i obaw dotyczących bezpieczeństwa,
Docenianie i nagradzanie działań pracowników na rzecz poprawy bezpieczeństwa,
Dawanie przykładu poprzez przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w codziennej pracy.

TTMS rozumie, że skuteczne cyberbezpieczeństwo w farmacji wymaga czegoś więcej niż tylko wdrożenia odpowiednich środków ochrony – wymaga aktywnie zaangażowanego przywództwa.

Poprzez wspólne podejście do cyberbezpieczeństwa, firmy farmaceutyczne mogą uczynić ochronę danych integralną częścią kultury organizacyjnej, a nie tylko zbiorem zasad do przestrzegania. Aktywne zaangażowanie liderów wywołuje efekt domina, który wzmacnia świadomość i buduje odporność organizacji na przyszłe zagrożenia.

5. Rozwiązania TTMS w zakresie cyberbezpieczeństwa dla branży farmaceutycznej – skuteczna ochrona Twojego biznesu

Jako lider w cyberbezpieczeństwie farmaceutycznym, TTMS oferuje kompleksowe rozwiązania dostosowane do unikalnych wyzwań, przed którymi stoją organizacje farmaceutyczne. Ponieważ 25% stanowisk związanych z cyberbezpieczeństwem obejmuje role kierownicze, nasze doświadczenie pozwala na skuteczne łączenie strategii zarządzania z praktycznym wdrażaniem środków ochrony.

Nasze rozwiązania w zakresie cyberbezpieczeństwa farmaceutycznego obejmują kluczowe obszary, począwszy od oceny ryzyka i opracowania strategii, które uwzględniają:

Szczegółowe audyty bezpieczeństwa,
Dostosowane strategie minimalizacji ryzyka,
Ramowe systemy zgodności regulacyjnej,
Analizę zagrożeń specyficznych dla branży farmaceutycznej.

5.1 Wzmocnienie roli pracowników poprzez edukację i szkolenia

W nowoczesnym podejściu do cyberbezpieczeństwa kluczowe znaczenie ma nie tylko stosowanie zaawansowanych technologii i procedur, lecz także aktywne zaangażowanie pracowników. To właśnie oni, pracując na co dzień z systemami i narzędziami IT, mają bezpośredni kontakt z potencjalnymi zagrożeniami i najlepiej dostrzegają niedoskonałości istniejących rozwiązań. Ich doświadczenia mogą wskazywać na realne problemy – takie jak trudności z aktualizacjami, zbyt skomplikowane procesy uwierzytelniania czy nieintuicyjne systemy, które skłaniają do obchodzenia zabezpieczeń.

Pracownicy często jako pierwsi zauważają podejrzane wiadomości e-mail, nietypowe zachowania systemów czy niespójności w procedurach, co czyni ich cennym źródłem informacji przy projektowaniu skuteczniejszych i bardziej praktycznych strategii bezpieczeństwa. Ich codzienne obserwacje powinny być wykorzystywane do ulepszania zarówno narzędzi, jak i wewnętrznych standardów postępowania.

TTMS rozumie wagę uczestnictwa zespołu w procesie kształtowania kultury cyberbezpieczeństwa w organizacji. Dlatego oferujemy:

Modułowe szkolenia dostosowane do ról i obowiązków,
E-learning z zakresu bezpieczeństwa danych,
Szkolenia z reagowania na incydenty cybernetyczne,
Programy zgodności z regulacjami (np. GDPR, HIPAA).

5.2 TTMS – równowaga między technologią a ekspertyzą ludzką

Skuteczne cyberbezpieczeństwo w sektorze farmaceutycznym opiera się na odpowiednim połączeniu nowoczesnych technologii z praktyczną wiedzą i doświadczeniem specjalistów – to podejście stanowi fundament działań TTMS. Oferujemy stałe wsparcie i konsultacje, aby Twoja organizacja mogła skutecznie chronić swoje zasoby przed rozwijającymi się zagrożeniami, zachowując jednocześnie efektywność operacyjną.

Skontaktuj się z TTMS już dziś, aby dowiedzieć się, jak nasze dostosowane do branży farmaceutycznej rozwiązania w zakresie cyberbezpieczeństwa mogą wzmocnić ochronę Twojej organizacji i zabezpieczyć jej cenne aktywa.

TTMS blog – świat IT oczami ekspertów

Blackout 2025: Jak systemy RT-NMS chronią przed awariami sieci energetycznej?

28 kwietnia 2025 roku oczy całej Europy zwrócone były na Półwysep Iberyjski. Wszystko za sprawą nagłej awarii, która w zaledwie pięć sekund pozbawiła prądu niemal 100% terytorium dwóch państw – Hiszpanii i Portugalii. Szacuje się, że w szczytowym momencie ponad 50 milionów ludzi nie miało dostępu do energii elektrycznej. Zdarzenie to spowodowało poważne zakłócenia w transporcie publicznym, łączności, służbie zdrowia oraz usługach finansowych. Przyczyna awarii wciąż jest badana; rozważane są różne hipotezy. W tym artykule przyjrzymy się jednej z nich – związanej z utrzymaniem stabilności sieci. Postaramy się wyjaśnić, jaką rolę systemy RT-NMS odgrywają w zapobieganiu krytycznym sytuacjom spowodowanym nagłymi zmianami w produkcji energii. 1. Czym są systemy RT-NMS? Systemy zarządzania siecią w czasie rzeczywistym to zaawansowane platformy informatyczne wykorzystywane przez operatorów systemów energetycznych (TSO i DSO) do monitorowania, sterowania i optymalizacji działania sieci elektroenergetycznej w czasie rzeczywistym. Dzięki nim można na bieżąco reagować na zmiany w produkcji, przesyle i zużyciu energii. Co robią te systemy? Zbierają dane z tysięcy czujników, liczników, stacji transformatorowych i farm OZE. Monitorują parametry sieci – napięcie, częstotliwość, obciążenie linii, przepływy mocy. Wykrywają anomalie – np. przeciążenia, awarie, spadki napięcia, niestabilności. Podejmują automatyczne decyzje – np. odcięcie fragmentu sieci, włączenie rezerw. Umożliwiają zdalne sterowanie – np. przepływami energii, elektrowniami, bateriami. Pomagają przewidywać ryzyko – np. dzięki integracji z prognozami pogody i algorytmami AI. Systemy te współpracują ze sobą bardzo ściśle, tworząc zintegrowany ekosystem, który umożliwia kompleksowe zarządzanie infrastrukturą energetyczną – od elektrowni po odbiorców końcowych. Każdy z systemów ma swoją specjalizację, ale ich synergia jest kluczowa dla bezpieczeństwa i efektywności sieci. RYS1. RT-NMS – Real-Time Network Management Systems i ich główne zastosowanie Przykład działania w praktyce: ➡ Gdy farmy fotowoltaiczne nagle przestają produkować prąd (np. zachmurzenie), SCADA wykrywa spadek mocy → EMS uruchamia rezerwy w elektrowni gazowej → DMS ogranicza zużycie w mniej krytycznych rejonach → system utrzymuje napięcie i unika blackoutu. 2. Rola OZE w stabilności sieci Eksperci wskazują, że systemy zarządzania siecią w czasie rzeczywistym nie były wystarczająco przygotowane na blackout, który miał miejsce 28 kwietnia 2025 roku w Hiszpanii i Portugalii. Chociaż nie doszło do technicznej awarii tych systemów, ich zdolność do szybkiego reagowania na gwałtowne zakłócenia była ograniczona. Pratheeksha Ramdas, starsza analityczka w Rystad Energy w wywiadzie dla The Guardian, zauważyła, że choć nie można jednoznacznie obwiniać odnawialnych źródeł energii za blackout, to ich rosnący udział w miksie energetycznym może utrudniać absorpcję zakłóceń częstotliwości. Podkreśliła, że wiele czynników, takich jak awaria systemu lub słabe linie przesyłowe, mogło przyczynić się do tej sytuacji. Z kolei Miguel de Simón Martín, profesor z Uniwersytetu w León, na łamach WIRED podkreślił, że stabilność sieci zależy od trzech kluczowych czynników: dobrze połączonej sieci przesyłowej, odpowiednich połączeń międzysystemowych oraz obecności tzw. „inercji mechanicznej” dostarczanej przez tradycyjne elektrownie. Zauważył, że hiszpańska sieć energetyczna jest słabo połączona z resztą Europy, co ogranicza jej zdolność do reagowania na nagłe zakłócenia. 3. Od czego zależy zdolność do szybkiego reagowania systemów zarządzania siecią w czasie rzeczywistym? Szybka reakcja systemu elektroenergetycznego na zakłócenia to efekt wielu powiązanych ze sobą elementów. Nie wystarczy sama automatyzacja – liczy się jakość danych, dostępność zasobów, sprawna organizacja i przewidywanie możliwych scenariuszy. Poniżej omawiamy kluczowe obszary, które mają decydujące znaczenie dla skutecznego działania w czasie rzeczywistym. 3.1 Technologiczne fundamenty szybkiej reakcji w systemie zasilania To, jak szybko i skutecznie system zarządzania siecią energetyczną potrafi zareagować na nagłe zakłócenia – takie jak awarie, przeciążenia czy gwałtowny spadek mocy – nie jest dziełem przypadku. W grę wchodzi wiele współzależnych elementów: od technologii i architektury sieci, przez jakość danych i algorytmy sterujące, aż po organizację pracy ludzi, którzy czuwają nad bezpieczeństwem systemu. Przyjrzyjmy się tym elementom bliżej. Aby system elektroenergetyczny mógł skutecznie reagować na zakłócenia, kluczowa jest dostępność danych w czasie rzeczywistym. Im szybciej dane z liczników, czujników i urządzeń trafią do systemu, tym szybciej może on zareagować. Niezbędne są tutaj szybkie protokoły komunikacyjne, duża liczba punktów pomiarowych (telemetria) oraz brak opóźnień w transmisji danych (latencji). Drugim istotnym elementem są zautomatyzowane algorytmy decyzyjne oparte na sztucznej inteligencji i uczeniu maszynowym. Dzięki nim systemy mogą samodzielnie wykrywać anomalie i podejmować natychmiastowe decyzje, bez konieczności angażowania człowieka. Przykładem może być automatyczne włączenie rezerw mocy lub zmiana kierunku przepływu energii. Kolejnym warunkiem skutecznej reakcji jest dostępność rezerw mocy i magazynów energii. Nawet najlepiej zaprojektowany system nie zareaguje skutecznie, jeśli nie dysponuje odpowiednimi zasobami. Szybkie rezerwy to m.in. baterie przemysłowe, elektrownie gazowe o krótkim czasie rozruchu czy elastyczni odbiorcy, tacy jak przemysł zdolny do tymczasowego ograniczenia zużycia energii. Bardzo ważna jest również integracja z rozproszonymi źródłami energii (DER), takimi jak farmy fotowoltaiczne, turbiny wiatrowe, prosumenci czy magazyny energii. System musi mieć nad nimi wgląd i kontrolę, ponieważ brak integracji może prowadzić do ich automatycznego odłączania się w przypadku zaburzeń, zamiast wspierania stabilności sieci. 3.2 Czynniki organizacyjne i znaczenie planowania Istotnym aspektem jest także projekt samej sieci elektroenergetycznej – jej topologia i poziom redundancji. Im bardziej elastyczna i odporna na zakłócenia jest sieć, np. dzięki połączeniom z innymi krajami, tym łatwiej można zareagować. Sieci o charakterze „wyspowym”, jak ta na Półwyspie Iberyjskim, mają znacznie mniejsze możliwości importu energii z zewnątrz w sytuacjach kryzysowych. Nie można zapominać o zdolnościach operatorów i zespołów kryzysowych. Nawet najbardziej zaawansowane, zautomatyzowane systemy wymagają obecności dobrze wyszkolonych ludzi, którzy potrafią szybko zinterpretować dane i odpowiednio zareagować w nietypowych sytuacjach. Na koniec, ogromne znaczenie ma poziom predykcji i planowania. Im lepiej system potrafi prognozować ryzyka, takie jak spadki mocy z OZE czy nagłe skoki zapotrzebowania, tym lepiej może się przygotować, np. poprzez wcześniejsze uruchomienie rezerw mocy. 4. Blackout w Hiszpanii i Portugalii – przyczyny i wnioski Choć eksperci uważają stabilność infrastruktury technologicznej w energetyce za kluczową w kontekście minionego blackoutu sam operator systemów energetycznych w Hiszpanii nie wypowiada się oficjalnie w tej kwestii. Najbardziej aktualne oficjalne oświadczenie Red Eléctrica de España (REE) dotyczące blackout’u z 28 kwietnia 2025 roku informuje, że do godziny 7:00 rano 29 kwietnia udało się przywrócić 99,95% zapotrzebowania na energię elektryczną. Ponadto REE przekazała wszystkie wymagane dane Komisji ds. Analizy Kryzysu Energetycznego.Co więc było oficjalnym powodem kwietniowego blackoutu na półwyspie iberyjskim? Dowiemy się pewnie po śledztwie odpowiednich organów. 5. Kiedy nastąpi kolejny Black Out? Według raportu North American Electric Reliability Corporation (NERC), około połowa USA jest zagrożona niedoborami mocy w ciągu najbliższej dekady. Regiony takie jak Teksas, Kalifornia, Nowa Anglia, Środkowy Zachód oraz Southwest Power Pool (SPP) mogą doświadczyć przerw w dostawie energii, zwłaszcza podczas ekstremalnych warunków pogodowych lub szczytowego zapotrzebowania. Nie inaczej jest w Europie. Unia Europejska stoi przed wyzwaniem modernizacji swojej sieci energetycznej. Ponad połowa linii przesyłowych ma ponad 40 lat, a inwestycje w infrastrukturę nie nadążają za szybkim rozwojem OZE. Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) zaleca podwojenie inwestycji na wzmocnienie infrastruktury energetycznej do 600 miliardów rocznie do 2030 roku, aby sprostać wymaganiom związanym z transformacją energetyczną. Warto tutaj nadmienić, że tradycyjna sieć energetyczna była projektowana wokół dużych, przewidywanych źródeł mocy: elektrowni węglowych, gazowych, wodnych czy jądrowych. Dziś jednak miks energetyczny w coraz większym stopniu opiera się na źródłach odnawialnych, które są niestabilne z natury. Słońce zachodzi, wiatr się uspokaja – i jeśli w danej chwili nie ma odpowiedniego zabezpieczenia technologicznego, sieć zaczyna tracić równowagę. Można tego uniknąć dzięki transformacji technologicznej w sektorze Energetycznym. 6. Rozwiązania IT TTMS dla energetyki Dzisiejsze zarządzanie siecią elektroenergetyczną to nie tylko reagowanie na awarie, ale przede wszystkim ich przewidywanie i zapobieganie im w czasie rzeczywistym. Sprawna infrastruktura IT oraz dostępność fizycznych zasobów i danych prognostycznych są fundamentem cyfrowej odporności systemu. Sprawdź, jak wspiera to TTMS. 6.1 Infrastruktura IT reagująca w czasie rzeczywistym Współczesna infrastruktura IT zdolna do pracy w czasie rzeczywistym odgrywa kluczową rolę prewencyjną w zapewnianiu ciągłości działania systemów elektroenergetycznych. Zaawansowane systemy zarządzania siecią – takie jak SCADA, EMS czy DMS – nieustannie monitorują strategiczne parametry pracy sieci, w tym napięcie, przepływ mocy i częstotliwość. W przypadku nagłych zakłóceń infrastruktura ta uruchamia natychmiastowe reakcje – dynamicznie zmienia ścieżki przesyłu energii, aktywuje dostępne rezerwy, a także komunikuje się z rozproszonymi źródłami energii (DER) i systemami magazynowania. 6.2 Znaczenie fizycznych zasobów wykonawczych Skuteczność tych działań zależy jednak nie tylko od oprogramowania, lecz także od dostępności odpowiednich zasobów fizycznych. System nie zareaguje efektywnie, jeśli nie dysponuje realnymi środkami wykonawczymi. Niezbędne są tu m.in. elektrownie gazowe o krótkim czasie rozruchu, baterie przemysłowe zdolne do natychmiastowego dostarczenia energii, urządzenia stabilizujące częstotliwość (np. kondensatory) oraz infrastruktura transgraniczna umożliwiająca import mocy z zewnątrz. To właśnie one w praktyce determinują odporność systemu na zakłócenia. 6.3 Prognozowanie zagrożeń i integracja rozwiązań TTMS Uzupełnieniem całego ekosystemu są narzędzia przewidujące – w tym modele prognostyczne oparte na sztucznej inteligencji. Dzięki nim możliwe jest wykrywanie ryzyk z wyprzedzeniem i proaktywne reagowanie. Jeśli system przewiduje spadek produkcji o kilka gigawatów w najbliższych minutach, może z odpowiednim wyprzedzeniem aktywować zasoby magazynowe, zainicjować redukcję poboru u odbiorców przemysłowych lub zmodyfikować konfigurację sieci przesyłowej. Transition Technologies MS (TTMS) wspiera sektor energetyczny w budowaniu cyfrowej odporności oraz zarządzaniu siecią w trybie rzeczywistym. Dostarczamy kompleksowe rozwiązania IT umożliwiające integrację systemów SCADA, EMS, DMS i DERMS z narzędziami predykcyjnymi, co pozwala na nieprzerwane monitorowanie i automatyczne reagowanie na anomalie w pracy sieci. Pomagamy naszym partnerom wdrażać inteligentne mechanizmy zarządzania produkcją, dystrybucją i magazynowaniem energii, a także projektować modele predykcyjne z wykorzystaniem AI i danych meteorologicznych. Dzięki temu operatorzy mogą lepiej planować działania, ograniczać ryzyko blackoutów i podejmować szybkie, trafne decyzje. Dzisiejsza infrastruktura energetyczna to nie tylko przewody i urządzenia – to zintegrowany, inteligentny ekosystem, w którym cyfrowe mechanizmy decyzyjne i fizyczne zasoby wzajemnie się uzupełniają. To właśnie ta synergia decyduje o stabilności systemu w sytuacjach kryzysowych. Dowiedz się, jak TTMS może pomóc Twojej firmie energetycznej zadbać o odporność energetyczną w czasie rzeczywistym. Skontaktuj się z nami lub odwiedź stronę Rozwiązań IT dla Energetyki. Szukasz szybkiego podsumowania lub konkretnych informacji? Zacznij od sekcji FAQ. Znajdziesz tam jasne, rzeczowe odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące blackoutu z 2025 roku, systemów zarządzania energią w czasie rzeczywistym oraz przyszłości stabilności sieci energetycznej. Co było przyczyną blackoutu w Hiszpanii i Portugalii w kwietniu 2025 roku? Dokładna przyczyna blackoutu z kwietnia 2025 roku wciąż jest badana przez odpowiednie instytucje. Eksperci zwracają jednak uwagę na rosnącą złożoność sieci energetycznej i trudności w utrzymaniu stabilności przy rosnącym udziale źródeł odnawialnych. Choć Red Eléctrica de España wykluczyła cyberatak i nie odnotowała naruszeń systemów sterowania, na blackout mogły wpłynąć czynniki takie jak słabe połączenia z europejską siecią oraz brak bezwładności mechanicznej. Systemy działające w czasie rzeczywistym nie zawiodły technicznie, ale nie zareagowały wystarczająco szybko na nagłe zakłócenie. Końcowy raport zostanie opublikowany po zakończeniu oficjalnej analizy. Jak systemy RT-NMS zapobiegają blackoutom? Systemy zarządzania siecią w czasie rzeczywistym (RT-NMS) pomagają zapobiegać blackoutom poprzez ciągłe monitorowanie produkcji, przesyłu i zużycia energii w całej sieci. Zbierają dane z czujników i urządzeń, wykrywają anomalie i podejmują automatyczne decyzje – np. o przekierowaniu energii lub uruchomieniu rezerw. Zintegrowane z narzędziami takimi jak SCADA, EMS czy DMS, umożliwiają szybką i zdalną reakcję na zakłócenia. W połączeniu z algorytmami AI i analizą predykcyjną systemy RT-NMS potrafią przewidywać potencjalne zagrożenia, zanim do nich dojdzie. Ich skuteczność zależy zarówno od inteligentnego oprogramowania, jak i dostępu do zasobów fizycznych – takich jak magazyny energii czy źródła rezerwowe. Jakie są wyzwania związane z integracją odnawialnych źródeł energii z siecią? Odnawialne źródła energii, takie jak energia słoneczna i wiatrowa, są zmienne i mniej przewidywalne niż tradycyjne elektrownie. Ta niestabilność może prowadzić do wahań częstotliwości i nagłych spadków mocy – np. gdy słońce zostanie przysłonięte chmurami lub wiatr ustanie. Bez odpowiedniej integracji z siecią i szybko reagujących systemów takie wahania mogą zagrażać stabilności. Eksperci podkreślają znaczenie monitoringu w czasie rzeczywistym, bezwładności mechanicznej i narzędzi predykcyjnych, które pozwalają pochłaniać zakłócenia. Dodatkowym problemem są słabo połączone sieci – jak ta na Półwyspie Iberyjskim – które mają ograniczone wsparcie od sąsiednich systemów energetycznych. Jakie technologie są potrzebne do modernizacji infrastruktury energetycznej? Nowoczesna infrastruktura energetyczna wymaga zaawansowanych systemów IT działających w czasie rzeczywistym – takich jak SCADA, EMS i DMS – które potrafią wykrywać i reagować na anomalie w ciągu kilku sekund. Narzędzia predykcyjne oparte na sztucznej inteligencji wspierają proaktywne zarządzanie ryzykiem, a szybkie protokoły komunikacyjne i niskie opóźnienia w telemetrii zapewniają błyskawiczny przepływ danych. Kluczowe są także zasoby fizyczne, takie jak przemysłowe magazyny energii, turbiny gazowe o szybkim starcie czy międzysystemowe linie przesyłowe. Integracja z rozproszonymi źródłami energii (DER) i systemami magazynowania zwiększa elastyczność i odporność sieci. Połączenie technologii cyfrowych i fizycznych jest niezbędne do wsparcia transformacji energetycznej i zapobiegania przyszłym blackoutom.

Czytaj więcej

Czym jest Temporary Chat w ChatGPT? Wszystko o nowym „trybie incognito”

Czym jest Czat Tymczasowy w ChatGPT? Wszystko, co musisz wiedzieć o nowym „trybie incognito” Wraz ze wzrostem popularności narzędzi AI, takich jak ChatGPT, użytkownicy coraz częściej poszukują większej kontroli nad swoimi danymi i interakcjami. Jedną z funkcji wspierających prywatność i swobodniejsze korzystanie z narzędzia jest Temporary Chat. Ale czym dokładnie jest Czat Tymczasowy w ChatGPT i jak działa? W tym artykule wyjaśniamy jego cel, zalety, ograniczenia i dostępność — aby pomóc Ci zdecydować, czy to rozwiązanie jest dla Ciebie. Czym jest Czat Tymczasowy? Czat Tymczasowy w ChatGPT to rozmowa, która nie jest zapisywana w historii czatów. W przeciwieństwie do zwykłych czatów, te sesje nie pojawiają się na pasku bocznym i nie są wykorzystywane do trenowania modeli OpenAI (chyba że wyrazisz zgodę na udostępnienie opinii). Czaty tymczasowe są idealne do krótkich, jednorazowych interakcji, podczas których nie chcesz przechowywać kontekstu ani danych osobowych. Potraktuj je jak „tryb incognito” ChatGPT. Zalety korzystania z Czatu Tymczasowego Oto kluczowe korzyści korzystania z Czatu Tymczasowego: 1. Większa prywatność Czaty tymczasowe nie są zapisywane w historii konta. Możesz zadawać pytania bez obawy, że rozmowa zostanie zapamiętana lub wykorzystana później. 2. Brak wpływu na dane treningowe OpenAI domyślnie nie wykorzystuje rozmów z czatów tymczasowych do trenowania modeli, co zwiększa poziom ochrony prywatności. 3. Nowy początek za każdym razem Każdy czat tymczasowy zaczyna się od zera. ChatGPT nie pamięta poprzednich wiadomości, co jest idealne dla osób oczekujących neutralnych i niezależnych odpowiedzi. 4. Szybko i wygodnie Nie musisz zarządzać historią ani jej usuwać — wszystko znika automatycznie po zakończeniu sesji. Dla kogo jest Czat Tymczasowy? Czaty tymczasowe przydadzą się m.in. dla: Użytkowników dbających o prywatność, którzy nie chcą pozostawiać cyfrowych śladów. Nowych użytkowników, którzy testują narzędzie bez zakładania konta lub długoterminowego korzystania. Profesjonalistów pracujących z poufnymi lub wrażliwymi tematami. Studentów i badaczy szukających szybkich odpowiedzi lub weryfikujących fakty. Deweloperów testujących prompty w odizolowany sposób. Gdzie znaleźć opcję Czatu Tymczasowego? Aby rozpocząć czat tymczasowy w ChatGPT: Wejdź na ChatGPT i zaloguj się na swoje konto. Kliknij przycisk „+ Nowy czat”. Po prawej stronie u góry znajdź opcję „Temporary Chat” Rozpocznij rozmowę — sesja nie zostanie zapisana w historii. W niektórych przypadkach możesz również korzystać z czatu tymczasowego bez logowania, poprzez specjalne linki. Ograniczenia Czatów Tymczasowych Mimo zalet, czaty tymczasowe mają także swoje ograniczenia: Brak pamięci i ciągłości: Model nie zapamiętuje poprzednich wiadomości po zakończeniu sesji. Ograniczona personalizacja: Ponieważ czat jest bezstanowy, odpowiedzi nie są dopasowywane na podstawie wcześniejszych interakcji. Niedostępne funkcje: Niektóre zaawansowane opcje powiązane z pamięcią lub instrukcjami niestandardowymi mogą być niedostępne. Brak możliwości odzyskania historii: Po zamknięciu czatu nie da się go przywrócić. W jakich planach dostępny jest Czat Tymczasowy? Czat Tymczasowy jest dostępny we wszystkich planach, w tym: ✅ Plan darmowy (GPT-3.5) – pełna dostępność. ✅ ChatGPT Plus (GPT-4) – wraz z dostępem do zaawansowanych funkcji. Uwaga: Chociaż wszyscy użytkownicy mają dostęp do czatu tymczasowego, dostęp do GPT-4 i innych funkcji premium zależy od wybranego planu. Podsumowanie Czat Tymczasowy to potężne i elastyczne narzędzie, które daje użytkownikom większą kontrolę nad danymi i prywatnością. Niezależnie od tego, czy poruszasz wrażliwe tematy, czy po prostu eksplorujesz możliwości AI bez zobowiązań — to rozwiązanie zapewnia bezpieczne i dyskretne środowisko do rozmowy. Szukasz prywatnego czatu bez zobowiązań? Czat Tymczasowy będzie idealnym rozwiązaniem. 💡 Wskazówka: Chcesz zachować prywatność i korzystać z funkcji pamięci, gdy tego potrzebujesz? Możesz włączać lub wyłączać pamięć czatu w ustawieniach. Chcesz wyjść poza Czat Tymczasowy? Czat Tymczasowy to świetny punkt wyjścia do bezpiecznych i jednorazowych rozmów, ale prawdziwy potencjał narzędzi takich jak ChatGPT ujawnia się, gdy wspierają one rozwój biznesu. Niezależnie od tego, czy interesuje Cię automatyzacja, obsługa klienta, czy podejmowanie decyzji na podstawie danych — pomożemy Ci wykorzystać możliwości AI. W Transition Technologies MS (TTMS) tworzymy szyte na miarę rozwiązania AI dla biznesu — od prototypów, przez pilotaże, aż po wdrożenia na poziomie enterprise, z wykorzystaniem narzędzi takich jak ChatGPT, Azure OpenAI i wiele więcej. Sprawdź, jak możemy pomóc Twojej firmie rozwijać się dzięki AI →

Czytaj więcej

Salesforce Net Zero Cloud – jak przygotować firmę na obowiązkowe raportowanie ESG (CSRD)?

Od 2025 roku tysiące firm w całej Unii Europejskiej obejmą nowe obowiązki związane z raportowaniem ESG, wynikające z dyrektywy CSRD. Przedsiębiorstwa będą musiały szczegółowo informować o swoim wpływie na środowisko, społeczeństwo i sposób zarządzania – zgodnie z europejskimi standardami ESRS. To istotna zmiana, która wymaga zarówno przygotowania organizacyjnego, jak i wdrożenia odpowiednich narzędzi. W odpowiedzi na te wyzwania firmy coraz częściej sięgają po nowoczesne rozwiązania, takie jak Salesforce Net Zero Cloud, które automatyzują zbieranie danych i zapewniają zgodność z przepisami. W artykule wyjaśniamy, jak przygotować firmę do obowiązkowego raportowania ESG i jak technologia może uprościć ten proces. 1. Czym jest raport zrównoważonego rozwoju? Raport zrównoważonego rozwoju (ang. Sustainability Report) to dokument, w którym organizacja przedstawia informacje o swoim wpływie na na środowisko, sprawy społeczne i ład korporacyjny. Jego celem jest zapewnienie przejrzystości działań firmy w obszarze ESG (Environmental, Social, Governance), czyli środowiskowym, społecznym i zarządczym. 1.1 Co zawiera raport zrównoważonego rozwoju? Typowo zawiera informacje takie jak: Emisje gazów cieplarnianych (GHG) – obejmujące emisje w zakresie 1, 2 i 3. Zużycie zasobów – energia, woda, surowce. Gospodarka odpadami – ilość wytwarzanych odpadów, recykling. Wpływ społeczny – polityka zatrudnienia, równość płci, bezpieczeństwo pracy. Ład korporacyjny – przejrzystość zarządzania, etyka biznesu, przeciwdziałanie korupcji. Działania na rzecz społeczności lokalnych – inicjatywy społeczne, współpraca z organizacjami pozarządowymi. 1.2 Dlaczego raportowanie zrównoważonego rozwoju jest ważne? Obowiązki regulacyjne – w UE duże firmy muszą raportować zgodnie z dyrektywą CSRD. Zaufanie interesariuszy – inwestorzy, klienci i partnerzy coraz częściej oczekują przejrzystości w zakresie ESG. Zarządzanie ryzykiem – pozwala firmie identyfikować i ograniczać ryzyka środowiskowe i społeczne. Budowanie marki – świadome firmy zyskują przewagę konkurencyjną. 1.3 Standardy raportowania Do najczęściej stosowanych standardów należą: GRI (Global Reporting Initiative) – najbardziej popularny i wszechstronny. SASB – skoncentrowany na ujawnieniach istotnych dla inwestorów. CFD – rekomendacje dotyczące ujawniania ryzyk związanych ze zmianą klimatu. CDP – system zgłaszania danych klimatycznych. GHG Protocol – międzynarodowy standard pomiaru i raportowania emisji gazów cieplarnianych. ESRS (European Sustainability Reporting Standards) – standardy raportowania, opracowane przez EFRAG dla firm, które właśnie zostały objęte dyrektywą CSRD. 1.4 Kto publikuje takie raporty? Głównie: Korporacje międzynarodowe, Spółki giełdowe, Instytucje finansowe, Duże przedsiębiorstwa w UE (obowiązkowo od 2024/2025 w ramach CSRD). 2. Jak przygotować firmę na obowiązkowe raportowanie ESG (CSRD)? Wdrożenie obowiązkowego raportowania ESG zgodnie z dyrektywą CSRD wymaga od firm zarówno zmian technologicznych, jak i organizacyjnych. Oto 5 kluczowych kroków, które każda organizacja powinna wykonać: 1. Zrozum nowe wymogi regulacyjne Zapoznaj się z dyrektywą CSRD i standardami raportowania (ESRS, GRI, TCFD). Zidentyfikuj, które części Twojej działalności podlegają raportowaniu. Ustal termin objęcia obowiązkiem (dla wielu firm to już 2025 r. za dane za 2024). 2. Przeanalizuj dojrzałość ESG swojej organizacji Oceń, czy Twoja firma ma już dane ESG i jak są zbierane. Zidentyfikuj luki: brak danych, niespójne źródła, brak systemów do agregacji. Wykonaj tzw. gap analysis pod kątem zgodności z CSRD. 3. Zbuduj zespół projektowy i zaangażuj zarząd ESG nie może być domeną tylko jednego działu. Potrzebna jest współpraca działów: finansów, IT, operacji, HR i compliance. Rola zarządu: wyznaczenie celów ESG i integracja ich z celami biznesowymi. 4. Zainwestuj w narzędzia do zarządzania ESG Zamiast arkuszy Excel, postaw na profesjonalne rozwiązania, np. Salesforce Net Zero Cloud. Umożliwia to: automatyzację zbierania danych z różnych systemów, zgodność z formatami raportowania (np. ESRS), analizę i prognozowanie emisji (Scope 1, 2 i 3), przejrzystość i audytowalność danych. 5. Wprowadź stały proces i kulturę ESG ESG nie kończy się na jednym raporcie rocznie — to proces ciągły. Zaplanuj regularne aktualizacje danych, przeglądy wskaźników i szkolenia pracowników. Przygotowanie organizacji do obowiązkowego raportowania ESG zgodnie z dyrektywą CSRD to złożony proces, który wymaga strategicznego podejścia, zaangażowania wielu działów oraz inwestycji w odpowiednie narzędzia. Kluczowe jest nie tylko spełnienie wymogów regulacyjnych, ale również budowanie kultury ESG w całej firmie. Choć wdrożenie tych zmian może stanowić wyzwanie, odpowiednie wsparcie technologiczne – takie jak Salesforce Net Zero Cloud – znacząco upraszcza cały proces. 3. Czym jest Salesforce Net Zero Cloud? Salesforce Net Zero Cloud to zaawansowana platforma do kompleksowego zarządzania zrównoważonym rozwojem i raportowania ESG (Environmental, Social, Governance). Powstała ona jako odpowiedź na rosnącą potrzebę firm, które chcą skutecznie monitorować i redukować swój ślad węglowy. Net Zero Cloud działa jako centralne repozytorium danych środowiskowych firmy, zbierając informacje z różnych źródeł: Zużycie energii w budynkach i instalacjach Emisje związane z transportem firmowym Gospodarka odpadami Emisje w łańcuchu wartości (Scope 3) Platforma przekształca te surowe dane w przydatne wskaźniki i analizy, które pomagają podejmować świadome decyzje biznesowe ukierunkowane na zrównoważony rozwój. Dashboard Salesforce Net Zero Cloud 3.1 Kluczowe zalety Net Zero Cloud Rozwiązanie Salesforce wyróżnia się następującymi cechami: Wszechstronność – platforma dostosowana do różnorodnych branż i wielkości organizacji Skalowalność – rozwiązanie rośnie wraz z rozwojem firm i zmieniającymi się potrzebami raportowymi Zgodność z regulacjami – automatyczne dostosowanie do wymogów CSRD i innych standardów raportowania Łatwość integracji – płynne połączenie z istniejącymi systemami Salesforce i innymi rozwiązaniami biznesowymi Dzięki tym cechom zarówno małe firmy rozpoczynające swoją drogę ku zrównoważonemu rozwojowi, jak i międzynarodowe korporacje o rozbudowanych strukturach mogą efektywnie korzystać z tego rozwiązania. 4. Jak działa Net Zero Cloud? Salesforce Net Zero Cloud działa jako kompleksowy system zarządzania emisjami i raportowania ESG, wykorzystujący zaawansowane technologie do transformacji sposobu, w jaki organizacje śledzą swój ślad węglowy. 4.1 Automatyzacja zbierania i integracji danych Fundamentem działania platformy jest automatyzacja procesu zbierania i integracji danych z różnych źródeł organizacyjnych. Dzięki wykorzystaniu narzędzi takich jak MuleSoft, platforma: Eliminuje żmudne, ręczne wprowadzanie informacji Oszczędza czas Minimalizuje ryzyko błędów ludzkich Zapewnia spójność i wiarygodność gromadzonych danych 4.2 Przegląd funkcji i możliwości platformy Net Zero Cloud oferuje imponujący zestaw funkcjonalności zaprojektowanych z myślą o kompleksowym podejściu do zarządzania zrównoważonym rozwojem: Climate Action Dashboard – interaktywny pulpit zapewniający całościowy widok emisji, zużycia zasobów i postępu w realizacji celów klimatycznych. Umożliwia śledzenie metryk ESG w czasie rzeczywistym, porównywanie ich do założeń oraz identyfikowanie obszarów wymagających interwencji. Szczegółowe śledzenie emisji w podziale na zakresy (Scope 1, 2 i 3) – zgodnie z Protokołem Gazów Cieplarnianych platforma umożliwia identyfikację i klasyfikację emisji w trzech zakresach, co pozwala na lepsze zrozumienie całkowitego śladu węglowego organizacji. Funkcja ta wspiera raportowanie zgodne z międzynarodowymi standardami, w tym CSRD i GRI. Scope 3 Emissions Hub – dedykowany moduł do monitorowania emisji w całym łańcuchu wartości, obejmujący dostawców, partnerów logistycznych i innych zewnętrznych interesariuszy. Pozwala na zbieranie danych z wielu źródeł, ich normalizację oraz ocenę ryzyka klimatycznego w kontekście współpracy B2B. Symulacja scenariuszy – zaawansowane narzędzie analityczne, które umożliwia modelowanie przyszłych emisji w zależności od przyjętej strategii działania (np. zmiana dostawców, inwestycje w OZE, modernizacja parku maszynowego). Pozwala to firmom nie tylko reagować na bieżące potrzeby, ale przede wszystkim planować i optymalizować długofalowe strategie klimatyczne z wyprzedzeniem. Interaktywne wykresy umożliwiają szczegółowe śledzenie emisji dla całego przedsiębiorstwa. 4.3 Zarządzanie danymi o emisjach Zarządzanie danymi o emisjach w Net Zero Cloud to proces wieloetapowy: Zbieranie surowych danych o zużyciu energii, transporcie i innych źródłach emisji Automatyczne przeliczanie na ekwiwalent dwutlenku węgla przy użyciu wbudowanych współczynników emisji Konsolidacja informacji w centralnym repozytorium – tzw. „jednym źródle prawdy” Śledzenie postępów w realizacji celów redukcyjnych z możliwością monitorowania w czasie rzeczywistym Ta konsolidacja informacji upraszcza audyty i certyfikacje, a także ułatwia współpracę między działami, umożliwiając zespołom zrównoważonego rozwoju, operacyjnym i finansowym pracę na tych samych, aktualnych danych. 4.4 Wykorzystanie sztucznej inteligencji w raportowaniu ESG Net Zero Cloud wykorzystuje zaawansowane algorytmy sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego, w tym technologię Einstein, do optymalizacji procesów raportowania ESG: Automatyczna analiza historycznych danych emisji z identyfikacją trendów i anomalii Inteligentne wypełnianie luk w danych przy użyciu modeli predykcyjnych, co pozwala flagować niespójności i sugerować korekty Identyfikacja obszarów wysokiej emisji i sugerowanie potencjalnych działań redukcyjnych Zaawansowana wizualizacja danych dzięki integracji z Tableau Ta predyktywna analityka umożliwia firmom wyprzedzające działanie zamiast reagowania na już zaistniałe problemy. 5. Korzyści z wdrożenia Salesforce Net Zero Cloud Wdrożenie Net Zero Cloud przynosi organizacjom szereg wymiernych korzyści, które wykraczają daleko poza samo spełnienie wymogów raportowania ESG. 5.1 Precyzyjne śledzenie emisji i zarządzanie danymi ESG Net Zero Cloud umożliwia dokładne monitorowanie emisji gazów cieplarnianych w zakresie 1, 2 i 3, konsolidując dane z różnych źródeł, takich jak zużycie energii, podróże służbowe czy działalność dostawców. Dzięki temu firmy mogą uzyskać kompleksowy obraz swojego śladu węglowego i efektywnie zarządzać danymi ESG. 5.2 Automatyzacja raportowania i zgodność z regulacjami Platforma automatyzuje procesy raportowania, oferując gotowe szablony zgodne z międzynarodowymi standardami, takimi jak GHG Protocol, CDP czy CSRD. To ułatwia spełnianie wymogów regulacyjnych i zwiększa transparentność wobec interesariuszy. 5.3 Zaawansowana analityka i prognozowanie Dzięki wbudowanym narzędziom analitycznym, Net Zero Cloud pozwala na modelowanie różnych scenariuszy redukcji emisji, prognozowanie przyszłych emisji oraz identyfikację obszarów wymagających poprawy. To wspiera podejmowanie świadomych decyzji strategicznych. Wbudowane narzędzia analityczne umożliwiają personalizowanie raportów i wykresów. 5.4 Zaangażowanie dostawców i zarządzanie łańcuchem dostaw Platforma umożliwia współpracę z dostawcami poprzez dedykowane portale, co pozwala na zbieranie danych dotyczących emisji w całym łańcuchu wartości i wspólne dążenie do redukcji śladu węglowego. 5.5 Redukcja kosztów operacyjnych Identyfikacja obszarów o wysokim zużyciu energii i emisjach pozwala na wdrożenie działań optymalizacyjnych, co przekłada się na obniżenie kosztów operacyjnych i zwiększenie efektywności energetycznej. 5.6 Wzmocnienie reputacji i przyciąganie inwestorów Transparentne raportowanie i realne działania na rzecz zrównoważonego rozwoju budują pozytywny wizerunek firmy, co może przyciągać inwestorów i klientów świadomych ekologicznie. 5.7 Skalowalność i integracja z ekosystemem Salesforce Net Zero Cloud jest elastycznym rozwiązaniem, które można dostosować do potrzeb różnych organizacji. Integracja z innymi produktami Salesforce, takimi jak Sales Cloud czy Service Cloud, umożliwia spójne zarządzanie danymi i procesami w całej firmie. 6. Jak różne branże skorzystają na wdrożeniu Net Zero Cloud? Wdrożenie Net Zero Cloud przynosi wymierne korzyści niezależnie od branży – każda z nich boryka się z innymi źródłami emisji, strukturą danych czy oczekiwaniami regulacyjnymi. Poniżej przedstawiamy, jak konkretne sektory mogą wykorzystać potencjał tej platformy do spełnienia wymogów ESG i budowania przewagi rynkowej. 6.1 Produkcja i przemysł ciężki Śledzenie emisji Scope 1 i 2 w czasie rzeczywistym (piece, linie produkcyjne, spalanie paliw). Identyfikacja najbardziej emisyjnych procesów i możliwość ich optymalizacji (np. przez wymianę urządzeń lub zmianę źródła energii). Dowód zgodności z regulacjami środowiskowymi (np. EU ETS, normy ISO 14001). Wsparcie w uzyskaniu certyfikatów „zielonego przemysłu” i zwiększenie atrakcyjności dla partnerów zagranicznych. Interaktywne raporty umożliwiają śledzenie interesujących nas parametrów. 6.2 Transport i logistyka Szczegółowa analiza emisji z floty pojazdów (Scope 1) i dostaw (Scope 3). Możliwość modelowania scenariuszy: np. co się stanie, jeśli 20% floty przejdzie na napęd elektryczny. Lepsze zarządzanie kosztami paliwa i emisji CO2. Argument dla klientów z sektora e-commerce i retail, którzy coraz częściej wymagają raportowania ESG przez dostawców. 6.3 Bankowość i sektor finansowy ESG scoring klientów i inwestycji – integracja danych ESG z procesami kredytowymi i inwestycyjnymi. Zgodność z taksonomią UE i regulacjami SFDR (dla funduszy inwestycyjnych). Budowanie zaufania inwestorów i klientów poprzez transparentne raportowanie wpływu klimatycznego portfela. Identyfikacja ryzyk klimatycznych (np. ekspozycja na sektory węglowe). 6.4 Handel i sektor FMCG Monitorowanie emisji w całym łańcuchu dostaw (Scope 3). Lepsze zarządzanie odpadami, zużyciem energii w sklepach i centrach logistycznych. Możliwość oznaczania produktów jako „niskoemisyjnych” lub „zrównoważonych” na podstawie danych z systemu. Reakcja na presję konsumentów i wymogi sieci handlowych (np. Lidl, Carrefour, Amazon). 6.5 Branża hotelarska i nieruchomości komercyjne Zarządzanie zużyciem energii w budynkach (Scope 2) i optymalizacja działania HVAC. Przygotowanie do certyfikacji LEED/BREEAM – Net Zero Cloud może być podstawą audytu. Śledzenie zużycia wody, emisji odpadów, śladu węglowego gości. Przewaga konkurencyjna w przetargach i w oczach klientów B2B dbających o ESG. 6.6 Technologie i usługi IT Emisje z biur i centrów danych – możliwość integracji z systemami zarządzania energią. Wspieranie klientów korporacyjnych w ich strategiach ESG (Net Zero Cloud jako element oferty). Możliwość raportowania ESG jako przewagi w sprzedaży B2B i przetargach międzynarodowych. To tylko kilka popularnych przykładów – Net Zero Cloud dostosowuje się do potrzeb konkretnych branż, automatyzuje zbieranie danych z różnych źródeł i wspiera nie tylko zgodność z przepisami, ale i realną przewagę konkurencyjną. Jeżeli chcesz dowiedzieć się, jak Net Zero Cloud może wesprzeć Twoje przedsiębiorstwo skontaktuj się z nami, a podpowiemy Ci jak wykorzystać potencjał tego narzędzia. 7. Wdrożenie Salesforce Net Zero Cloud z TTMS Implementacja Net Zero Cloud to złożony proces wymagający nie tylko znajomości technologii, ale również dogłębnego zrozumienia tematyki ESG oraz specyfiki branżowej. TTMS oferuje kompleksowe wsparcie na każdym etapie wdrożenia. 7.1 Nasze podejście do wdrożenia TTMS stosuje metodologię łączącą sprawdzone praktyki projektowe z elastycznością dostosowaną do indywidualnych potrzeb każdej organizacji: Szczegółowa analiza wstępna – zrozumienie celów biznesowych i strategii ESG klienta Ocena dojrzałości organizacji – identyfikacja dostępnych źródeł danych i potencjalnych wyzwań Realistyczny plan wdrożenia – określenie kamieni milowych i oczekiwanych rezultatów Konfiguracja uwzględniająca przyszłe trendy – antycypowanie zmian regulacyjnych 7.2 Unikalne kompetencje i doświadczenie TTMS Zespół specjalistów TTMS posiada unikalne kompetencje łączące: Głęboką znajomość technologii Salesforce Wiedzę ekspercką w zakresie standardów i regulacji ESG Doświadczenie w transformacji biznesowej Umiejętność łączenia celów ekologicznych z ekonomicznymi 7.3 Kompleksowe wsparcie po wdrożeniu TTMS nie kończy współpracy na technicznym wdrożeniu, oferując: Program szkoleń dostosowany do różnych grup użytkowników Warsztaty zmian organizacyjnych wspierające adaptację Regularne przeglądy wydajności systemu Doradztwo w optymalizacji strategii ESG Wybierając TTMS jako partnera wdrożeniowego, organizacje zyskują dostęp do ekosystemu ekspertów z różnych dziedzin zrównoważonego rozwoju, co pozwala na holistyczne podejście do transformacji ESG i maksymalizację wartości biznesowej platformy Net Zero Cloud. Czym jest Salesforce Net Zero Cloud? Salesforce Net Zero Cloud to kompleksowa platforma zarządzania zrównoważonym rozwojem, zaprojektowana do monitorowania, analizy i raportowania inicjatyw ESG (Environmental, Social, Governance). Jest to zaawansowane rozwiązanie chmurowe, które: Integruje się z szerszym ekosystemem Salesforce Śledzi emisje gazów cieplarnianych we wszystkich trzech zakresach (Scope 1, 2 i 3) Automatycznie konwertuje dane o zużyciu energii, transporcie i innych aktywnościach na ekwiwalent CO₂ Umożliwia nie tylko monitorowanie aktualnego śladu węglowego, ale także prognozowanie przyszłych emisji Wyróżnikiem Net Zero Cloud jest kompleksowe śledzenie emisji Scope 3, które stanowią często największe wyzwanie dla firm dążących do neutralności węglowej. Czym jest raport zrównoważonego rozwoju? Raport zrównoważonego rozwoju (raport ESG) to dokument przedstawiający kompleksowy obraz działań i wyników organizacji w obszarze środowiskowym, społecznym i ładu korporacyjnego. Wykracza on poza tradycyjne sprawozdanie finansowe, obejmując: Emisje gazów cieplarnianych i strategie ich redukcji Zużycie zasobów naturalnych (woda, energia, materiały) Gospodarka odpadami i podejście do gospodarki o obiegu zamkniętym Różnorodność, równość i inkluzywność w miejscu pracy Praktyki w łańcuchu wartości i prawa człowieka Zaangażowanie społeczne i filantropia Etyka biznesowa i transparentność zarządzania Wysokiej jakości raport ESG jest oparty na wiarygodnych danych, stosuje uznane standardy raportowania, koncentruje się na kwestiach istotnych dla branży i interesariuszy, prezentuje zarówno sukcesy jak i wyzwania, oraz zawiera konkretne, mierzalne cele i wskaźniki postępu. Jakie są kluczowe wyzwania przy wdrażaniu Net Zero Cloud? Trzy najważniejsze wyzwania przy wdrażaniu Net Zero Cloud to: Problemy z danymi — identyfikacja różnych źródeł emisji oraz zarządzanie ogromną ilością danych, które muszą być zbierane i analizowane Luki w wiedzy technicznej — Net Zero Cloud to stosunkowo nowa technologia z niewielką liczbą wdrożeń, z których można czerpać doświadczenia Integracja z istniejącymi systemami — przejście z arkuszy kalkulacyjnych do nowoczesnych narzędzi wymaga starannego planowania i często wiąże się ze złożonymi wyzwaniami integracji danych Skuteczne strategie przezwyciężenia tych wyzwań obejmują partnerstwo z doświadczonymi specjalistami wdrożeniowymi, standaryzację procesów zbierania danych oraz wykorzystanie narzędzi analitycznych i wizualizacyjnych do przekształcania złożonych danych w użyteczne informacje.

Czytaj więcej

Zobaczyć więcej niż człowiek – AI jako analityk pola walki

Współczesne pole walki to nie tylko fizyczna przestrzeń, ale również dynamiczne środowisko cyfrowe, w którym dane i ich interpretacja odgrywają kluczową rolę. W dobie rosnącej liczby sensorów, dronów, kamer i systemów radarowych, wojsko dysponuje bezprecedensową ilością informacji. Problemem nie jest już brak danych, lecz ich efektywna analiza. Tu wkracza sztuczna inteligencja (AI), która rewolucjonizuje podejście do rozpoznania i podejmowania decyzji w czasie rzeczywistym. AI jako cyfrowy zwiadowca Tradycyjne metody analizy danych wywiadowczych są czasochłonne i podatne na błędy ludzkie. AI zmienia zasady gry, umożliwiając: automatyczne rozpoznawanie obiektów na zdjęciach satelitarnych i wideo, wykrywanie anomalii w ruchach wojsk i aktywności jednostek, identyfikację wzorców zachowań wroga na podstawie danych historycznych, analizę dźwięku, obrazu i danych z sensorów w czasie rzeczywistym, klasyfikację i priorytetyzację zagrożeń w oparciu o modele ryzyka. Dzięki zastosowaniu uczenia maszynowego (ML) i głębokiego uczenia (DL), systemy AI potrafią nie tylko identyfikować pojazdy, broń czy infrastrukturę wojskową, ale również odróżniać obiekty cywilne od militarnych z dużą dokładnością. Algorytmy analizujące obrazy mogą błyskawicznie porównywać aktualne dane z archiwalnymi w celu wykrycia zmian sugerujących aktywność militarną. Przykład: system AI może wykryć nowo pojawiające się stanowisko rakietowe, analizując różnice pomiędzy kolejnymi zdjęciami satelitarnymi tej samej lokalizacji. AI wspiera decyzje, nie zastępuje dowódców Sztuczna inteligencja nie podejmuje decyzji za dowódcę, ale dostarcza mu gotowe analizy i rekomendacje, które mogą stanowić podstawę szybkiego i trafnego działania. Tzw. „inteligentne pulpity dowodzenia” zintegrowane z systemami AI umożliwiają: analizę trajektorii pocisków i przewidywanie ich punktu uderzenia, ocenę ryzyka dla poszczególnych jednostek i rejonów działań, tworzenie dynamicznych map sytuacyjnych z uwzględnieniem ruchu przeciwnika, korelację danych z różnych źródeł, takich jak: radary (Radar): dostarczają informacji o ruchu jednostek i obiektów w czasie rzeczywistym, SIGINT (Signals Intelligence): analizuje przechwycone sygnały elektroniczne, np. komunikację radiową wroga, HUMINT (Human Intelligence): obejmuje dane pochodzące od agentów, żołnierzy i lokalnych informatorów, OSINT (Open Source Intelligence): wykorzystuje informacje dostępne publicznie, np. z mediów społecznościowych, artykułów prasowych, transmisji na żywo. Radar: provides real-time movement tracking, SIGINT (Signals Intelligence): analyzes intercepted electronic signals, e.g., enemy radio communication, HUMINT (Human Intelligence): includes data from agents, soldiers, and local informants, OSINT (Open Source Intelligence): utilizes publicly available data from social media, news, and live feeds. AI wspiera też proces planowania misji poprzez analizę scenariuszy „co jeśli”, np. co się stanie, jeśli przeciwnik przesunie swoje jednostki o 10 km na zachód – czy nasze siły zachowają przewagę? Takie narzędzia znacząco zwiększają świadomość sytuacyjną (situational awareness), co jest kluczowe w warunkach szybkiej eskalacji konfliktu. Przykłady zastosowania AI w wojsku na świecie Project Maven (USA): program Departamentu Obrony USA, który wykorzystuje AI do automatycznej analizy materiałów wideo z dronów. Celem jest wykrywanie obiektów i podejrzanych zachowań bez udziału analityka. NATO Allied Command Transformation: wykorzystanie systemów AI do wspierania procesów decyzyjnych w środowiskach wielodomenowych (ląd, powietrze, morze, cyberprzestrzeń, przestrzeń kosmiczna). Izrael: armia izraelska wykorzystuje AI do łączenia danych wywiadowczych w czasie rzeczywistym, co pozwala na przeprowadzanie precyzyjnych ataków w ciągu minut od wykrycia celu. Zastosowanie TTMS w projektach AI dla sektora obronnego Transition Technologies MS (TTMS) dostarcza rozwiązania z zakresu analityki danych, przetwarzania obrazu oraz sztucznej inteligencji, które wspierają instytucje sektora obronnego. Nasze doświadczenie obejmuje: projektowanie i wdrażanie modeli AI dopasowanych do specyfiki wojskowej (np. klasyfikacja obiektów, detekcja zmian, analityka predykcyjna), integrację z istniejącą infrastrukturą systemową i sprzętową, zapewnienie zgodności z normami bezpieczeństwa i przepisami (w tym NIS2), tworzenie aplikacji wspierających analizę danych z wielu źródeł: radarów, dronów, sensorów optycznych i akustycznych. Rozwijane przez nas systemy umożliwiają szybsze i bardziej precyzyjne przetwarzanie danych, co w warunkach pola walki może oznaczać realną przewagę operacyjną, krótszy czas reakcji i ograniczenie strat własnych. Przyszłość: przewidywanie działań wroga i autonomiczne operacje Najbardziej zaawansowane systemy AI nie tylko analizują to, co się dzieje tu i teraz, ale także potrafią przewidywać możliwe scenariusze na podstawie wzorców z przeszłości i bieżących danych. Modele predykcyjne, oparte na deep learningu i analizie wieloczynnikowej, mogą wspierać: wykrywanie przygotowań do ofensywy, przewidywanie tras przemieszczania się jednostek przeciwnika, ocenę gotowości bojowej przeciwnika, automatyzację reakcji obronnych, np. poprzez systemy C-RAM (Counter Rocket, Artillery, and Mortar) – są to zautomatyzowane systemy obrony, które wykrywają, śledzą i neutralizują nadlatujące pociski artyleryjskie, rakietowe i moździerzowe zanim osiągną cel. C-RAM wykorzystuje połączenie radarów, systemów śledzenia i szybkostrzelnej broni (np. system Phalanx), a AI może usprawniać proces wykrywania i klasyfikacji zagrożeń oraz decydować o momencie użycia broni. W perspektywie kilku lat AI będzie również stanowić podstawę dla działań autonomicznych jednostek bojowych – pojazdów lądowych, powietrznych i morskich, które będą samodzielnie analizować sytuację i wykonywać misje w warunkach dużej niepewności. Sztuczna inteligencja nie jest już futurystyczną wizją, lecz realnym narzędziem wspierającym bezpieczeństwo państw. TTMS, jako partner technologiczny, aktywnie uczestniczy w tej transformacji, oferując sprawdzone rozwiązania dopasowane do potrzeb sektora obronnego. Chcesz wiedzieć, jak AI może wesprzeć Twoje przedsięwzięcia? Skontaktuj się z nami! Czym jest system Phalanx? System Phalanx to zautomatyzowany system obrony bezpośredniej (CIWS – Close-In Weapon System), stosowany głównie na okrętach wojennych, ale także w wersji lądowej. Jego zadaniem jest neutralizacja nadlatujących zagrożeń, takich jak rakiety, pociski artyleryjskie czy moździerzowe, zanim uderzą w cel. Składa się z radaru oraz szybkostrzelnego działka kalibru 20 mm, które automatycznie śledzi i niszczy cele. W systemach C-RAM wykorzystywany jest jako jeden z elementów końcowej linii obrony. W jaki sposób armia izraelska wykorzystuje AI do łączenia danych wywiadowczych w czasie rzeczywistym? Armia izraelska integruje dane pochodzące z różnych źródeł wywiadowczych (SIGINT, HUMINT, drony, satelity, kamery) przy pomocy systemów opartych na AI. Algorytmy analizują dane w czasie rzeczywistym, identyfikując potencjalne zagrożenia i cele, co pozwala na szybkie podejmowanie decyzji i wykonanie ataków precyzyjnych. Dzięki temu możliwe jest skrócenie czasu od wykrycia celu do jego neutralizacji do kilku minut. Co to jest NIS2? NIS2 to zaktualizowana dyrektywa Unii Europejskiej w sprawie bezpieczeństwa sieci i informacji, która zastępuje wcześniejszą NIS1. Wprowadza szersze obowiązki w zakresie cyberbezpieczeństwa dla operatorów usług kluczowych (w tym z sektora obronnego) i dostawców usług cyfrowych. Nakłada m.in. obowiązki w zakresie zarządzania ryzykiem, raportowania incydentów oraz weryfikacji łańcucha dostaw. Co to są systemy C-RAM? C-RAM (Counter Rocket, Artillery, and Mortar) to systemy obrony przeciwko rakietom, pociskom artyleryjskim i moździerzowym. Wykrywają nadlatujące zagrożenia, śledzą ich trajektorię i neutralizują je w locie, zanim osiągną cel. Wykorzystują zaawansowane radary, systemy optyczne oraz uzbrojenie takie jak Phalanx CIWS. AI może wspomagać systemy C-RAM, automatyzując proces wykrywania i decydowania o uruchomieniu ognia. Co to jest SIGINT? SIGINT (Signals Intelligence) to wywiad sygnałowy, polegający na przechwytywaniu i analizie sygnałów elektromagnetycznych – zarówno komunikacyjnych (np. rozmowy radiowe), jak i niekomunikacyjnych (np. sygnały radarowe). AI może analizować ogromne ilości danych z SIGINT, wychwytując anomalie i wzorce wskazujące na aktywność wojskową. Co to jest HUMINT? HUMINT (Human Intelligence) to wywiad osobowy, oparty na informacjach uzyskiwanych od ludzi – agentów, żołnierzy, lokalnych informatorów. Choć trudniejszy do zautomatyzowania, AI może wspierać HUMINT przez analizę spójności raportów, tłumaczenie języków i korelację z innymi danymi wywiadowczymi. Co to jest OSINT? OSINT (Open Source Intelligence) to wywiad oparty na ogólnodostępnych źródłach – takich jak media społecznościowe, wiadomości, transmisje, zdjęcia satelitarne w otwartych serwisach. AI odgrywa tu istotną rolę w przeszukiwaniu i filtrowaniu ogromnych ilości danych, identyfikując istotne informacje i trendy w czasie rzeczywistym.

Czytaj więcej

AI i Copilot w Power BI – Jak sztuczna inteligencja zmienia analizę danych

Rozwój sztucznej inteligencji (AI) znacząco wpłynął na sposób analizowania i prezentowania danych w biznesie. Microsoft Copilot w Power BI to zaawansowane narzędzie oparte na AI, które automatyzuje proces tworzenia raportów, interpretacji danych i wykrywania anomalii, sprawiając, że analiza danych staje się bardziej intuicyjna i dostępna dla każdego użytkownika – niezależnie od poziomu jego technicznych umiejętności. Czym jest Microsoft Copilot w Power BI? Microsoft Copilot to zaawansowany asystent AI, który jest częścią ekosystemu Microsoftu i znajduje zastosowanie w wielu aplikacjach, w tym w Power BI. W kontekście Power BI Copilot pełni rolę narzędzia wspierającego użytkowników w analizie danych, generowaniu raportów oraz interpretacji wyników bez konieczności manualnego tworzenia zapytań czy konfiguracji wizualizacji. Pozwala użytkownikom na komunikowanie się z danymi w sposób naturalny – poprzez wpisywanie pytań w języku angielskim – a następnie automatycznie generuje odpowiednie raporty i wnioski. Dzięki niemu można tworzyć dashboardy, analizować trendy i szybko reagować na zmiany rynkowe bez konieczności znajomości kodowania DAX czy M. Microsoft zdecydował się na integrację Copilota z Power BI w odpowiedzi na potrzeby firm, które dążą do automatyzacji i uproszczenia analizy danych. Narzędzie to zostało zaprojektowane z myślą o przyspieszeniu procesów biznesowych, eliminacji błędów ludzkich i ułatwieniu podejmowania strategicznych decyzji opartych na danych. Jak uzyskać dostęp do Copilota w Power BI? Copilot w Power BI jest dostępny dla użytkowników posiadających licencję Power BI Premium lub Power BI Pro oraz dostęp do platformy Microsoft Fabric. Aby aktywować Copilot, administrator organizacji musi włączyć go w ustawieniach Microsoft Fabric. Wersja zapoznawcza Copilota jest stopniowo wdrażana w różnych regionach, więc niektórzy użytkownicy mogą nie mieć jeszcze do niego dostępu. Jak włączyć Copilot w Power BI? Przejdź do Power BI Service. Wejdź w Ustawienia administratora. W sekcji Microsoft Fabric znajdź opcję Copilot. Włącz Copilota dla organizacji i przypisz dostęp użytkownikom. Jakie są wymagania Copilota w Power BI? Aby korzystać z Copilota, użytkownicy muszą spełnić wszystkie poniższe wymagania: Licencja Power BI Pro lub Power BI Premium Konto Microsoft Entra ID (dawniej Azure AD) Uprawnienia administratora do włączenia Copilota w Power BI Service Dostęp do Microsoft Fabric Korzystanie z najnowszej wersji Power BI Desktop Jakie są funkcje Copilota w Power BI? Microsoft Copilot w Power BI oferuje szeroki zakres funkcjonalności, które usprawniają analizę danych, raportowanie i podejmowanie decyzji biznesowych. Jego główną zaletą jest wykorzystanie sztucznej inteligencji do automatyzacji procesów analitycznych, co eliminuje potrzebę ręcznego przygotowywania raportów czy analizowania skomplikowanych zapytań. Copilot integruje się z interfejsem Power BI, umożliwiając użytkownikom interakcję za pomocą języka naturalnego. Oto kluczowe funkcje, które sprawiają, że Copilot jest potężnym narzędziem analitycznym: 1. Tworzenie raportów na podstawie zapytań w języku naturalnym Copilot umożliwia użytkownikom tworzenie raportów bez konieczności ręcznego definiowania źródeł danych, wyboru wizualizacji czy konfiguracji filtrów. Wystarczy wpisać pytanie, np. „Pokaż mi sprzedaż w podziale na regiony za ostatnie trzy miesiące”, a Copilot automatycznie wygeneruje odpowiedni raport i dostosuje formatowanie danych. Użytkownicy mogą także edytować raporty poprzez proste polecenia tekstowe, np. „Dodaj wykres liniowy do raportu” lub „Zmień oś X na daty sprzedaży”. 2. Generowanie narracji i interpretacji wyników Copilot nie tylko tworzy wizualizacje, ale również dostarcza opisowe podsumowania kluczowych wniosków z analizy. Dzięki tej funkcji użytkownicy mogą szybko zrozumieć trendy i anomalie w danych bez konieczności przeprowadzania szczegółowej analizy. Na przykład, jeśli raport pokazuje nagły wzrost sprzedaży w jednym regionie, Copilot może wygenerować komentarz w stylu: „Sprzedaż w regionie północnym wzrosła o 15% w ostatnim kwartale, co wynika głównie ze zwiększonej liczby zamówień od klientów B2B.” 3. Sugestie dotyczące wizualizacji Copilot pomaga użytkownikom wybrać najlepszą metodę wizualizacji danych, analizując strukturę raportu i charakter danych. Jeśli użytkownik nie jest pewien, jak najlepiej przedstawić dane, Copilot może zaproponować różne typy wykresów i tabel. Na przykład, jeśli dane dotyczą trendów sprzedażowych, Copilot może zasugerować wykres liniowy lub wykres kolumnowy, natomiast w przypadku danych demograficznych – mapę ciepła lub diagram kołowy. 4. Identyfikacja trendów i anomalii Copilot wykorzystuje algorytmy AI do wykrywania nietypowych wzorców i odchyleń w danych. Dzięki temu użytkownicy mogą automatycznie identyfikować obszary wymagające uwagi, np. nagłe spadki przychodów, wzrost kosztów operacyjnych czy nieregularności w wynikach sprzedaży. Copilot nie tylko wskazuje te anomalie, ale także sugeruje możliwe przyczyny i działania, jakie można podjąć w celu ich wyjaśnienia lub złagodzenia ich skutków. 5. Automatyczna analiza korelacji między danymi Dzięki AI Copilot może analizować związki między różnymi zmiennymi w zbiorze danych i wskazywać korelacje, które mogą mieć wpływ na wyniki biznesowe. Na przykład, Copilot może wykazać, że wzrost liczby odwiedzin na stronie internetowej firmy bezpośrednio przekłada się na większą liczbę zamówień w danym okresie. To pozwala firmom dostosować strategię marketingową i sprzedażową w oparciu o rzeczywiste dane. 6. Wsparcie dla analizy predykcyjnej Chociaż Copilot nie zastępuje w pełni rozwiązań opartych na zaawansowanych modelach uczenia maszynowego, oferuje pewne funkcje analizy predykcyjnej. Na podstawie historycznych danych sprzedażowych Copilot może np. przewidzieć przyszłe trendy zakupowe i wskazać potencjalne ryzyka związane z fluktuacją popytu. Działy finansowe mogą wykorzystywać tę funkcję do planowania budżetu i zarządzania zapasami. 7. Integracja z Microsoft Fabric i innymi usługami Copilot jest w pełni zintegrowany z ekosystemem Microsoft Fabric, co oznacza, że może korzystać z danych przechowywanych w różnych źródłach, takich jak Azure Data Lake, OneLake czy Microsoft Dataverse. Dzięki temu użytkownicy mają dostęp do pełniejszego obrazu sytuacji w organizacji i mogą tworzyć raporty uwzględniające dane z wielu różnych systemów. 8. Współpraca zespołowa i interaktywne sesje analityczne Copilot wspiera pracę zespołową, umożliwiając wspólne edytowanie raportów i dzielenie się analizami w czasie rzeczywistym. Użytkownicy mogą zadawać pytania w ramach interaktywnej sesji analitycznej i dynamicznie dostosowywać raporty do potrzeb zespołu. Dzięki temu praca nad raportami staje się bardziej efektywna, a podejmowanie decyzji szybsze. 9. Personalizacja wyników i preferencji użytkownika Copilot uczy się na podstawie interakcji użytkownika, co oznacza, że z czasem staje się coraz bardziej precyzyjny w dostarczaniu sugestii i analiz. Użytkownicy mogą dostosowywać sposób generowania raportów, określając preferencje dotyczące formatowania, poziomu szczegółowości analiz czy sposobu prezentacji danych. 10. Obsługa zaawansowanych zapytań i filtrowanie danych Copilot umożliwia zadawanie bardziej skomplikowanych pytań, uwzględniając zaawansowane warunki filtrowania. Na przykład, użytkownik może zapytać: „Pokaż mi sprzedaż tylko dla klientów z sektora technologicznego w USA, którzy złożyli zamówienie w ciągu ostatnich 6 miesięcy i których wartość zamówienia przekroczyła 10 000 USD.” Copilot natychmiast wygeneruje raport zawierający tylko istotne dane. Dzięki tym funkcjom Copilot w Power BI stanowi nieocenione narzędzie dla firm, które chcą maksymalnie wykorzystać swoje dane i podejmować trafne decyzje w oparciu o rzetelne analizy. Jego wszechstronność sprawia, że jest przydatny zarówno dla analityków danych, jak i dla menedżerów biznesowych, którzy potrzebują szybkiego dostępu do kluczowych informacji. Microsoft Copilot w Power BI oferuje szeroki zakres funkcjonalności, które ułatwiają pracę z danymi: Tworzenie raportów – użytkownik może wpisywać zapytania w języku naturalnym, a Copilot generuje wizualizacje i rekomendacje. Automatyczne generowanie narracji – Copilot analizuje dane i prezentuje kluczowe wnioski w formie opisowej. Identyfikacja trendów i anomalii – AI skanuje dane i wykrywa nietypowe wzorce. Sugestie dotyczące wizualizacji – podpowiada najlepsze sposoby przedstawienia danych. Interaktywne zapytania do zbiorów danych – użytkownicy mogą zadawać pytania bez konieczności pisania kodu DAX. Jakie są ograniczenia Copilota w wersji podstawowej? Obecnie Copilot w Power BI w wersji zapoznawczej (preview) ma kilka ograniczeń: Obsługuje tylko język angielski. Może generować raporty tylko na podstawie określonych typów danych. Wymaga aktywacji przez administratora. Jest dostępny tylko w wybranych regionach. Nie obsługuje wszystkich skomplikowanych modeli danych. Przykłady promptów dla Copilota w Power BI Oto przykłady zapytań, które użytkownicy mogą zadać Copilotowi: „Stwórz raport sprzedaży za ostatnie trzy miesiące z podziałem na regiony.” „Pokaż mi wykres trendów przychodów w tym roku.” „Jakie były największe zmiany w wynikach finansowych w ostatnim kwartale?” „Znajdź anomalie w danych sprzedażowych z ostatniego miesiąca.” Ile kosztuje Copilot w Power BI? Copilot w Power BI jest częścią licencji Power BI Premium oraz Power BI Pro. Obecnie jest dostępny w wersji zapoznawczej (preview), a pełne szczegóły dotyczące ceny mogą się zmieniać wraz z rozwojem funkcjonalności. W przyszłości Microsoft może wprowadzić dodatkowe opcje licencjonowania dla bardziej zaawansowanych użytkowników. Przykłady zastosowań AI i Copilota w biznesie Power BI i Copilot w marketingu Copilot w Power BI umożliwia firmom marketingowym analizowanie skuteczności kampanii reklamowych w czasie rzeczywistym. Dzięki temu można identyfikować, które kanały przynoszą najlepsze wyniki, jakie segmenty klientów generują najwyższą konwersję oraz w których obszarach budżet marketingowy jest wykorzystywany najmniej efektywnie. Na przykład, firma e-commerce może wykorzystać Copilota do śledzenia wyników reklam na różnych platformach, automatycznie generując zestawienia porównawcze, które ułatwią optymalizację budżetu. Power BI i Copilot w Finansach Działy finansowe mogą korzystać z Copilota do tworzenia prognoz budżetowych i analizowania przepływów pieniężnych. Narzędzie to jest w stanie automatycznie wykrywać anomalie w danych finansowych, takie jak nieoczekiwane wzrosty wydatków czy nieregularne wpływy gotówki. W sektorze bankowym Copilot może wspomagać analizę wskaźników kredytowych oraz generować raporty dotyczące stabilności finansowej klientów, co przyspiesza proces podejmowania decyzji kredytowych. Power BI i Copilot w Sprzedaży Zespoły sprzedażowe mogą wykorzystywać Copilota do monitorowania wyników handlowych i optymalizacji strategii sprzedaży. System pozwala na szybkie wygenerowanie raportów dotyczących najlepszych i najsłabiej sprzedających się produktów, trendów zakupowych klientów oraz sezonowości sprzedaży. Dzięki temu menedżerowie sprzedaży mogą podejmować bardziej świadome decyzje dotyczące polityki cenowej i planowania zapasów magazynowych. Rozwiązania Power BI od TTMS W Transition Technologies MS (TTMS) specjalizujemy się w dostarczaniu kompleksowych rozwiązań analitycznych opartych na Power BI. Nasza oferta obejmuje projektowanie, wdrożenie oraz optymalizację raportów i dashboardów dopasowanych do indywidualnych potrzeb Twojej organizacji. Dzięki współpracy z naszymi ekspertami możesz w pełni wykorzystać potencjał AI oraz narzędzi takich jak Microsoft Copilot, aby zwiększyć efektywność procesów biznesowych oraz podejmować szybkie i trafne decyzje. Więcej informacji znajdziesz na stronie https://ttms.com/power-bi/ Czy Copilot w Power BI może być używany do analizy danych w czasie rzeczywistym? Tak, Copilot może przetwarzać i analizować dane w czasie niemal rzeczywistym, pod warunkiem, że zbiór danych jest podłączony do źródła danych na żywo. Jednak czasy odpowiedzi mogą zależeć od złożoności zapytań i częstotliwości odświeżania źródła danych. Czy Copilot w usłudze Power BI jest dostępny na urządzeniach mobilnych? Funkcjonalności Copilot są przeznaczone głównie dla wersji desktopowych i internetowych Power BI. Podczas gdy możesz przeglądać i wchodzić w interakcje z raportami na urządzeniach mobilnych, pełne możliwości Copilot mogą nie być jeszcze w pełni obsługiwane. Czy Copilot może automatycznie generować formuły DAX? Tak, Copilot może pomóc w generowaniu formuł DAX opartych na zapytaniach języka naturalnego. Pomaga użytkownikom tworzyć złożone obliczenia bez głębokiej wiedzy o DAX, zwiększając wydajność w tworzeniu raportów. W jaki sposób Copilot zapewnia bezpieczeństwo danych podczas przetwarzania raportów? Copilot przestrzega standardów bezpieczeństwa przedsiębiorstwa Microsoft, zapewniając, że wszystkie przetworzone dane pozostają w ramach struktury bezpieczeństwa organizacji. Nie przechowuje ani nie udostępnia poufnych danych poza środowiskiem Power BI. Czy Copilot można dostosować do konkretnych potrzeb biznesowych? Chociaż Copilot działa na ogólnych zasadach AI, z czasem dostosowuje się do interakcji użytkownika, ulepszając rekomendacje. Przyszłe aktualizacje mogą obejmować więcej opcji dostosowywania, aby dostosować się do konkretnych procesów biznesowych i standardów raportowania. Czym jest Microsoft Fabric? Microsoft Fabric to kompleksowa platforma analityczna w chmurze, zaprojektowana do integracji, przetwarzania i analizy danych w jednym środowisku. Łączy różne usługi Microsoftu związane z danymi, takie jak Azure Data Factory, Power BI, Synapse Analytics i Data Lake, zapewniając firmom elastyczne i skalowalne rozwiązania do zarządzania danymi. Kluczowe funkcje Microsoft Fabric: Lakehouse Architecture – umożliwia przechowywanie i analizowanie dużych zbiorów danych w Data Lake bez konieczności ich przenoszenia. Integracja z Power BI – ułatwia tworzenie interaktywnych raportów i analiz w oparciu o dane przechowywane w Fabric. Wbudowane mechanizmy AI – wspiera analizy predykcyjne, automatyzację przetwarzania danych i detekcję anomalii. OneLake – centralne repozytorium danych, które eliminuje konieczność duplikacji i zapewnia ujednolicony dostęp do danych. Wsparcie dla ETL i ELT – umożliwia efektywne przetwarzanie i transformację danych na potrzeby zaawansowanej analityki. Bezpieczeństwo i zgodność – zaawansowane mechanizmy ochrony danych zgodne ze standardami korporacyjnymi i regulacjami prawnymi. Dzięki Microsoft Fabric firmy mogą zbierać, przetwarzać, analizować i wizualizować dane w jednym ekosystemie, co ułatwia podejmowanie decyzji opartych na danych i przyspiesza transformację cyfrową.

Czytaj więcej

Jak działa elastyczny model Time & Material w projektach IT?

Time & Material (T&M) to model współpracy, w którym rozliczenie opiera się na faktycznie przepracowanym czasie specjalistów i zużytych zasobach. W przeciwieństwie do sztywnej umowy Fixed Price z góry określającej zakres i koszt, T&M zapewnia elastyczność – zakres prac może ewoluować wraz z potrzebami projektu, a klient płaci za realnie wykonane zadania. Taki model zyskuje na popularności wśród firm stawiających na transformację cyfrową, które potrzebują szybkiego dostępu do kompetencji i możliwości bieżącego dostosowania się do zmian. Poniżej wyjaśniamy, dlaczego liderzy transformacji cyfrowej wybierają model T&M, w jakich sytuacjach sprawdza się on najlepiej, oraz przedstawiamy przykłady z praktyki (m.in. case study współpracy TTMS z ADA). Na koniec zapraszamy do kontaktu, by omówić, jak T&M może wesprzeć również Twój projekt. 1. Czym jest model Time & Material w IT? Model Time & Material polega na tym, że klient płaci za godziny pracy i materiały wykorzystane przy projekcie IT. Nie ma sztywno ustalonego końcowego kosztu ani dokładnie zamrożonego zakresu – projekt jest realizowany iteracyjnie, a szczegóły mogą być doprecyzowywane w trakcie prac. Taka formuła jest w pełni spójna z metodykami Agile i podejściem iteracyjnym do wytwarzania oprogramowania. Zespół projektowy rejestruje czas pracy, regularnie raportuje postępy, a rozliczenia odbywają się np. w cyklu miesięcznym lub za etapy. Klient zyskuje pełną transparentność – dokładnie widzi, za co płaci, i może na bieżąco korygować kierunek prac. W praktyce umowa T&M ustala stawki (np. godzinowe czy dzienne) dla poszczególnych ról w projekcie (programista, tester, analityk itp.) oraz ogólne zasady współpracy, ale pozostawia przestrzeń na zmiany zakresu. Jeśli w trakcie projektu pojawią się nowe wymagania lub konieczne modyfikacje, nie ma potrzeby renegocjowania całej umowy – zespół po prostu kontynuuje prace w rozszerzonym zakresie, a klient płaci za dodatkowy czas według ustalonych stawek. To podejście znacząco skraca czas startu projektu (nie trzeba na początku tworzyć 100% dokładnej specyfikacji) i redukuje ryzyko niedoszacowania lub pominięcia istotnych elementów. W modelu T&M zarówno dostawca, jak i klient, współpracują jak partnerzy dzielący odpowiedzialność za sukces projektu. 2. Elastyczność przede wszystkim – dlaczego liderzy stawiają na T&M? Dzisiejsze otoczenie biznesowe cechuje się ogromną dynamiką. Firmy będące liderami transformacji cyfrowej doskonale wiedzą, że w ambitnych projektach IT zmiany to norma – pojawiają się nowe pomysły, zmieniają się oczekiwania użytkowników, a technologia ciągle ewoluuje. Klasyczne modele rozliczeń (np. stała cena za projekt) często okazują się zbyt mało elastyczne w takich warunkach. Dlatego właśnie przodujące organizacje coraz częściej wybierają Time & Material, aby zapewnić sobie możliwość szybkiego reagowania na zmiany i utrzymania tempa innowacji. Model T&M oferuje szereg korzyści istotnych z perspektywy dużych przedsiębiorstw i programów cyfrowych transformacji: Szybkie rozpoczęcie projektu i dostarczanie rezultatów etapami: Nie trzeba czekać na idealnie dopracowany zakres – prace mogą ruszyć szybko, a rozwiązania dostarczane są w krótkich iteracjach. Pozwala to osiągać pierwsze efekty biznesowe wcześniej i na bieżąco je weryfikować. Elastyczność wprowadzania zmian: Gdy pojawią się nowe wyzwania, feedback od rynku lub innowacyjne pomysły, zespół może bez zwłoki dostosować zakres prac. Nie ma potrzeby pisania aneksów do umowy przy każdej zmianie – plan działania ewoluuje w ramach ustalonej współpracy. Transparentność kosztów: Na bieżąco wiadomo, ile czasu zostało przepracowane i na co przeznaczono budżet. Klient otrzymuje regularne raporty z godzinami i zadaniami, dokładnie wie, za co płaci i może kontrolować budżet na każdym etapie. Dzięki temu nie ma ukrytych kosztów – wszystko jest jawne i rozliczane według ustalonych stawek. Pełna kontrola i zaangażowanie po stronie klienta: Klient jest aktywnym uczestnikiem projektu – może priorytetyzować zadania, decydować o kolejności realizacji funkcjonalności, a także szybko podejmować decyzje, gdy konieczna jest zmiana kierunku. Daje to poczucie kontroli nad projektem i pewność, że powstający produkt spełni rzeczywiste potrzeby biznesowe. Dostęp do potrzebnych kompetencji dokładnie wtedy, gdy są potrzebne: W modelu T&M można elastycznie skalować zespół – zwiększać jego liczebność lub włączać dodatkowych specjalistów, gdy projekt wchodzi w nową fazę. Liderzy cyfrowi często potrzebują unikalnych kompetencji (np. eksperta od AI, administratora Salesforce, itp.) na określony czas. T&M pozwala “wypożyczyć” eksperta na wymagany okres bez długotrwałych procesów rekrutacyjnych. Lepsza jakość poprzez ciągłe usprawnienia: Ponieważ projekt jest prowadzony iteracyjnie, jakość produktu końcowego może być wyższa – ciągłe testowanie, feedback i usprawnienia na bieżąco podnoszą wartość rozwiązania. Dostawca usług IT (taki jak TTMS) i klient działają wspólnie, żeby osiągnąć jak najlepszy efekt, zamiast kurczowo trzymać się przestarzałych założeń. Ryzyko niepowodzenia jest mniejsze, bo problemy wychwytywane są wcześnie i można je od razu korygować. Warto zauważyć, że model T&M zdejmuje też konieczność płacenia za “nadmiarowe” założenia. W modelu Fixed Price dostawcy często wliczają rezerwę na ryzyko – klient płaci więc na zapas, nawet za ewentualne nieprzewidziane trudności. W T&M tego nie ma – płacisz za to, co faktycznie zrobiono. Jeśli pewne prace okażą się zbędne lub uproszczone dzięki np. nowym technologiom, budżet na nie może zostać przesunięty na inne priorytety zamiast przepadać. 3. Kiedy model T&M sprawdza się najlepiej? Model Time & Material nie jest panaceum na każdy projekt – są sytuacje, gdzie sprawdzi się idealnie, a są takie, gdzie lepszy będzie model stałej ceny. Poniżej przedstawiamy typowe scenariusze, w których T&M działa najlepiej: Długoterminowe, złożone projekty – jeśli przedsięwzięcie jest rozciągnięte w czasie i składa się z wielu etapów (np. rozwój dużego systemu korporacyjnego, platformy e-commerce czy wdrożenie rozwiązania dla wielu oddziałów firmy), z góry wiadomo, że trudno przewidzieć wszystkie wymagania na starcie. T&M pozwala sukcesywnie dostosowywać zakres prac do aktualnej sytuacji, co jest kluczowe przy dużej skali projektu. Niejasno zdefiniowane wymagania na początku – gdy klient ma ogólną wizję i cele biznesowe, ale nie pełną listę wymagań funkcjonalnych. Często zdarza się to przy innowacyjnych inicjatywach, gdzie dopiero w trakcie prac krystalizuje się ostateczny kształt produktu. Model T&M umożliwia zaczęcie od MVP, a następnie iteracyjne rozwijanie systemu zgodnie z tym, czego uczymy się po drodze. Dynamiczne środowisko biznesowe lub technologiczne – w branżach takich jak fintech, e-commerce, telekomunikacja czy marketing cyfrowy zmiany zachodzą błyskawicznie. Jeśli działasz na rynku, gdzie potrzeby użytkowników szybko ewoluują, regulacje się zmieniają albo pojawia się presja konkurencji, to sztywno określony kontrakt może hamować Twoją reakcję. T&M daje swobodę wprowadzania korekt na bieżąco, dzięki czemu projekt nadąża za rynkiem. Potrzeba kontroli budżetu w trakcie projektu – paradoksalnie, choć T&M nie ma z góry ustalonej ostatecznej kwoty, daje dużym firmom narzędzia do ścisłej kontroli wydatków. Gdy chcesz monitorować ROI w trakcie przedsięwzięcia, decydować o dofinansowaniu kolejnych etapów na podstawie rezultatów poprzednich – model T&M to umożliwia. Masz wgląd w postęp i koszty i możesz w każdym momencie podjąć decyzję o skalowaniu, przyspieszeniu lub wstrzymaniu prac, minimalizując ryzyko strat. Outsourcing i projekty wymagające specjalistycznego know-how – jeżeli zamierzasz skorzystać z outsourcingu IT lub team augmentation (rozszerzenia własnego zespołu o zewnętrznych specjalistów), T&M jest naturalnym wyborem. Pozwala wynająć ekspertów na tyle godzin i miesięcy, ile faktycznie potrzeba, zamiast próbować z góry “wykuć w kamieniu” cały kontrakt. Dla klienta oznacza to dostęp do wiedzy i umiejętności dostawcy na bardzo elastycznych zasadach, co jest nieocenione np. przy utrzymaniu i rozwoju systemów w fazie po wdrożeniu. Oczywiście, model T&M wymaga zaufania i dojrzałego podejścia po obu stronach – klient musi być gotów na bieżącą współpracę i nadzór nad projektem, a dostawca zapewnić pełną transparentność i efektywność. W przypadku doświadczonych partnerów, takich jak TTMS, wprowadza się mechanizmy kontrolne (raportowanie godzin, budżetów cząstkowych, kamienie milowe), które zabezpieczają projekt przed niekontrolowanym rozrostem kosztów. Dzięki temu ryzyka T&M (np. możliwość przekroczenia wstępnych założeń budżetowych) są minimalizowane, a klient zyskuje to, co najważniejsze – produkty wysokiej jakości, dostarczone na czas, zgodnie z realnymi potrzebami. 4. Przykład: TTMS i ADA – partnerstwo w modelu T&M Realnym przykładem elastyczności modelu T&M jest najnowsza współpraca TTMS w regionie Azji. W maju 2025 roku malezyjski oddział TTMS (spółka TTMS Software Sdn Bhd z Kuala Lumpur) rozpoczął partnerstwo z firmą ADA, wiodącym dostawcą usług transformacji cyfrowej w Azji Południowo-Wschodniej. ADA specjalizuje się m.in. w analizie danych, sztucznej inteligencji i marketingu cyfrowym, obsługuje ponad 1500 klientów na 12 rynkach azjatyckich i jest wspierana przez inwestorów takich jak SoftBank czy Axiata Group. Współpraca TTMS–ADA od początku oparta jest na modelu Time & Material – TTMS deleguje do ADA doświadczonego administratora Salesforce na początkowy okres trzech miesięcy, rozliczając się za przepracowany czas. Taka forma umożliwia ADA korzystanie z ekspertyzy TTMS dokładnie wtedy, gdy jest to potrzebne, bez zbędnych przestojów, a jednocześnie stanowi fundament pod ewentualne poszerzenie zakresu prac w przyszłości. 5. Inne przypadki zastosowania modelu T&M w TTMS W TTMS od lat realizujemy projekty w modelu Time & Material lub podobnych elastycznych modelach. Większość naszych studiów przypadków to historie długoterminowej współpracy, iteracyjnego ulepszania systemów i podejścia partnerskiego – to właśnie umożliwia T&M. Na przykład: W sektorze energetycznym stworzyliśmy skalowalną i elastyczną aplikację integrującą wiele systemów – tak złożone przedsięwzięcie było możliwe do zrealizowania właśnie dzięki stopniowemu rozszerzaniu zakresu i ścisłej kooperacji z klientem. W branży farmaceutycznej wspieraliśmy międzynarodową firmę w budowie systemu CRM – tu również zakres rozwijał się w trakcie prac, a nasz zespół działał ramię w ramię z klientem, dostosowując funkcjonalności do wymogów rynku zdrowia. Nasze doświadczenia pokazują, że model T&M sprawdza się w różnych sektorach – od przemysłu, przez finansowy, po high-tech. Wielu naszych klientów, takich jak m.in. Schneider Electric (światowy lider automatyki przemysłowej i zarządzania energią), ceni sobie długoterminową współpracę z TTMS w formule outsourcingu specjalistów. Pozwala im to szybko zwiększać zasoby przy nowych inicjatywach i zachować ciągłość usług, przy równoczesnym utrzymaniu najwyższej jakości i terminowości. Innymi słowy, mogą polegać na nas jako zaufanym partnerze technologicznym, który zawsze dostarczy właściwych ludzi i kompetencji we właściwym czasie. 6. T&M w Azji – rosnący trend Warto dodać, że także na rynku azjatyckim obserwujemy rosnące zainteresowanie elastycznymi kontraktami. Przedsiębiorstwa z tego regionu, znane z dynamicznego rozwoju, często wskazują model T&M jako klucz do skutecznego prowadzenia projektów transformacyjnych. Na przykład jeden z wiodących operatorów telekomunikacyjnych w Azji Południowo-Wschodniej zdecydował się na kontrakt w modelu T&M przy wdrażaniu nowej platformy cyfrowej – dzięki temu mógł na bieżąco dostosowywać zakres i harmonogram prac do zmieniających się wymagań rynku, unikając opóźnień, które pojawiłyby się przy sztywnym podejściu. Również w sektorze e-commerce zdarzają się projekty, gdzie początkowe założenia ulegają znaczącym modyfikacjom w trakcie realizacji. W jednym z takich przypadków zastosowanie modelu T&M i bliska współpraca zespołu deweloperskiego z klientem zaowocowały stworzeniem platformy perfekcyjnie dopasowanej do ewoluujących potrzeb biznesowych – klient docenił transparentność i możliwość kształtowania produktu w toku prac. To wszystko potwierdza, że w nowoczesnych projektach IT elastyczność = skuteczność. 7. Postaw na dopasowany model współpracy Time & Material to sprawdzony sposób realizacji projektów IT tam, gdzie liczy się szybkość działania, elastyczność i dostęp do specjalistycznych kompetencji. Liderzy decydują się na ten model, ponieważ pozwala im skupić się na celach biznesowych zamiast na ciągłym renegocjowaniu warunków współpracy. Odpowiednio zastosowany model T&M zapewnia: Swobodę działania Przejrzystość kosztów Jakość i rezultaty Jeśli Twoja firma planuje wdrożenie nowego systemu lub rozwój istniejącego rozwiązania i potrzebuje elastycznego, doświadczonego partnera IT, model T&M może być właściwym wyborem. TTMS od lat wspiera klientów właśnie w tym modelu – dostarczając najwyższej klasy specjalistów i zespoły oraz budując długofalowe relacje oparte na zaufaniu i wspólnych celach. Porozmawiajmy – dopasujemy model współpracy do Twojego projektu. Skontaktuj się z nami. Czym różni się model Time & Material od staff augmentation? Choć oba podejścia zapewniają elastyczność, Time & Material odnosi się do rozliczania pracy na podstawie przepracowanego czasu i wykorzystanych zasobów, często w kontekście całego projektu. Staff augmentation to forma uzupełnienia zespołu klienta o zewnętrznych specjalistów. T&M obejmuje często również dostarczanie zespołu, harmonogramów i wspólnych celów projektowych. Czy model T&M jest droższy niż Fixed Price? Niekoniecznie. Choć nie zakłada stałej ceny z góry, często pozwala uniknąć nadpłat dzięki rozliczaniu tylko realnie wykonanej pracy. W modelu Fixed Price dostawcy często uwzględniają „bufor ryzyka”, przez co klient płaci więcej na zapas. Jak kontrolować zakres i budżet w projekcie Time & Material? Kluczowe są jasne zasady zarządzania projektem – raportowanie czasu, cykliczne przeglądy sprintów, dokumentacja i bieżąca komunikacja. Klient aktywnie uczestniczy w planowaniu, nadaje priorytety i monitoruje postęp, co pozwala na realną kontrolę budżetu. Czy model T&M nadaje się do branż regulowanych, np. farmacji czy finansów? Tak – pod warunkiem zastosowania odpowiednich standardów jakości, dokumentacji i walidacji. T&M bardzo dobrze sprawdza się tam, gdzie wymagania zmieniają się w toku realizacji, a jednocześnie trzeba spełnić konkretne normy branżowe. Czy można zacząć w modelu Time & Material, a później przejść na Fixed Price? Jak najbardziej. Wiele firm zaczyna współpracę w modelu T&M – szczególnie na etapie analizy lub budowy MVP – a po doprecyzowaniu zakresu przechodzi do modelu stałej ceny lub hybrydowego.

Czytaj więcej

Wiktor Janicki Poland

Transition Technologies MS świadczy usługi informatyczne terminowo, o wysokiej jakości i zgodnie z podpisaną umową. Polecamy firmę TTMS jako godnego zaufania i rzetelnego dostawcę usług IT oraz partnera wdrożeniowego Salesforce.

Czytaj więcej

Julien Guillot Schneider Electric

TTMS od lat pomaga nam w zakresie konfiguracji i zarządzania urządzeniami zabezpieczającymi z wykorzystaniem różnych technologii. Ueługi świadczone przez TTMS są realizowane terminowo, i zgodnie z umową.

Czytaj więcej

Już dziś możemy pomóc Ci rosnąć

Porozmawiajmy, jak możemy wesprzeć Twój biznes

Monika Radomska

Sales Manager

monika.radomska@ttms.pl

Rola pracowników w cyberbezpieczeństwie farmaceutycznym – od codziennych nawyków po strategiczną ochronę

1. Wprowadzenie: Kluczowa rola pracowników w cyberbezpieczeństwie farmaceutycznym

1.1 Zrozumienie unikalnych podatności branży farmaceutycznej

1.2 Wzrost zagrożeń cybernetycznych wymierzonych w firmy farmaceutyczne

2. Niezastąpiona rola pracowników w cyberbezpieczeństwie

2.1 Dlaczego pracownicy są pierwszą linią obrony przed cyberzagrożeniami

2.2 Tworzenie kultury bezpieczeństwa w miejscu pracy

2.3 Najczęstsze wyzwania w zakresie cyberbezpieczeństwa w farmacji i jak pracownicy mogą im zaradzić

2.4 Bezpieczne zarządzanie hasłami i kontrola dostępu

2.5 Ochrona poufnych danych i przestrzeganie zasad prywatności

2.6 Minimalizowanie ryzyka błędów i zaniedbań pracowników

3. Skuteczne strategie wzmacniania roli pracowników w cyberbezpieczeństwie farmaceutycznym

3.1 Programy szkoleniowe: Budowanie świadomości i umiejętności w zakresie cyberbezpieczeństwa

3.2 Regularne symulacje i ćwiczenia: Przygotowanie na potencjalne zagrożenia

3.3 Wykorzystanie technologii i narzędzi do wzmocnienia bezpieczeństwa pracowników

4. Podsumowanie: Wspieranie współpracy w zakresie cyberbezpieczeństwa w farmacji

4.1 Ciągła potrzeba doskonalenia i adaptacji

4.2 Rola liderów we wspieraniu inicjatyw pracowniczych w zakresie cyberbezpieczeństwa

5. Rozwiązania TTMS w zakresie cyberbezpieczeństwa dla branży farmaceutycznej – skuteczna ochrona Twojego biznesu

5.1 Wzmocnienie roli pracowników poprzez edukację i szkolenia

5.2 TTMS – równowaga między technologią a ekspertyzą ludzką

Polecane wpisy

TTMS blog – świat IT oczami ekspertów

Blackout 2025: Jak systemy RT-NMS chronią przed awariami sieci energetycznej?

Czym jest Temporary Chat w ChatGPT? Wszystko o nowym „trybie incognito”

Salesforce Net Zero Cloud – jak przygotować firmę na obowiązkowe raportowanie ESG (CSRD)?

Zobaczyć więcej niż człowiek – AI jako analityk pola walki

AI i Copilot w Power BI – Jak sztuczna inteligencja zmienia analizę danych

Jak działa elastyczny model Time & Material w projektach IT?

Już dziś możemy pomóc Ci rosnąć

Porozmawiajmy, jak możemy wesprzeć Twój biznes

Monika Radomska