Cyber Resilience Act w sektorze obrony – obowiązki, ryzyka oraz jak się przygotować w 2025 roku?

Cyfrowa odporność staje się nową linią obrony Europy. Wraz z wejściem w życie regulacji Cyber Resilience Act (CRA) Unia Europejska podnosi poprzeczkę bezpieczeństwa dla wszystkich produktów i systemów z elementami cyfrowymi. Do 2027 roku każde oprogramowanie wykorzystywane w obronności, które ma cywilne zastosowanie lub stanowi część łańcucha dostaw obejmującego sektor cywilny, będzie musiało spełniać wymogi Cyber Resilience Act (CRA). Oznacza to, że regulacje obejmą m.in. komercyjne systemy operacyjne, routery, platformy komunikacyjne czy oprogramowanie chmurowe, które wojsko wykorzystuje w adaptowanej formie.

Z kolei rozwiązania opracowane wyłącznie do celów obronnych – takie jak systemy dowodzenia (C2, C4ISR), oprogramowanie do przetwarzania informacji niejawnych, radary czy urządzenia szyfrujące certyfikowane przez służby specjalne – pozostaną poza zakresem CRA.
Warto też pamiętać, że już od września 2026 roku organizacje objęte przepisami będą musiały zgłaszać incydenty bezpieczeństwa w ciągu 24 godzin, co znacząco podniesie poziom transparentności i reakcji na cyberzagrożenia również w obszarze infrastruktury krytycznej.

W świecie, w którym przewaga strategiczna coraz częściej zależy od jakości kodu, zgodność z CRA w sektorze obronnym to nie tylko wymóg regulacyjny, ale element europejskiej tarczy obronnej. Dla systemów sterujących komunikacją, logistyką czy symulacjami wojskowymi brak zgodności oznacza nie tylko ryzyko wycieku danych, ale również potencjalny paraliż operacyjny i konsekwencje o wymiarze geopolitycznym.

1. Dlaczego sektor obronny jest szczególnie wrażliwy? Znaczenie Cyber Resilience Act w obronności.

Systemy obronne stanowią kręgosłup bezpieczeństwa narodowego i stabilności sojuszy międzynarodowych. To one koordynują komunikację, analizę danych wywiadowczych, logistykę, a coraz częściej także działania w cyberprzestrzeni. Ich niezawodność decyduje o szybkości reakcji, skuteczności operacji i zdolności państwa do obrony swoich granic w świecie, gdzie linia frontu przebiega również w sieci. Między innymi dlatego dostęp do projektów w sektorze obronnym mają jedynie firmy, posiadające odpowiednie koncesje, certyfikaty i zezwolenia.

Szczególnego znaczenia nabierają tu systemy dowodzenia i kontroli (C2, C4ISR) – stanowiące serce działań operacyjnych, których zakłócenie może czasowo unieruchomić zdolności obronne. Równie istotne są symulatory i oprogramowanie treningowe, gdzie błędy lub manipulacje mogą prowadzić do nieprawidłowego przygotowania personelu, oraz systemy komunikacji satelitarnej i sieci łączności, które muszą być odporne na zakłócenia w czasie rzeczywistym. Nie można też pominąć logistyki wojskowej i łańcucha dostaw, gdzie słabość w jednym punkcie może sparaliżować działania operacyjne.

Właśnie dlatego Unia Europejska wprowadza Cyber Resilience Act (CRA) – regulację mającą zapewnić, że każdy cyfrowy komponent w systemach obronnych, komunikacyjnych i przemysłowych spełnia najwyższe standardy odporności. Co istotne, CRA stosuje się w obronności pośrednio – obejmuje produkty i oprogramowanie, które nie zostały opracowane wyłącznie do celów wojskowych, ale mają cywilne zastosowanie lub stanowią część łańcucha dostaw obejmującego sektor cywilny. Oznacza to, że wymogi bezpieczeństwa obejmą m.in. komercyjne systemy operacyjne, routery, platformy chmurowe czy rozwiązania sieciowe, które wojsko wykorzystuje w adaptowanej formie.

Z kolei systemy opracowane wyłącznie na potrzeby obronności – takie jak oprogramowanie do przetwarzania informacji niejawnych, radary wojskowe, systemy dowodzenia czy urządzenia szyfrujące certyfikowane przez służby specjalne – pozostaną poza zakresem CRA.

2. Realne przykłady cyberataków czyli dlaczego Cyber Resilience Act w sektorze obronnym ma olbrzymie znaczenie.

W ciągu ostatniej dekady cyberprzestrzeń stała się nowym polem walki, a konsekwencje ataków coraz częściej dorównują skutkom operacji militarnych. W 2015 roku niemiecki Bundestag padł ofiarą jednego z najbardziej znanych cyberataków w historii Europy. Według oficjalnych komunikatów niemieckiego rządu oraz Rady UE, za incydent odpowiadała grupa APT28 (Fancy Bear) powiązana z rosyjskim wywiadem wojskowym. W ciągu kilku tygodni wykradziono gigabajty danych i tysiące wiadomości e-mail, naruszając infrastrukturę komunikacyjną niemieckiego parlamentu i wymuszając długotrwałą rekonfigurację systemów bezpieczeństwa. To wydarzenie pokazało, że cyberatak może być wymierzony nie tylko w serwery, lecz w sam fundament zaufania do instytucji państwowych.

Kilka lat później, w 2021 roku, świat obiegła informacja o ataku ransomware na Colonial Pipeline – amerykański system przesyłowy dostarczający niemal połowę paliwa na wschodnie wybrzeże USA. Wystarczyło jedno przełamanie zabezpieczeń, aby zatrzymać dostawy i sparaliżować logistykę całego regionu. Wydarzenie to stało się punktem zwrotnym – potwierdziło, że cyberataki na infrastrukturę krytyczną mają realne, ekonomiczne i strategiczne konsekwencje, a bezpieczeństwo cyfrowe jest nierozerwalnie związane z bezpieczeństwem narodowym.

Zarówno NATO, jak i ENISA w swoich raportach alarmują, że sektor obronny znajduje się dziś na liście priorytetowych celów APT-ów wspieranych przez państwa. Ich działania nie ograniczają się do kradzieży danych – obejmują również sabotaż, dezinformację i zakłócanie procesów logistycznych. W efekcie każda luka w zabezpieczeniach może stać się początkiem łańcucha zdarzeń z potencjałem destabilizacji nie tylko jednego państwa, ale całego sojuszu.

To dowód, że bezpieczeństwo systemów obronnych nie może być kwestią wtórną. CRA staje się narzędziem nie tylko do podnoszenia standardów w biznesie, ale też do wzmacniania odporności strategicznych systemów państwowych.

3. Cyber Resilience Act w przemyśle obronnym – co oznacza i jak TTMS może pomóc?

Wprowadzenie Cyber Resilience Act (CRA) to strategiczny krok w kierunku ujednolicenia i podniesienia poziomu cyberbezpieczeństwa w całej UE – nie tylko dla sektora cywilnego, ale w sposób szczególny dla sfery obronnej. Dla państw posiadających rozbudowaną infrastrukturę wojskową, systemy łączności, logistykę cyfrową czy rozwiązania symulacyjne, CRA niesie konkretne i wielowymiarowe konsekwencje:

3.1. Standaryzacja bezpieczeństwa w sprzęcie i oprogramowaniu

CRA wprowadza obowiązkowe normy i minimalne wymagania bezpieczeństwa dla produktów z komponentami cyfrowymi – dotyczy to nie tylko konsumenckich urządzeń, lecz także komponentów stosowanych w systemach obronnych, łączności, sensorach czy urządzeniach IoT używanych w obszarach militarnych. W praktyce oznacza to:

• koniec z różnicowaniem standardów bezpieczeństwa pomiędzy producentami (np. „komercyjne” vs „specjalne” wersje),
• konieczność stosowania mechanizmów odpornościowych (np. zabezpieczenia przed manipulacją, nieautoryzowaną modyfikacją, aktualizacjami bezpieczeństwa),
• obowiązek zarządzania ryzykami związanymi z łańcuchem dostaw (supply-chain), co w kontekście systemów militarnych staje się kluczowe.

Jak pomaga TTMS? TTMS wspiera organizacje obronne w audycie i dostosowaniu systemów do wymogów CRA, tworząc jednolite standardy bezpieczeństwa w całym łańcuchu dostaw i cyklu życia produktu.

3.2 Raportowanie incydentów i większa przejrzystość

Jednym z istotnych wymogów CRA będzie obowiązek wczesnego ostrzegania – najczęściej w ciągu 24 godzin od wykrycia (lub od momentu, gdy producent uzna, że incydent przekracza określony próg). W przypadku systemów obronnych:

• państwowe instytucje i podmioty odpowiedzialne za obronność będą musiały reagować wewnętrznie i współpracować z regulatorami UE,
• pojawi się potrzeba bardzo sprawnych procedur wykrywania, eskalacji i analizy incydentów w środowisku, gdzie poufność, szybkość i decyzje strategiczne są kluczowe,
• informacja o naruszeniu trafi do europejskiej sieci nadzoru, co zwiększy presję na szybkie działania naprawcze i minimalizację wpływu na operacje wojskowe.

Jak pomaga TTMS? Dzięki automatyzacji procesów monitoringu i raportowania TTMS umożliwia błyskawiczne wykrywanie oraz zgłaszanie incydentów w wymaganym czasie 24 godzin.

3.3 Wzmocnienie odporności strategicznej

Raport ENISA Threat Landscape 2021 wskazuje, że w czasach omawianego okresu (kwiecień 2020 – lipiec 2021) kluczowymi zagrożeniami były m.in. ransomware, ataki na dostępność i integralność systemów, ataki na dane oraz ataki łańcucha dostaw. enisa.europa.eu

Dla sektora obronności te typy ataków są szczególnie groźne:

• Ransomware może przejąć kontrolę nad krytycznymi systemami (np. łączności, zarządzania ruchem, logistyki), blokując operacje wojskowe.
• Ataki na dostępność i integralność mogą prowadzić do destabilizacji działania systemów obronnych, choćby przez manipulację danymi lub ich uszkodzenie.
• Ataki łańcucha dostaw (supply-chain) pozwalają wciągać podatne komponenty do skomplikowanych systemów, co w efekcie umożliwia działania sabotażowe lub szpiegowskie.

CRA – poprzez wymóg zabezpieczeń i nadzoru nad łańcuchem dostaw – adresuje właśnie te wektory ataku, wymuszając większą kontrolę nad komponentami i ich producentami, co w przypadku sprzętu czy oprogramowania obronnego może być strategicznie decydujące.

Jak pomaga TTMS? TTMS projektuje architektury systemów „secure by design”, integrując rozwiązania odporne na ransomware, sabotaż i ataki łańcucha dostaw w środowiskach krytycznych.

3.4 Współpraca transgraniczna i integracja odporności

Obrona w cyberprzestrzeni rzadko działa w pojedynkę. W kontekście sojuszy (NATO, UE) CRA może:

• zmusić państwa członkowskie do interoperacyjnych standardów bezpieczeństwa, co ułatwi współdziałanie w sytuacjach kryzysowych,
• umożliwić szybszą wymianę informacji o incydentach między państwami, co zwiększa szanse na wspólną obronę przed złożonymi kampaniami APT,
• stworzyć wspólną platformę nadzoru nad ryzykiem cybernetycznym na poziomie europejskim, co wzmacnia odporność całego systemu bezpieczeństwa UE.

Jak pomaga TTMS? TTMS wspiera budowę systemów interoperacyjnych i reazlizuje je na podstawie wspólnych standardów bezpieczeństwa, co ułatwia wymianę danych i współdziałanie w ramach NATO i UE.

3.5 Koszty, obciążenia i adaptacja

Nie da się uniknąć efektu ubocznego – CRA oznacza:

• zwiększone koszty certyfikacji, testów, audytów bezpieczeństwa dla producentów specjalistycznego sprzętu i oprogramowania obronnego,
• konieczność restrukturyzacji procedur zakupowych, kontroli jakości i procesów dostaw,
• presję na modernizację starszych systemów (legacy systems), które mogą nie spełniać nowych wymagań.

Dla państw, które nie przygotują się na czas – ryzyko będzie realne: od wyłączenia systemów, przez zmuszenie do kosztownych napraw, aż po utratę strategicznej przewagi w konfliktach cyfrowych.

Jak pomaga TTMS? TTMS pomaga zminimalizować koszty wdrożenia CRA dzięki gotowym narzędziom, automatyzacji audytów oraz elastycznym modelom wsparcia dopasowanym do kontraktów obronnych.

4. Jak TTMS może pomóc w przygotowaniu do wymogów CRA

Dostosowanie systemów obronnych do wymagań Cyber Resilience Act to nie tylko kwestia zgodności regulacyjnej, ale przede wszystkim proces strategicznego wzmocnienia bezpieczeństwa cyfrowego. TTMS, jako partner technologiczny z doświadczeniem w projektach dla sektora publicznego, przemysłowego i obronnego, wspiera organizacje w kompleksowym podejściu do odporności systemów cyfrowych.

Nasze zespoły specjalistów łączą kompetencje z zakresu cyberbezpieczeństwa, inżynierii oprogramowania i zarządzania ryzykiem, oferując konkretne rozwiązania:

• Audyt i analiza zgodności z CRA – identyfikacja luk bezpieczeństwa w istniejących systemach, procesach i produktach cyfrowych.
• Projektowanie architektury odpornej na incydenty – budowa lub modernizacja oprogramowania w oparciu o zasady „secure by design” i „zero trust”.
• Automatyzacja monitoringu i raportowania – wdrożenie systemów, które automatycznie wykrywają i raportują incydenty zgodnie z wymogiem 24-godzinnego zgłoszenia.
• Bezpieczne zarządzanie łańcuchem dostaw – wsparcie w tworzeniu procedur kontroli i certyfikacji dostawców, aby ograniczyć ryzyko ataków typu supply chain.
• Szkolenia i budowa świadomości w zespołach IT oraz operacyjnych, pozwalające na skuteczną reakcję w środowisku wysokiego ryzyka.

TTMS pomaga organizacjom zintegrować bezpieczeństwo z cyklem życia produktu – od projektowania po utrzymanie – co nie tylko zapewnia zgodność z CRA, ale także zwiększa odporność całego ekosystemu technologicznego na zagrożenia cybernetyczne.

5. Dlaczego warto współpracować z TTMS?

• Doświadczenie w sektorze obronnym – znamy wymagania projektów dla systemów krytycznych i obronnych.
• Eksperci Cybersecurity i Quality – działamy na styku bezpieczeństwa, regulacji UE i technologii wojskowych.
• Gotowe narzędzia i procesy – od SBOM po zarządzanie podatnościami.
• Bezpieczeństwo jako usługa – elastyczne modele wsparcia, dopasowane do specyfiki kontraktów obronnych.

6. Konsekwencje braku zgodności z CRA w przemyśle obronnym

Brak zgodności z CRA w sektorze obronnym oznacza:

• Kary do 15 mln euro lub 2,5% globalnego obrotu,
• Wykluczenie z rynku UE,
• Ryzyko sabotażu cyfrowego, paraliżu systemów i utraty zaufania instytucji rządowych.

Koszt cyberataków w obronności jest niepoliczalny – w grę wchodzą nie tylko pieniądze, ale także bezpieczeństwo państwa i obywateli.

7. Kiedy zacząć działać?

Choć pełna zgodność będzie wymagana dopiero w grudniu 2027, obowiązek zgłaszania incydentów rusza już we wrześniu 2026. To oznacza, że organizacje obronne mają ograniczony czas na wdrożenie procedur, systemów i szkoleń.

TTMS wspiera sektor obronny w całym procesie – od audytów i projektowania architektury, po szkolenia i dokumentację zgodności.

👉 Odwiedź ttms.com/defence, aby dowiedzieć się, jak wspieramy firmy i instytucje w budowaniu odpornych systemów obronnych.