Home » Blog » AI w białym kitlu – czy sztuczna inteligencja w farmacji przechodzi właśnie swój egzamin GMP?

AI w białym kitlu – czy sztuczna inteligencja w farmacji przechodzi właśnie swój egzamin GMP?

23 września 2025

Spis treści

1. Wprowadzenie – nowa era regulacji AI w farmacji

Nowe regulacje GMP otwierają kolejny rozdział w historii farmacji, w którym sztuczna inteligencja przestaje być ciekawostką, a staje się elementem krytycznych procesów. Komisja Europejska w 2025 roku opublikowała projekt Aneksu 22 do EudraLex Volume 4, wprowadzając pierwsze na świecie przepisy dedykowane AI w GMP. To dokument, który definiuje, jak technologia ma funkcjonować w otoczeniu pełnym odpowiedzialności i kontroli jakości. Dla branży farmaceutycznej oznacza to rewolucję – bo każda decyzja AI może wpływać na bezpieczeństwo pacjentów i musi być udokumentowana, wytłumaczalna oraz nadzorowana. Innymi słowy, sztuczna inteligencja musi teraz zdać swój egzamin GMP, by móc „założyć biały kitel” i wejść do świata farmacji.

2. Dlaczego potrzebujemy regulacji sztucznej inteligencji w farmacji?

Farmacja to jedna z najbardziej regulowanych branż na świecie. Powód jest oczywisty – każda decyzja, każdy proces, każde urządzenie ma bezpośredni wpływ na zdrowie i życie pacjentów. Jeśli w tym systemie pojawia się nowy element, taki jak sztuczna inteligencja, musi on podlegać równie rygorystycznym zasadom jak ludzie, maszyny czy procedury.

Do tej pory brakowało spójnych wytycznych. Firmy stosujące AI musiały adaptować istniejące przepisy dotyczące systemów komputerowych (EU GMP Annex 11: Computerised Systems) czy dokumentacji (EU GMP Chapter 4: Documentation). Nowy Aneks 22 do EU GMP Guidelines porządkuje ten obszar i jasno określa, jak i kiedy AI może być używana w procesach GMP.

3. AI jako nowy pracownik GMP

Projekt regulacji traktuje sztuczną inteligencję jak pełnoprawnego członka zespołu GMP. Każdy model musi mieć:

opis stanowiska (intended use) – czyli jasno określone, do czego służy, jakie dane przetwarza i jakie są jego ograniczenia,
kwalifikacje i szkolenia (walidacja i testy) – model musi przejść proces walidacji z użyciem niezależnych danych testowych,
monitoring i audyty – AI podlega stałemu nadzorowi, a jej działanie musi być regularnie oceniane,
odpowiedzialność – tam, gdzie decyzje podejmuje człowiek wspierany przez AI, regulacje wymagają określenia odpowiedzialności operatora i jego kompetencji.

Tym samym sztuczna inteligencja nie jest traktowana jako „narzędzie IT”, ale jako element procesu produkcyjnego, który ma obowiązki i musi podlegać ocenie.

4. Modele deterministyczne kontra generatywne

Jednym z kluczowych rozróżnień w Aneksie 22 do Wytycznych EU GMP (Annex 22: AI and Machine Learning in the GMP Environment) jest podział modeli na:

deterministyczne – zawsze dające ten sam wynik dla tych samych danych wejściowych. Mogą być stosowane w krytycznych procesach GMP,
dynamiczne i generatywne – takie jak duże modele językowe (LLM) czy AI ucząca się w czasie rzeczywistym. Te modele są wyłączone z zastosowań krytycznych i mogą być używane tylko w obszarach niekrytycznych, pod ścisłym nadzorem człowieka.

Oznacza to, że choć AI generatywna fascynuje swoimi możliwościami, w farmacji jej rola będzie ograniczona – przynajmniej w kontekście produkcji leków i procesów krytycznych dla jakości.

5. Egzamin z przejrzystości i jakości

Jednym z największych wyzwań związanych ze sztuczną inteligencją jest tzw. problem „czarnej skrzynki”. Algorytmy często dają trafne wyniki, ale nie potrafią wyjaśnić, jak do nich doszły. Aneks 22 stawia temu wyraźną granicę.

Modele AI muszą:

rejestrować, które dane i cechy wpłynęły na wynik,
prezentować poziom pewności (confidence score),
posiadać pełną dokumentację walidacji i testów.

To tak, jakby AI musiała stanąć przed komisją egzaminacyjną i obronić swoje odpowiedzi. Bez tego nie zostanie dopuszczona do pracy przy pacjencie.

6. Ocena okresowa – AI na umowie próbnej

Nowe regulacje podkreślają, że dopuszczenie AI do pracy nie jest decyzją jednorazową. Modele muszą być poddawane ciągłemu nadzorowi. Jeśli zmienią się dane wejściowe, środowisko produkcyjne lub procesy, model wymaga ponownej walidacji.

Można to porównać do umowy próbnej – sztuczna inteligencja, nawet jeśli się sprawdzi, podlega regularnym audytom i ocenom, tak jak każdy pracownik GMP.

7. Praktyczne przykłady zastosowania AI w GMP

Nowe regulacje GMP nie pozostają tylko teorią – sztuczna inteligencja już dziś wspiera kluczowe obszary produkcji i jakości. Przykładowo, w kontroli jakości AI analizuje obrazy mikroskopowe tabletek, wykrywając mikroskopijne defekty szybciej niż ludzkie oko. W logistyce przewiduje zapotrzebowanie na substancje czynne, minimalizując ryzyko braków. W badaniach i rozwoju wspiera analizę ogromnych zbiorów danych klinicznych, wskazując zależności, które mogłyby umknąć tradycyjnym metodom. Każdy z tych przypadków pokazuje, że AI staje się praktycznym narzędziem GMP, pod warunkiem że działa w ramach jasno zdefiniowanych zasad.

8. Regulacje międzynarodowe AI – jak Europa wypada na tle świata

Projekt Aneksu 22 stawia Unię Europejską w roli pioniera, ale nie jest jedyną inicjatywą regulacyjną. Amerykańska FDA publikuje wytyczne dotyczące AI w procesach medycznych, skupiając się na bezpieczeństwie i skuteczności. Z kolei w Azji – szczególnie w Japonii i Singapurze – pojawiają się ramy prawne umożliwiające testowanie i kontrolowane wdrażanie AI. Różnica polega na tym, że UE jako pierwsza tworzy spójny, obowiązkowy dokument GMP, który stanie się punktem odniesienia globalnie.

9. Kompetencje pracowników – wiedza o sztucznej inteligencji jako kluczowy element

Nowe regulacje GMP to nie tylko technologia, ale także ludzie. Pracownicy farmaceutyczni muszą zdobywać nowe kompetencje – od rozumienia podstaw działania modeli AI po umiejętność oceny wyników i nadzoru nad systemami. To tzw. AI literacy, czyli zdolność do świadomej współpracy z inteligentnymi narzędziami. Organizacje, które zainwestują w rozwój umiejętności swoich zespołów, zyskają przewagę, ponieważ skuteczny nadzór nad AI będzie wymagany zarówno przez regulatorów, jak i wewnętrzne procedury jakości.

10. Etyka i ryzyka – o czym nie wolno zapominać

Oprócz technicznych wymagań ważne są także aspekty etyczne. AI może nieświadomie wprowadzać uprzedzenia wynikające z danych treningowych, co w farmacji może prowadzić do błędnych wniosków. Istnieje też ryzyko nadmiernego polegania na technologii bez odpowiedniej kontroli człowieka. Dlatego nowe regulacje GMP kładą nacisk na przejrzystość, nadzór i odpowiedzialność – by AI była wsparciem, a nie zagrożeniem dla jakości i bezpieczeństwa.

10.1 Co oznacza regulacja AI w przemyśle farmaceutycznym?

Dla przedsiębiorstw farmaceutycznych Aneks 22 to zarówno wyzwanie, jak i szansa:

Wyzwanie, ponieważ oznacza konieczność budowy nowych procedur walidacyjnych, dokumentacyjnych i kontrolnych.
Szansa, ponieważ jasno określone zasady dają większą pewność w inwestycjach w AI i mogą przyspieszyć wdrażanie innowacyjnych rozwiązań.

Europa staje się tu pionierem, tworząc standard, który prawdopodobnie będzie wzorcem dla innych regionów świata.

11. Jak TTMS może Ci pomóc w wykorzystaniu AI w farmacji

W TTMS doskonale rozumiemy, jak trudne jest łączenie innowacyjnych technologii AI z rygorystycznymi regulacjami farmaceutycznymi. Nasz zespół ekspertów wspiera firmy w:

analizie i ocenie zgodności istniejących modeli AI z wymaganiami GMP,
tworzeniu procesów walidacji i dokumentacji zgodnych z nowymi przepisami,
wdrażaniu rozwiązań IT, które zwiększają efektywność, nie obniżając zaufania pacjentów,
przygotowaniu organizacji na pełne wejście w erę GMP 4.0.

Chcesz zrobić kolejny krok? Skontaktuj się z nami i sprawdź, jak możemy przyspieszyć Twoją drogę do bezpiecznej i innowacyjnej farmacji.

Czym jest Aneks 22 do wytycznych GMP?

Aneks 22 to nowy dokument regulacyjny przygotowany przez Komisję Europejską, który określa zasady stosowania sztucznej inteligencji w procesach farmaceutycznych. Jest częścią EudraLex Volume 4 i uzupełnia istniejące rozdziały dotyczące dokumentacji (Chapter 4) oraz systemów komputerowych (Annex 11). To pierwszy na świecie tak szczegółowy przewodnik dotyczący AI w GMP.

Dlaczego wprowadzono regulacje dotyczące AI?

Ponieważ AI ma coraz większy wpływ na procesy krytyczne, które mogą bezpośrednio rzutować na jakość leków i bezpieczeństwo pacjentów. Regulacje mają zapewnić, że jej stosowanie będzie transparentne, kontrolowane i zgodne z zasadami jakości obowiązującymi w farmacji.

Czy wszystkie modele AI są dopuszczone do GMP?

Nie. Do procesów krytycznych dopuszczone są jedynie modele deterministyczne. Modele dynamiczne i generatywne mogą być stosowane wyłącznie w obszarach niekrytycznych i zawsze pod ścisłym nadzorem człowieka.

Jakie są najważniejsze wymagania wobec AI?

Każdy model AI musi mieć jasno określone zamierzone użycie, przejść proces walidacji, korzystać z niezależnych danych testowych, a także być wytłumaczalny i monitorowany w czasie rzeczywistym. Regulacje traktują AI jak pracownika GMP – musi posiadać kwalifikacje, przejść audyty i podlegać ocenie.

Jak firmy mogą przygotować się do wdrożenia Aneksu 22?

Najlepszym krokiem jest przeprowadzenie audytu wewnętrznego, ocena stosowanych obecnie modeli i ich zgodności z przyszłymi regulacjami. Firmy powinny też zbudować procedury walidacji i dokumentacji, aby być gotowe na nowe wymagania. Wsparcie partnerów technologicznych, takich jak TTMS, może znacząco ułatwić ten proces i przyspieszyć adaptację.

TTMS blog – świat IT oczami ekspertów

Cyber Resilience Act w energetyce – obowiązki, ryzyka oraz jak się przygotować w 2025 r.?

Unijna regulacja Cyber Resilience Act (CRA) stanowi punkt zwrotny w podejściu do bezpieczeństwa produktów cyfrowych na terenie UE. Do 2027 roku każde oprogramowanie będzie musiało spełniać wymagania tej regulacji, a już od przyszłego roku wejdzie w życie obowiązek zgłaszania incydentów związanych z cyberbezpieczeństwem. Temat ten jest szczególnie istotny dla sektora energetycznego, gdzie nadal wykorzystywane są przestarzałe lub słabo zabezpieczone systemy. Brak odpowiednich zabezpieczeń może prowadzić do poważnych konsekwencji – nie tylko tych finansowych. CRA dotyczy każdego oprogramowania w UE od 2027 Dla energetyki oznacza obowiązki: SBOM, secure-by-design, raportowanie incydentów TTMS pomaga firmom przygotować się i wdrożyć wymagania Ignorowanie przepisów = kary, wykluczenie z rynku i ryzyko realnych ataków Ten artykuł został napisany z myślą o osobach decyzyjnych oraz specjalistach technicznych w firmach z sektora energetycznego, które muszą zrozumieć wpływ unijnej regulacji Cyber Resilience Act (CRA) na swoją działalność. Skierowany jest przede wszystkim do osób odpowiedzialnych za inwestycje w systemy IT/OT i cyberbezpieczeństwo, a także do członków zarządów zajmujących się rozwojem, strategią i zarządzaniem ryzykiem. 1. Dlaczego sektor energetyczny jest wyjątkowo wrażliwy? Sektor energetyczny pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu nowoczesnego państwa – to fundament, na którym opiera się cała gospodarka, administracja publiczna i codzienne życie obywateli. Jako infrastruktura krytyczna, energia elektryczna musi być dostępna nieprzerwanie, a każdy zakłócenie jej dostaw może prowadzić do poważnych konsekwencji społecznych i ekonomicznych – od zatrzymania transportu i łączności, po paraliż szpitali czy służb ratunkowych. Tymczasem za pracę tej infrastruktury odpowiadają skomplikowane systemy sterujące, takie jak SCADA, RTU, EMS czy HMI. Wiele z nich powstało w czasach, gdy cyberbezpieczeństwo nie było jeszcze kluczowym kryterium projektowym. Zbudowane z myślą o wydajności i niezawodności, nie zawsze potrafią sprostać nowym zagrożeniom cyfrowym. Złożoność rośnie, gdy do gry wchodzi konwergencja systemów OT i IT. Coraz więcej elementów infrastruktury fizycznej jest połączonych z sieciami informatycznymi – co oznacza większą powierzchnię ataku i trudniejsze zarządzanie ryzykiem. Hakerzy nie muszą już fizycznie zbliżać się do elektrowni czy stacji przesyłowych – wystarczy, że znajdą lukę w systemie zdalnego sterowania. Do tego dochodzi problem dziedzictwa technologicznego. W wielu organizacjach nadal działają starsze systemy operacyjne i aplikacje, których nie da się łatwo zaktualizować lub wymienić, bo są zbyt głęboko zintegrowane z procesami technologicznymi. Te przestarzałe rozwiązania stają się łatwym celem dla cyberprzestępców. Skala zagrożenia nie jest teoretyczna – pokazują to prawdziwe przypadki. W 2017 roku doszło do ataku na niemiecką firmę Netcom BW, operatora sieci telekomunikacyjnej należącego do koncernu EnBW, jednego z największych dostawców energii w Niemczech. Sprawcą był obywatel Rosji, członek grupy Berserk Bear, powiązanej z rosyjskim wywiadem FSB. Celem ataku była infiltracja infrastruktury komunikacyjnej, z której korzystali również operatorzy systemów energetycznych. Choć firmy zapewniły, że infrastruktura energetyczna pozostała nienaruszona, atak pokazał słabości łańcucha dostaw i zależności między systemami IT a krytycznymi zasobami energetycznymi. To ostrzeżenie, którego nie wolno ignorować. Przypadki takie jak ten uzmysławiają, że ochrona przed cyberatakami nie może kończyć się na samej elektrowni czy sieci przesyłowej – musi obejmować również dostawców technologii, systemy komunikacyjne i wszystkie powiązane komponenty cyfrowe. To właśnie z tego powodu wdrożenie unijnej regulacji Cyber Resilience Act staje się nie tylko obowiązkiem prawnym, ale strategicznym krokiem w stronę budowy odpornej energetyki jutra. 2. CRA – co to oznacza dla firm z branży energetycznej i jak TTMS może pomóc? Nowe unijne przepisy wprowadzane przez Cyber Resilience Act (CRA) stawiają przed firmami z sektora energetycznego konkretne, prawnie wiążące obowiązki w zakresie cyberbezpieczeństwa oprogramowania. Dla wielu organizacji oznacza to konieczność reorganizacji procesów rozwojowych, wdrożenie nowych narzędzi oraz zapewnienie zgodności formalnej i technicznej. Tutaj właśnie z pomocą przychodzi Transition Technologies MS, oferując wsparcie zarówno doradcze, jak i technologiczne. 2.1 Obowiązkowe SBOM-y (Software Bill of Materials) CRA wymaga, by każda firma dostarczająca oprogramowanie posiadała kompletną listę komponentów, bibliotek i zależności wykorzystywanych w produkcie. Jak pomaga TTMS? TTMS wdraża narzędzia automatyzujące tworzenie i aktualizację SBOM-ów w popularnych formatach (np. SPDX, CycloneDX), integrując je z pipeline’ami CI/CD. Pomagamy także w analizie ryzyka związanego z komponentami open-source oraz w tworzeniu polityki zarządzania zależnościami. 2.2 Bezpieczny rozwój (Secure-by-Design) CRA wprowadza obowiązek projektowania produktów z myślą o bezpieczeństwie już od pierwszego etapu. Jak pomaga TTMS? Oferujemy warsztaty z modelowania zagrożeń (Threat Modeling), audyty bezpieczeństwa architektury aplikacji, wdrożenie bezpiecznych praktyk DevSecOps, a także testy penetracyjne i przeglądy kodu na każdym etapie cyklu życia produktu. 2.3 Zarządzanie podatnościami (Vulnerability Management) Regulacja wymusza szybkie wykrywanie, klasyfikowanie i łatanie luk bezpieczeństwa – nie tylko własnych, ale i w komponentach zewnętrznych. Jak pomaga TTMS? Budujemy i integrujemy procesy zarządzania podatnościami – od skanowania statycznego (SAST), przez dynamiczne (DAST), po systemy monitorujące podatności w czasie rzeczywistym. Pomagamy wdrożyć procedury zgodne z najlepszymi praktykami (np. CVSS, CVD). 2.4 Raportowanie incydentów Każdy poważny incydent bezpieczeństwa musi być zgłoszony do ENISA lub lokalnego CSIRT-u w ciągu 24 godzin. Jak pomaga TTMS? TTMS tworzy plan reagowania na incydenty (IRP), wdraża systemy detekcji i automatyzacji zgłoszeń, oraz szkoli zespoły IT i OT z procedur zgodnych z wymaganiami CRA. Możemy również pełnić funkcję zewnętrznego partnera reagowania kryzysowego (Cyber Emergency Response). 2.5 Deklaracja zgodności UE Producent oprogramowania musi dostarczyć formalny dokument potwierdzający zgodność produktu z wymogami CRA – to nie tylko deklaracja, ale prawna odpowiedzialność. Jak pomaga TTMS? Wspieramy firmy w tworzeniu i utrzymywaniu dokumentacji wymaganej przez CRA, w tym deklaracji zgodności, polityk bezpieczeństwa i planów wsparcia technicznego. Zapewniamy audyty przedwdrożeniowe oraz pomoc w przygotowaniu się do kontroli regulacyjnych. 2.6 Dodatkowe wsparcie i rozwój równoległy Wdrożenie wymagań CRA nie musi oznaczać zatrzymania innych projektów rozwojowych. W TTMS zapewniamy dodatkowe zasoby w modelu staff augmentation, które pozwalają organizacjom kontynuować rozwój oprogramowania równolegle z procesem dostosowywania aplikacji do nowych regulacji. Dzięki temu firmy z sektora energetycznego mogą utrzymywać tempo innowacji i jednocześnie skutecznie spełniać wymagania prawne. Co więcej, oferujemy kompleksowe wsparcie w zakresie testów cyberbezpieczeństwa, obejmujących trzy kluczowe obszary: audyt i testy penetracyjne infrastruktury, audyt i testy penetracyjne aplikacji, audyt kodu źródłowego. Wszystkie te usługi realizujemy w TTMS we współpracy z Transition Technologies Software (TTSW), co pozwala zapewnić pełne bezpieczeństwo zarówno na poziomie systemów, jak i samego oprogramowania. Dlaczego warto współpracować z TTMS? Doświadczenie w sektorze energetycznym – znamy specyfikę systemów SCADA, EMS, DMS i środowisk OT/IT. Zespół specjalistów ds. Quality i Cybersecurity – gotowy wspierać organizacje w całym cyklu zgodności z CRA. Gotowe rozwiązania i narzędzia – od zarządzania SBOM po zarządzanie incydentami i analizę ryzyka. Bezpieczeństwo jako usługa (Security-as-a-Service) – elastyczne modele wsparcia, dopasowane do potrzeb klienta. 3. Zignorowanie CRA może kosztować więcej niż się wydaje Brak zgodności z regulacją Cyber Resilience Act to nie tylko kwestia formalna – to realne ryzyko dla ciągłości działania firmy i jej obecności na rynku europejskim. CRA przewiduje wysokie kary finansowe – do 15 milionów euro lub 2,5% globalnego obrotu – w przypadku niespełnienia wymogów dotyczących bezpieczeństwa oprogramowania. Co więcej, produkty niespełniające wymogów mogą zostać całkowicie wykluczone z rynku UE, co dla wielu firm – zwłaszcza z sektora infrastruktury krytycznej – może oznaczać utratę kluczowych kontraktów. Zaniedbanie zabezpieczeń zwiększa także ryzyko realnych ataków cybernetycznych, które mogą doprowadzić do paraliżu systemów, wycieku danych, a także poważnych strat finansowych i wizerunkowych. Przykładem może być atak ransomware na norweską firmę Norsk Hydro (marzec 2019), globalnego producenta aluminium i dostawcę energii. Hakerzy zablokowali systemy IT firmy na całym świecie, zmuszając ją do przejścia na ręczne sterowanie w zakładach produkcyjnych. Koszt bezpośrednich i pośrednich strat przekroczył 70 milionów dolarów, a firma przez wiele tygodni zmagała się z przywracaniem sprawności operacyjnej i odbudową zaufania rynkowego. Ten przykład miał miejsce kilka lat temu, jednak w obliczu trwającej wojny hybrydowej w Europie liczba podobnych ataków stale rośnie. W 2025 roku w Polsce odnotowano aż dwa poważne incydenty dotyczące cyberbezpieczeństwa w podmiotach publicznych. Pierwszy dotyczył wycieku danych osobowych w wyniku włamania na pocztę elektroniczną, a drugi – ataków na przemysłowe systemy sterowania. Przypadki takie jak te pokazują, że brak proaktywnych działań w zakresie cyberbezpieczeństwa może być znacznie droższy niż inwestycja w zgodność z CRA. To nie tylko obowiązek prawny, ale warunek utrzymania konkurencyjności i odporności biznesowej w erze cyfrowej. 4. Cyber Resilience Act – skutki braku zgodności i realne konsekwencje cyberataków Brak zgodności z CRA może prowadzić do: kar finansowych do 15 mln euro lub 2,5% rocznego globalnego obrotu, wykluczenia z rynku UE, wzrostu ryzyka cyberataków, które mogą spowodować paraliż systemów i ogromne straty finansowe. 4.1 Kiedy zacząć działać? Czas już płynie Cyber Resilience Act został przyjęty w październiku 2024 roku. Choć pełna zgodność z regulacją będzie wymagana dopiero od grudnia 2027, to jeden z kluczowych obowiązków – zgłaszanie incydentów bezpieczeństwa w ciągu 24 godzin – zacznie obowiązywać już we wrześniu 2026 roku. To oznacza, że firmy – szczególnie z branż objętych infrastrukturą krytyczną, jak energetyka – mają niespełna rok, by przygotować procedury, przeszkolić zespoły, wdrożyć odpowiednie narzędzia i przetestować systemy. A wdrożenie CRA to nie kwestia jednego dokumentu – to całościowa zmiana podejścia do tworzenia i utrzymania oprogramowania, obejmująca bezpieczeństwo, dokumentację, zarządzanie podatnościami i zgodność formalną. Wdrażanie na ostatnią chwilę to prosta droga do błędów, luk w systemie i kosztownych konsekwencji. Organizacje, które zaczną działać już teraz, zyskają nie tylko przewagę czasową, ale i strategiczną, pokazując swoim partnerom i klientom, że traktują bezpieczeństwo cyfrowe poważnie – zanim zostaną do tego zmuszone. To właśnie na tym etapie szczególnie warto zaangażować Transition Technologies MS (TTMS). Nasze zespoły ekspertów wspierają organizacje w każdym kroku przygotowań do CRA – od analizy obecnych procesów i audytów bezpieczeństwa, przez wdrażanie narzędzi do zarządzania SBOM-ami i podatnościami, aż po opracowanie procedur raportowania incydentów i przygotowanie formalnej dokumentacji zgodności. TTMS nie tylko doradza – wdraża realne rozwiązania techniczne, prowadzi szkolenia i zapewnia stałe wsparcie w ramach długoterminowego partnerstwa. Jeśli Twoja organizacja działa w sektorze energetycznym, nie zwlekaj z wdrożeniem Cyber Resilience Act – konsekwencje braku zgodności mogą być dotkliwe zarówno operacyjnie, jak i finansowo. Porozmawiaj z naszym ekspertem ds. cyberbezpieczeństwa i dowiedz się, jak TTMS może pomóc Ci przejść przez ten proces sprawnie i skutecznie. Odwiedź stronę ttms.pl/energy, aby zobaczyć, jakie oprogramowanie i rozwiązania tworzymy dla firm z branży energetycznej. Jeśli szukasz skrótu najważniejszych informacji z tego artykułu – koniecznie zajrzyj do naszej sekcji FAQ, gdzie zebraliśmy kluczowe pytania i odpowiedzi. Kiedy Cyber Resilience Act (CRA) zacznie obowiązywać i jak wygląda harmonogram? Cyber Resilience Act został oficjalnie przyjęty w październiku 2024 roku. Obowiązek pełnej zgodności z jego zapisami wejdzie w życie w grudniu 2027, jednak już od września 2026 firmy będą zobowiązane do zgłaszania incydentów bezpieczeństwa w ciągu 24 godzin. To oznacza, że na analizę, przygotowanie i wdrożenie odpowiednich procedur pozostało niewiele czasu – szczególnie dla sektora energetycznego, który musi działać szybko i metodycznie. Jakie produkty i systemy w energetyce podlegają CRA? Regulacja obejmuje wszystkie „produkty z elementami cyfrowymi”, czyli zarówno fizyczne urządzenia, jak i oprogramowanie, które mogą łączyć się z siecią. W praktyce oznacza to, że objęte CRA są m.in. systemy sterujące i zarządzające energią, takie jak SCADA, RTU, EMS, DMS czy HMI – czyli fundamenty cyfrowej infrastruktury energetycznej. Jeśli Twoje oprogramowanie działa w tym środowisku, CRA bezpośrednio Cię dotyczy. Jakie konkretne obowiązki nakłada CRA na firmy z sektora energetycznego? Firmy muszą wdrożyć m.in. SBOM-y (czyli listy komponentów oprogramowania), projektować systemy w duchu secure-by-design, reagować na podatności i je łatwo aktualizować, zgłaszać poważne incydenty do odpowiednich instytucji w ściśle określonym czasie oraz przygotować Deklarację Zgodności UE dla swoich produktów. To nie tylko formalności — to obowiązki mające realny wpływ na bezpieczeństwo całych systemów energetycznych. Co grozi firmom, które zignorują wymagania CRA? Zignorowanie regulacji może skończyć się karą finansową do 15 milionów euro lub 2,5% globalnego obrotu firmy – w zależności od tego, która wartość jest wyższa. Co więcej, produkty niespełniające wymagań mogą zostać wycofane z rynku unijnego. Brak zgodności to także ryzyko rzeczywistych cyberataków, które mogą spowodować przerwy w dostawie energii, utratę danych i reputacyjne szkody, jak w przypadku głośnego ataku ransomware na Norsk Hydro. Czy każda firma musi raportować incydenty, nawet jeśli nie doszło do przerwy w działaniu? Tak. CRA wymaga zgłoszenia każdego poważnego incydentu lub aktywnie wykorzystywanej podatności w ciągu 24 godzin od jej wykrycia. Następnie firma ma obowiązek przekazać raport uzupełniający w ciągu 72 godzin i końcowe podsumowanie po 14 dniach. To dotyczy nie tylko incydentów skutkujących paraliżem, ale również tych, które mogą potencjalnie wpłynąć na bezpieczeństwo produktu lub użytkownika.

Czytaj więcej

TOP 7 polskich firm dostarczających rozwiązania AI w 2025 roku

TOP 7 polskich firm dostarczających rozwiązania AI w 2025 roku – ranking W 2025 roku sztuczna inteligencja to już nie modne hasło, ale realna siła napędowa innowacji biznesowych w Polsce. Coraz więcej przedsiębiorstw inwestuje w narzędzia oparte na AI, które automatyzują procesy, wspierają analizę danych i umożliwiają tworzenie nowych modeli obsługi klienta. Na krajowym rynku wyrasta grono wyspecjalizowanych dostawców, którzy z powodzeniem konkurują z globalnymi graczami, oferując rozwiązania dopasowane do lokalnych potrzeb i regulacji. Poniżej przedstawiamy ranking TOP 7 polskich firm dostarczających rozwiązania AI w 2025 roku – zestawienie uwzględniające ich skalę działania, kluczowe obszary specjalizacji oraz przykłady tego, jak kształtują rozwój sztucznej inteligencji w Polsce. 1. Transition Technologies MS (TTMS) Transition Technologies MS (TTMS) to polski dostawca usług IT z siedzibą w Warszawie, który w ostatnich latach wyrósł na lidera w obszarze wdrożeń rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji. Działając od 2015 roku, firma rozwinęła zespół liczący ponad 800 specjalistów z doświadczeniem w zakresie oprogramowania szytego na miarę, chmury oraz integracji systemów z komponentami AI. TTMS wyróżnia się praktycznymi wdrożeniami AI – przykładem jest automatyzacja złożonej analizy dokumentacji przetargowej dla klienta z branży farmaceutycznej, co istotnie przyspieszyło procesy rozwoju leków. Jako certyfikowany partner Microsoft, Adobe i Salesforce, TTMS łączy platformy klasy enterprise z własnymi rozwiązaniami AI, dostarczając kompleksowe i dopasowane do potrzeb klientów systemy. W portfolio znajdują się zarówno narzędzia do analizy dokumentów prawnych, e-learningu czy zarządzania wiedzą, jak i projekty realizowane w branżach regulowanych. W ostatnich latach TTMS wdrożyło m.in. integrację AI z Salesforce CRM w Takeda, co usprawniło analizę ofert przetargowych, oraz narzędzie do automatycznego podsumowywania akt sądowych w kancelarii prawnej – przykłady te potwierdzają innowacyjne podejście i praktyczne zastosowanie sztucznej inteligencji w codziennym biznesie. TTMS: profil firmy Przychody w 2024 roku: PLN 233.7 million Liczba pracowników: 800+ Strona internetowa: https://ttms.com/pl/ai-solutions-for-business/ Siedziba główna: Warszawa Główne obszary: AEM, Azure, Power Apps, Salesforce, BI, AI, Webcon, e-learning, Quality Management 2. Comarch Comarch to jeden z największych polskich dostawców oprogramowania i usług IT, od lat rozwijający także projekty w obszarze sztucznej inteligencji. Firma wdraża rozwiązania AI m.in. w systemach ERP, CRM i BI, a także w sektorach takich jak finanse, telekomunikacja czy medycyna. Dzięki dużemu zapleczu R&D i międzynarodowej obecności, Comarch potrafi skalować projekty AI od małych wdrożeń po globalne systemy wspierające setki tysięcy użytkowników. Comarch: profil firmy Przychody w 2024 roku: ~2,1 mld PLN Liczba pracowników: 7 000+ Strona internetowa: comarch.pl Siedziba główna: Kraków Główne usługi / specjalizacje: ERP, CRM, BI, AI i machine learning, telekomunikacja, fintech, medtech 3. Synerise Synerise to polska spółka technologiczna specjalizująca się w wykorzystaniu sztucznej inteligencji w analizie danych i automatyzacji marketingu. Platforma Synerise oparta na AI obsługuje miliardy interakcji klientów miesięcznie, dostarczając narzędzi do personalizacji w czasie rzeczywistym. Firma inwestuje w badania nad large language models i wdraża autorskie rozwiązania AI dla handlu, e-commerce i usług finansowych. Synerise: profil firmy Przychody w 2024 roku: ~250 mln PLN Liczba pracowników: 400+ Strona internetowa: synerise.com Siedziba główna: Kraków Główne usługi / specjalizacje: AI i big data, automatyzacja marketingu, personalizacja, predictive analytics 4. Neurosoft Neurosoft to polska firma specjalizująca się w systemach bezpieczeństwa i analityce finansowej opartej na AI. Rozwija autorskie rozwiązania do wykrywania oszustw finansowych, scoringu kredytowego i automatycznej analizy dokumentów. Neurosoft łączy doświadczenie w data science z praktyką wdrożeń dla banków, firm ubezpieczeniowych i instytucji publicznych. Neurosoft: profil firmy Przychody w 2024 roku: ~150 mln PLN Liczba pracowników: 300+ Strona internetowa: neurosoft.pl Siedziba główna: Wrocław Główne usługi / specjalizacje: AI w finansach, detekcja fraudów, analiza dokumentów, bezpieczeństwo danych 5. VoiceLab Voicelab to gdańska spółka specjalizująca się w technologiach rozpoznawania i syntezy mowy, a także w budowie chatbotów i asystentów głosowych. Rozwiązania VoiceLab oparte na AI obsługują klientów w bankowości, energetyce, e-commerce czy administracji publicznej. Firma rozwija własne modele językowe dostosowane do języka polskiego, co czyni ją jednym z liderów lokalnego rynku voice AI. VoiceLab: profil firmy Przychody w 2024 roku: ~80 mln PLN Liczba pracowników: 120+ Strona internetowa: voicelab.ai Siedziba główna: Gdańsk Główne usługi / specjalizacje: Rozpoznawanie i synteza mowy, voiceboty, chatboty, NLP dla języka polskiego 6. Infermedica Infermedica to wrocławski scale-up działający na styku medycyny i sztucznej inteligencji. Firma rozwija rozwiązania do wstępnej diagnozy i triage pacjentów, wykorzystujące algorytmy AI oraz wiedzę medyczną. Jej narzędzia wspierają lekarzy i instytucje medyczne w obsłudze pacjentów, redukując koszty i zwiększając dostępność do usług zdrowotnych. Infermedica: profil firmy Przychody w 2024 roku: ~120 mln PLN Liczba pracowników: 200+ Strona internetowa: infermedica.com Siedziba główna: Wrocław Główne usługi / specjalizacje: AI w medycynie, triage pacjentów, diagnostyka wspierana przez AI, healthtech 7. SentiOne SentiOne to polska firma rozwijająca technologie do monitoringu internetu, analizy opinii i obsługi klienta opartej na AI. Jej platforma analizuje miliony wypowiedzi w sieci, a moduły conversational AI wspierają firmy w budowie chatbotów i voicebotów. SentiOne koncentruje się na przetwarzaniu języka naturalnego (NLP), w tym w języku polskim i innych językach europejskich. SentiOne: profil firmy Przychody w 2024 roku: ~100 mln PLN Liczba pracowników: 150+ Strona internetowa: sentione.com Siedziba główna: Gdańsk Główne usługi / specjalizacje: AI w obsłudze klienta, chatboty i voiceboty, monitoring internetu, analiza opinii (NLP) Dlaczego warto wybrać TTMS jako partnera AI? W przypadku wdrażania inicjatyw związanych ze sztuczną inteligencją, TTMS (Transition Technologies MS) oferuje zwinność i innowacyjność wyspecjalizowanego partnera, poparte wieloma udanymi realizacjami. TTMS łączy głęboką ekspertyzę technologiczną z indywidualnym podejściem do klienta, co czyni firmę idealnym wyborem dla organizacji pragnących skutecznie wykorzystać AI. W przeciwieństwie do globalnych gigantów, którzy często stosują podejście „one-size-fits-all”, TTMS dostarcza szyte na miarę rozwiązania AI, dopasowane do unikalnych potrzeb każdego klienta – gwarantując szybsze wdrożenia i lepsze dopasowanie do celów biznesowych. Doświadczenie firmy w różnych sektorach (od prawa po farmację) oraz zespół wysoko wykwalifikowanych inżynierów AI sprawiają, że TTMS podejmuje się projektów o dowolnej skali i złożoności. Potwierdzeniem tych kompetencji są przykłady wdrożeń AI, które jasno pokazują, jak TTMS dostarcza wymierne rezultaty: Implementacja AI do analizy dokumentów sądowych w kancelarii prawnej: TTMS stworzyło rozwiązanie AI dla klienta z branży prawniczej (Sawaryn & Partners), które automatyzuje analizę akt sądowych i transkryptów, znacząco redukując ręczną pracę. Wykorzystując usługi Azure OpenAI, system generuje podsumowania akt spraw i nagrań z rozpraw, pozwalając prawnikom znaleźć kluczowe informacje w kilka sekund. Projekt poprawił efektywność pracy kancelarii i zwiększył bezpieczeństwo danych, ponieważ duże wolumeny poufnych dokumentów są przetwarzane wewnętrznie z pomocą AI – przyspieszając przygotowania do spraw przy zachowaniu poufności. AI w optymalizacji SEO: Dla globalnego producenta przemysłowego Stäubli TTMS wdrożyło rozwiązanie AI do optymalizacji metadanych SEO w tysiącach stron produktowych. Zintegrowane z Adobe Experience Manager, narzędzie wykorzystuje ChatGPT do automatycznego generowania tytułów stron i opisów meta na podstawie treści. Autorzy treści mogą następnie przeglądać i udoskonalać sugestie AI. To podejście zaoszczędziło znaczną ilość czasu zespołowi Stäubli i zwiększyło widoczność strony w wyszukiwarkach dzięki spójności i optymalizacji słów kluczowych. Ulepszanie szkoleń helpdesk dzięki AI: TTMS opracowało platformę e-learningową wspieraną przez AI do szkolenia nowych pracowników helpdesku w zakresie obsługi zgłoszeń. Rozwiązanie prezentuje stażystom symulowane zapytania klientów i wykorzystuje AI do udzielania natychmiastowej informacji zwrotnej na temat przygotowanych odpowiedzi. Dzięki interakcji z wirtualnym trenerem nowi pracownicy szybko uczą się pisać odpowiedzi zgodne z wytycznymi firmy i poprawiają swoje umiejętności językowe. To przełożyło się na szybsze wdrożenie do pracy, spójniejszą obsługę klienta i większą pewność siebie w zespole. Integracja Salesforce z narzędziem AI: TTMS zbudowało dedykowaną integrację AI dla Takeda Pharmaceuticals, wprowadzając sztuczną inteligencję do systemu CRM Salesforce w celu usprawnienia procesu obsługi ofert przetargowych na leki. Rozwiązanie automatycznie analizuje zapytania ofertowe (RFP) – wyodrębnia kluczowe wymagania, terminy i kryteria – oraz przygotowuje wstępne oceny ofert, wspierając decydentów. Łącząc dane z Salesforce z analizą opartą na AI, zespół Takeda może odpowiadać na zapytania szybciej i precyzyjniej. To innowacyjne podejście pozwoliło oszczędzić firmie dużo czasu i poprawiło jakość składanych ofert w silnie konkurencyjnej branży regulowanej. Poza tymi projektami TTMS rozwinęło zestaw własnych narzędzi AI, które pokazują podejście firmy do innowacji. Oto przykłady rozwiązań: AI4Legal: Zestaw narzędzi legal-tech, który wykorzystuje AI do tworzenia, analizy i oceny ryzyka w umowach, wspierając kancelarie i działy prawne w automatyzacji analizy dokumentów oraz zapewnianiu zgodności z przepisami. AML Track: System AML wspierany przez AI, zaprojektowany do wykrywania podejrzanych aktywności i wspierania zgodności finansowej, pomagający instytucjom w wykrywaniu nadużyć i spełnianiu wymogów regulacyjnych z dużą precyzją. AI4Localisation: Inteligentne usługi lokalizacji treści, które wykorzystują AI do tłumaczenia i adaptacji materiałów na różne języki przy zachowaniu kontekstu kulturowego i spójności tonu, co usprawnia globalną komunikację. System Zarządzania Wiedzą oparty na AI: Inteligentna platforma do organizowania informacji firmowych i FAQ, która dzięki AI umożliwia szybsze wyszukiwanie i sprawniejsze zarządzanie wiedzą w organizacji. AI E-Learning: Narzędzie do tworzenia modułów szkoleniowych wspieranych przez AI, które dostosowują się do potrzeb użytkowników, umożliwiając organizacjom budowanie interaktywnych kursów e-learningowych na dużą skalę. AI4Content: Rozwiązanie AI do pracy z dokumentami, które automatycznie wyodrębnia, weryfikuje i podsumowuje informacje z dużych zbiorów tekstów (takich jak formularze, raporty czy umowy), radykalnie redukując czas ręcznego przetwarzania. Wybór TTMS oznacza współpracę z partnerem, który łączy znajomość najnowszych trendów AI z podejściem skupionym na kliencie. Niezależnie od tego, czy potrzebujesz wdrożyć model machine learning, zintegrować AI z istniejącym oprogramowaniem, czy opracować dedykowane inteligentne narzędzie, TTMS dysponuje doświadczeniem, własnymi produktami i zaangażowaniem, aby zapewnić sukces Twojego projektu AI. Wykorzystaj potencjał sztucznej inteligencji w swoim biznesie z TTMS – Twoim zaufanym partnerem w dostarczaniu rozwiązań AI. Skontaktuj się z nami! FAQ

Czytaj więcej

Przełom w wykrywaniu deepfake’ów: uniwersalny detektor osiąga 98% skuteczności

Przełom w wykrywaniu deepfake’ów: uniwersalny detektor osiąga 98% skuteczności Wyobraź sobie, że budzisz się i widzisz wiralowe nagranie, na którym prezes Twojej firmy wygłasza szokujące oświadczenia – tyle że nigdy tego nie zrobił. Ten koszmar staje się coraz bardziej realny wraz z tym, jak deepfake’i (fałszywe nagrania wideo lub audio generowane przez sztuczną inteligencję) stają się coraz bardziej przekonujące. W odpowiedzi na to zagrożenie naukowcy zaprezentowali nowy, uniwersalny detektor deepfake’ów, który potrafi wychwycić materiały syntetyczne z bezprecedensową skutecznością 98%. To przełom, który pojawił się w idealnym momencie – w czasie, gdy firmy intensywnie poszukują sposobów na ochronę reputacji i zaufania w epoce, w której „zobaczyć” nie zawsze znaczy „uwierzyć”. Nowe, potężne narzędzie oparte na sztucznej inteligencji analizuje nagrania i wykrywa subtelne oznaki manipulacji, pomagając firmom odróżniać autentyczne materiały od deepfake’ów. Najnowszy „uniwersalny” detektor działa wieloplatformowo – z niezwykłą precyzją identyfikuje zarówno fałszywe nagrania wideo, jak i syntetyczne pliki audio. To znaczący krok naprzód w walce z dezinformacją napędzaną przez AI. Czym jest uniwersalny detektor deepfake’ów o skuteczności 98% i jak działa? Nowo ogłoszony detektor deepfake’ów to system oparty na sztucznej inteligencji, zaprojektowany do rozpoznawania fałszywych treści wideo i audio praktycznie na każdej platformie. Opracowany przez zespół badaczy (m.in. z UC San Diego w sierpniu 2025 roku), stanowi ogromny krok naprzód w technologii wykrywania deepfake’ów. W przeciwieństwie do wcześniejszych narzędzi ograniczonych do określonych formatów, ten „uniwersalny” detektor radzi sobie zarówno z mową generowaną przez AI, jak i z manipulowanym materiałem wideo. Innymi słowy, potrafi wychwycić zarówno zsynchronizowane nagranie z podmienioną twarzą dyrektora, jak i podszywający się głos – w ramach jednego rozwiązania. Pod maską detektor wykorzystuje zaawansowane techniki uczenia maszynowego do wykrywania subtelnych „odcisków palców”, które generatywna sztuczna inteligencja pozostawia na fałszywych treściach. Gdy obraz lub film powstaje dzięki AI, a nie prawdziwej kamerze, pojawiają się drobne nieregularności na poziomie pikseli i we wzorcach ruchu – niewidoczne dla ludzkiego oka. Sieć neuronowa detektora została wytrenowana, by rozpoznawać te anomalie w skali subpikselowej. Na przykład prawdziwe nagrania charakteryzują się naturalnymi korelacjami kolorów i szumem typowym dla sensorów kamer, podczas gdy klatki wygenerowane przez AI mogą zawierać charakterystyczne niespójności w fakturze czy oświetleniu. Skupiając się na tych ukrytych markerach, system potrafi odróżnić fałszywkę od autentyku bez konieczności opierania się na oczywistych błędach. Co istotne, nowy detektor nie koncentruje się jedynie na twarzach czy wybranym fragmencie kadru – skanuje całe nagranie (tło, ruchy, przebieg fal dźwiękowych itd.), szukając elementów, które „nie pasują”. Wcześniejsze detektory często skupiały się na anomaliach twarzy (np. nienaturalnym mruganiu czy dziwnej strukturze skóry) i mogły zawieść, jeśli w kadrze nie było widocznej twarzy. Tymczasem model uniwersalny analizuje wiele obszarów każdej klatki i ich ciągłość w kolejnych ujęciach, wychwytując subtelne niespójności przestrzenne i czasowe, które wcześniejsze metody pomijały. To model oparty na transformatorach, który uczy się ogólnych wzorców odróżniających treści rzeczywiste od fałszywych, zamiast stosować wąskie triki. Ta szerokość podejścia sprawia, że jest „uniwersalny” – jak ujął to jeden z badaczy: „To jeden model, który radzi sobie ze wszystkimi scenariuszami… i właśnie to czyni go uniwersalnym”. Dane treningowe i testy: jak zbudowano lepszego „łowcę fałszywek” Osiągnięcie skuteczności 98% wymagało dostarczenia detektorowi ogromnego zestawu zarówno prawdziwych, jak i fałszywych materiałów. Badacze trenowali system na szerokiej gamie nagrań generowanych przez różne programy – od podmian twarzy po całkowicie stworzone przez AI klipy. Wykorzystali m.in. przykłady z takich narzędzi jak generator wideo Stable Diffusion, Video-Crafter czy CogVideo, aby nauczyć sztuczną inteligencję rozpoznawania różnych „odcisków” fałszywek. Dzięki temu model nie daje się zwieść tylko jednemu typowi deepfake’a. Co imponujące, zespół badawczy poinformował, że detektor potrafi dostosować się nawet do nowych metod deepfake po zobaczeniu zaledwie kilku przykładów. Oznacza to, że jeśli jutro pojawi się nowy generator wideo, narzędzie będzie w stanie szybko poznać jego charakterystyczne ślady bez konieczności pełnego przeuczenia. Rezultaty testów były rekordowe. W badaniach detektor poprawnie oznaczał treści generowane przez AI w ok. 98,3% przypadków. To istotny skok skuteczności w porównaniu z wcześniejszymi narzędziami, które często miały problem z przekroczeniem 90%. Co więcej, badacze porównali swój model z ośmioma istniejącymi systemami wykrywania deepfake’ów i nowy detektor przewyższył wszystkie (inne osiągały wyniki na poziomie ok. 93% lub niżej). Tak wysoki współczynnik trafnych detekcji to przełom w wyścigu zbrojeń przeciwko deepfake’om. Pokazuje, że sztuczna inteligencja jest w stanie rozpoznać niemal każdą fałszywkę, niezależnie od jej źródła. Oczywiście „98% skuteczności” to nie 100%, a pozostałe 2% ma znaczenie. Przy milionach filmów publikowanych codziennie nawet niewielki odsetek fałszywych negatywów oznacza, że część deepfake’ów umknie, a fałszywe pozytywy mogą prowadzić do błędnego oznaczenia autentycznych materiałów. Niemniej jednak, skuteczność tego detektora jest obecnie najlepsza w swojej klasie. Daje on organizacjom realną szansę na wychwycenie złośliwych fałszywek, które jeszcze rok czy dwa temu mogłyby przejść niezauważone. Wraz z rozwojem technologii generowania deepfake’ów narzędzia wykrywające musiały nadążyć – i ten system pokazuje, że możliwe jest znaczące zmniejszenie dystansu. Czym ten detektor różni się od wcześniejszych metod wykrywania deepfake’ów? Poprzednie metody wykrywania deepfake’ów były często wyspecjalizowane i łatwe do obejścia. Kluczowa różnica polega na szerokim zakresie działania nowego narzędzia. Starsze detektory skupiały się na pojedynczych artefaktach – np. nienaturalnych ruchach twarzy czy niezgodnościach oświetlenia. To działało przy pewnych typach deepfake’ów, ale zawodziło przy innych. Wiele klasycznych systemów traktowało nagranie jak zbiór pojedynczych obrazów i szukało śladów edycji w każdej klatce z osobna. Takie podejście nie sprawdza się w przypadku w pełni generowanego przez AI wideo, które nie nosi typowych śladów „cięć”. Tymczasem detektor o skuteczności 98% patrzy szerzej: analizuje wzorce w czasie i w całym kadrze, a nie tylko w pojedynczych obrazach. Kolejnym przełomem jest zdolność obsługi różnych formatów i modalności. Starsze rozwiązania zazwyczaj wykrywały jeden typ treści – np. deepfake wideo z podmianą twarzy – ale były bezużyteczne wobec sklonowanego głosu w nagraniu audio. Nowy uniwersalny detektor radzi sobie zarówno z wideo, jak i audio w jednym systemie, co stanowi prawdziwą zmianę jakościową. Jeśli więc deepfake łączy fałszywy głos z prawdziwym obrazem albo odwrotnie, starsze detektory mogłyby tego nie wykryć – ten system natomiast rozpozna oszustwo w obu przypadkach. Dodatkowo architektura tego detektora jest bardziej zaawansowana. Wykorzystuje on specjalnie skonstruowaną sieć neuronową, która wychwytuje anomalie w rozkładach danych, zamiast szukać z góry określonej listy błędów. Można porównać wcześniejsze metody do listy kontrolnej („Czy oczy mrugają normalnie? Czy widoczny jest puls na szyi?”) – skutecznej tylko do momentu, gdy twórcy deepfake’ów naprawią te niedoskonałości. Nowe podejście przypomina uniwersalny wykrywacz kłamstw dla mediów – uczy się podstawowych różnic między prawdziwą a fałszywą treścią, których fałszerzom trudniej się pozbyć. W przeciwieństwie do wielu wcześniejszych systemów mocno uzależnionych od obecności twarzy, ten model nie potrzebuje w kadrze człowieka. Jeśli ktoś sfabrykuje wideo pustego biura z fałszywymi szczegółami w tle, wcześniejsze detektory mogłyby niczego nie zauważyć. Uniwersalny system natomiast przeanalizuje faktury, cienie i ruch w scenie, by znaleźć nienaturalne elementy. Dzięki temu jest odporny na znacznie szersze spektrum stylów deepfake’ów. Podsumowując, tym, co wyróżnia nowy detektor, jest jego uniwersalność i odporność. To w zasadzie jedno narzędzie, które obejmuje wiele zastosowań: podmianę twarzy, całkowicie syntetyczne nagrania wideo, fałszywe głosy i wiele innych. Poprzednie generacje detektorów były znacznie węższe – rozwiązywały tylko część problemu. Ten system łączy w sobie doświadczenia z wcześniejszych podejść, tworząc kompleksowe narzędzie. Ta szerokość ma kluczowe znaczenie, ponieważ techniki deepfake stale się rozwijają. Rozwiązując problemy z kompatybilnością międzyplatformową, które nękały wcześniejsze systemy, nowy detektor utrzymuje wysoką skuteczność nawet w obliczu coraz bardziej zróżnicowanych metod fałszowania. To różnica między zbiorem lokalnych czujników dymu a systemem przeciwpożarowym obejmującym cały budynek. Dlaczego ma to znaczenie dla bezpieczeństwa marki i ryzyka reputacyjnego? Dla biznesu deepfake’i to nie tylko problem działu IT – to poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa marki i reputacji. Żyjemy w czasach, w których jedno zmanipulowane nagranie może błyskawicznie rozprzestrzenić się w sieci i zniszczyć wiarygodność firmy. Wyobraź sobie fałszywe wideo, na którym Twój prezes wygłasza nieetyczne uwagi, albo sfałszowane ogłoszenie o wycofaniu produktu z rynku – taka fałszywka mogłaby spowodować spadek kursu akcji i utratę klientów, zanim prawda wyszłaby na jaw. Niestety, to nie są już scenariusze hipotetyczne. Firmy stały się realnym celem przestępców wykorzystujących deepfake. W 2019 roku oszuści użyli klonowanego przez AI głosu prezesa, by nakłonić pracownika do przelania 243 tys. dolarów na fałszywe konto. W 2024 roku międzynarodowa korporacja w Hongkongu została oszukana jeszcze bardziej wyrafinowanym deepfake’iem – wideokonferencją z „prezesem” i „kolegami z zespołu”, co skończyło się stratą 25 mln dolarów. Liczba ataków z wykorzystaniem deepfake’ów gwałtownie rośnie, a firmy z sektora finansowego i inne tracą miliony, co stawia zespoły ds. bezpieczeństwa w stanie najwyższej gotowości. Poza bezpośrednimi stratami finansowymi, deepfake’i stanowią też ogromne zagrożenie reputacyjne. Marki budują zaufanie przez lata, a jeden wiralowy fałszywy film może zburzyć je w kilka minut. W sieci pojawiały się już zmanipulowane nagrania polityków czy prezesów – nawet jeśli później zostają obalone, szkody w międzyczasie bywają poważne. Konsumenci mogą zacząć się zastanawiać: „Czy to było prawdziwe?” przy każdym szokującym materiale z udziałem Twojej firmy. Taka niepewność podkopuje fundament zaufania, na którym opiera się biznes. Dlatego właśnie tak ważne jest narzędzie detekcji o bardzo wysokiej skuteczności – daje firmom realną szansę na szybkie wykrycie i reakcję na fałszywe treści, zanim plotki i dezinformacja zaczną żyć własnym życiem. Z perspektywy bezpieczeństwa marki posiadanie niemal niezawodnego detektora deepfake’ów działa jak radar wczesnego ostrzegania dla reputacji. Umożliwia weryfikację autentyczności podejrzanych nagrań audio lub wideo, w których pojawiają się Twoi menedżerowie, produkty czy partnerzy. Na przykład, gdyby na mediach społecznościowych pojawiło się zmanipulowane nagranie prezesa, detektor mógłby je oznaczyć w ciągu kilku chwil, dając zespołowi czas na poinformowanie platformy i opinii publicznej, że to fałszywka. To może być różnica między kontrolowanym incydentem a pełnowymiarowym kryzysem PR. W branżach takich jak finanse, media czy dobra konsumenckie, gdzie zaufanie jest kluczowe, taka szybka reakcja jest ratunkiem. Jak stwierdził jeden z raportów branżowych, tego typu narzędzie to „linia ratunkowa dla firm obawiających się o reputację, dezinformację i zaufanie cyfrowe”. Coraz częściej staje się ono niezbędne dla każdej organizacji, która może paść ofiarą nadużyć z użyciem syntetycznych treści. Deepfake’i otworzyły także nowe kanały dla oszustw i dezinformacji, na które tradycyjne zabezpieczenia nie były przygotowane. Fałszywe wiadomości głosowe rzekomego prezesa z poleceniem przelewu pieniędzy albo zmanipulowane nagranie rzecznika firmy ogłaszającego fikcyjną fuzję mogą obejść intuicję wielu ludzi – ponieważ jesteśmy przyzwyczajeni ufać temu, co widzimy i słyszymy. Podszywanie się pod markę poprzez deepfake’i może wprowadzać klientów w błąd – np. fałszywe nagranie „ogłoszenia” mogłoby zwabić ludzi do fałszywej inwestycji czy schematu phishingowego, wykorzystując renomę firmy. Detektor o skuteczności 98%, wdrożony właściwie, działa jako tarcza przeciwko takim nadużyciom. Nie powstrzyma powstawania deepfake’ów (tak jak kamery nie powstrzymują przestępstw same w sobie), ale znacząco zwiększa szanse na ich wychwycenie na czas, aby ograniczyć szkody. Włączanie wykrywania deepfake’ów do strategii biznesowych AI i cyberbezpieczeństwa Mając na uwadze stawkę, firmy powinny proaktywnie włączać narzędzia do wykrywania deepfake’ów w swoje ramy bezpieczeństwa i zarządzania ryzykiem. Detektor nie jest już ciekawostką dla działu IT – szybko staje się równie ważny jak filtry antyspamowe czy oprogramowanie antywirusowe w świecie korporacyjnym. Oto kilka kluczowych kroków i zaleceń dla organizacji chcących chronić się przed zagrożeniami: Edukacja pracowników i polityki: Szkol pracowników na wszystkich poziomach, aby byli świadomi zagrożeń związanych z deepfake’ami i potrafili weryfikować wrażliwe komunikaty. Powinni podchodzić sceptycznie do wszelkich pilnych wiadomości głosowych czy nagrań wideo, które wydają się choć trochę podejrzane. Należy wprowadzić zasadę, że żadne istotne działania nie są podejmowane wyłącznie na podstawie komunikacji elektronicznej bez dodatkowej weryfikacji. Wzmocnienie procesów weryfikacyjnych: Stwórz solidne procedury zatwierdzania transakcji finansowych i komunikacji na szczeblu kierowniczym. Może to obejmować wieloskładnikowe uwierzytelnianie, hasła weryfikacyjne czy obowiązkowe „pauzy i sprawdzenie” przy nietypowych żądaniach. Już incydent z 2019 roku pokazał, że rozpoznanie głosu nie wystarcza do potwierdzenia tożsamości – tak samo należy traktować wideo i audio jak podejrzany e-mail. Wdrożenie narzędzi AI do wykrywania: Włącz technologię wykrywania deepfake’ów do swojego arsenału cyberbezpieczeństwa. Specjalistyczne oprogramowanie może analizować przychodzące treści (maile z załącznikami wideo, nagrania głosowe, filmy w mediach społecznościowych) i oznaczać potencjalne fałszywki. Zaawansowane systemy AI potrafią wychwycić subtelne niespójności, których człowiek nie zauważy. Wiele firm technologicznych oferuje już takie rozwiązania jako usługę. Regularne ćwiczenia i gotowość: Uaktualnij plan reagowania kryzysowego o scenariusze związane z deepfake’ami. Organizuj symulacje (np. nagłe „wystąpienie prezesa” jako deepfake), aby sprawdzić, jak zespół zareaguje. Tak jak firmy organizują ćwiczenia phishingowe, tak samo powinny trenować reakcje na deepfake’i. Monitorowanie i szybka reakcja: Przydziel pracowników lub skorzystaj z usług monitoringu, aby stale obserwować wzmianki o marce i kluczowych menedżerach w sieci. Jeśli pojawi się deepfake wymierzony w Twoją firmę, kluczowa jest błyskawiczna reakcja. Im szybciej potwierdzisz fałszywość materiału (przy pomocy AI) i zareagujesz publicznie, tym skuteczniej ograniczysz fałszywą narrację. Wdrożenie tych działań sprawia, że ochrona przed deepfake’ami staje się zarówno techniczna, jak i ludzka. Żadne pojedyncze narzędzie nie jest cudownym rozwiązaniem – nawet detektor o skuteczności 98% działa najlepiej w połączeniu z dobrymi praktykami. Firmy, które przyjmują takie podejście, traktują ryzyko deepfake jako kwestię „kiedy”, a nie „czy”. Integrują wykrywanie deepfake’ów w swoje praktyki bezpieczeństwa i zgodności. Dzięki temu nie tylko chronią się przed oszustwami i stratami wizerunkowymi, ale też wzmacniają zaufanie interesariuszy. W świecie, w którym AI może podszyć się pod każdego, solidna strategia weryfikacji i detekcji staje się fundamentem zaufania cyfrowego. Patrząc w przyszłość, można się spodziewać, że detektory deepfake’ów staną się standardowym elementem korporacyjnych systemów bezpieczeństwa. Tak jak filtry antyspamowe czy oprogramowanie antymalware stały się normą, tak samo uwierzytelnianie treści i skanowanie pod kątem deepfake’ów będzie rutyną. Najbardziej dalekowzroczne firmy już teraz badają możliwości integracji detektorów poprzez API z systemami wideokonferencji i pocztą e-mail. Inwestycja w te narzędzia jest nieporównanie tańsza niż koszt poważnego kryzysu wywołanego deepfake’iem. W obliczu rosnących zagrożeń przedsiębiorstwa muszą wyprzedzać cyberprzestępców – a detektor o skuteczności 98% to obiecane narzędzie, które im to umożliwia. Chroń swoją firmę z rozwiązaniami AI od TTMS W Transition Technologies MS (TTMS) pomagamy organizacjom wzmacniać ochronę przed zagrożeniami cyfrowymi, integrując najnowocześniejsze narzędzia AI ze strategiami cyberbezpieczeństwa. Od zaawansowanej analizy dokumentów, przez systemy zarządzania wiedzą, po platformy e-learningowe – nasze rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji wspierają zaufanie, zgodność z regulacjami i odporność biznesu w erze cyfrowej. Współpracuj z TTMS, aby chronić reputację swojej marki i przygotować się na kolejne wyzwania związane z wykrywaniem deepfake’ów i nie tylko. FAQ Jak rozpoznać, czy film jest deepfake’iem, bez użycia specjalistycznych narzędzi? Nawet bez użycia detektora opartego na sztucznej inteligencji można zauważyć pewne sygnały ostrzegawcze sugerujące, że nagranie jest deepfake’iem. Warto uważnie przyjrzeć się twarzy i ruchom postaci – we wcześniejszych deepfake’ach często występowało nienaturalne mruganie oczami lub grymasy twarzy, które „nie pasowały”. Należy zwrócić uwagę na spójność oświetlenia i cieni; zdarza się, że światło na twarzy nie zgadza się z resztą sceny. Również dźwięk może zdradzać fałszerstwo: niedokładna synchronizacja ruchu ust z mową lub głosy brzmiące sztucznie mogą wskazywać na manipulację. Pomocne bywa także zatrzymanie obrazu – zniekształcone lub rozmazane detale wokół krawędzi twarzy, zwłaszcza w momentach przejść, mogą sugerować, że coś jest nie tak. Trzeba jednak pamiętać, że współczesne deepfake’i są coraz trudniejsze do wykrycia gołym okiem, dlatego coraz większego znaczenia nabierają wyspecjalizowane narzędzia i systemy detekcji. Czy istnieją przepisy prawne lub regulacje dotyczące deepfake’ów, o których firmy powinny wiedzieć? Regulacje dotyczące deepfake’ów zaczynają stopniowo nadążać za rosnącym wpływem tej technologii. Różne jurysdykcje zaczęły wprowadzać przepisy mające na celu zniechęcenie do złośliwego wykorzystania deepfake’ów. Na przykład Chiny wprowadziły regulacje wymagające wyraźnego oznaczania treści generowanych przez AI (deepfake’ów) oraz zakazujące tworzenia takich materiałów, jeśli mogłyby one wprowadzać opinię publiczną w błąd lub szkodzić reputacji danej osoby. W Unii Europejskiej nadchodzący AI Act traktuje manipulacyjne treści generowane przez sztuczną inteligencję jako obszar wysokiego ryzyka i prawdopodobnie wprowadzi obowiązki transparentności – co oznacza, że firmy mogą być zobowiązane do ujawniania treści stworzonych przez AI i narażać się na kary za szkodliwe wykorzystanie deepfake’ów. W Stanach Zjednoczonych nie istnieje jeszcze ogólnokrajowe prawo federalne dotyczące deepfake’ów, ale część stanów już podjęła działania: Wirginia jako jedna z pierwszych uznała określone formy pornografii deepfake i podszywania się za przestępstwo, a Kalifornia i Teksas uchwaliły przepisy zakazujące używania deepfake’ów w wyborach. Dodatkowo obowiązujące już przepisy dotyczące oszustw, zniesławienia czy kradzieży tożsamości mogą znaleźć zastosowanie w kontekście deepfake’ów (na przykład wykorzystanie deepfake’a do popełnienia oszustwa nadal pozostaje oszustwem). Dla firm ten krajobraz regulacyjny oznacza dwie rzeczy: po pierwsze, należy powstrzymywać się od nieetycznego wykorzystywania deepfake’ów w działalności i marketingu (aby uniknąć problemów prawnych i krytyki), a po drugie, trzeba być na bieżąco z rozwijającym się prawem chroniącym ofiary deepfake’ów – takie regulacje mogą pomóc Twojej firmie, jeśli kiedykolwiek zajdzie potrzeba podjęcia kroków prawnych przeciwko podmiotom tworzącym złośliwe fałszywki. Rozsądnie jest skonsultować się z ekspertami prawnymi, aby zrozumieć, jak przepisy dotyczące deepfake’ów w Twoim regionie mogą wpływać na zgodność działań i strategie reagowania. Czy twórcy deepfake’ów wciąż mogą oszukać detektor o skuteczności 98%? To trudne, ale nie niemożliwe. Detektor o skuteczności 98% to wynik znakomity, jednak zdeterminowani przeciwnicy zawsze będą szukać sposobów na obejście systemu. Badacze wykazali, że dodając specjalnie przygotowany „szum” lub artefakty (tzw. przykłady adwersarialne) do deepfake’a, można czasami oszukać modele detekcji. To klasyczna gra w kotka i myszkę: gdy detektory się udoskonalają, techniki tworzenia deepfake’ów stają się coraz bardziej podstępne. Trzeba jednak podkreślić, że oszukanie detektora z najwyższej półki wymaga ogromnej wiedzy i nakładu pracy – przeciętny deepfake krążący dziś w internecie raczej nie jest aż tak perfekcyjnie zamaskowany. Nowy, uniwersalny detektor znacząco podnosi poprzeczkę, co oznacza, że większość fałszywek zostanie wykryta. Można się jednak spodziewać, że twórcy deepfake’ów będą próbowali opracować metody przeciwdziałania, dlatego konieczne są dalsze badania i regularnie aktualizowane modele. Krótko mówiąc, 98% skuteczności nie oznacza całkowitej niezawodności, ale sprawia, że udane ataki deepfake stają się znacznie rzadsze. Co powinna zrobić firma, jeśli deepfake przedstawiający jej prezesa lub markę trafi do opinii publicznej? Zmierzając się z atakiem deepfake na firmę, należy działać szybko i ostrożnie. Najpierw wewnętrznie zweryfikuj materiał – użyj narzędzi detekcji (np. detektora o skuteczności 98%), aby potwierdzić, że to fałszywka, i jeśli to możliwe, zgromadź dowody dotyczące sposobu jej stworzenia. Natychmiast uruchom zespół reagowania kryzysowego, który zwykle obejmuje dział komunikacji, bezpieczeństwa IT, doradców prawnych oraz kadrę zarządzającą. Skontaktuj się z platformą, na której rozpowszechniane jest nagranie, i zgłoś je jako treść fałszywą – wiele serwisów społecznościowych i stron internetowych posiada regulacje przeciwko deepfake’om, szczególnie tym szkodliwym, i usuwa je po zgłoszeniu. Równolegle przygotuj publiczne oświadczenie lub komunikat prasowy dla interesariuszy. Bądź przejrzysty i stanowczy: poinformuj, że nagranie jest fałszywe i że ktoś próbuje wprowadzić opinię publiczną w błąd. Jeżeli deepfake może rodzić konsekwencje prawne (np. manipulację giełdową lub zniesławienie), zaangażuj odpowiednie organy ścigania lub regulatorów. W dalszej perspektywie przeprowadź analizę powłamaniową, aby ulepszyć plan reagowania na przyszłość. Dzięki szybkiej reakcji i klarownej komunikacji firma może często odwrócić sytuację i zapobiec trwałym szkodom wynikającym z incydentu z deepfake. Czy narzędzia do wykrywania deepfake’ów są dostępne dla firm? Tak – choć część najbardziej zaawansowanych detektorów wciąż znajduje się w fazie badań, już teraz istnieją narzędzia dostępne na rynku, z których firmy mogą korzystać. Wiele przedsiębiorstw z branży cyberbezpieczeństwa oraz startupów AI oferuje usługi wykrywania deepfake’ów, często zintegrowane z szerszymi platformami analizy zagrożeń. Niektóre udostępniają API lub oprogramowanie, które potrafi skanować nagrania wideo i audio w poszukiwaniu śladów manipulacji. Duże firmy technologiczne również inwestują w ten obszar – na przykład Facebook i YouTube opracowały wewnętrzne systemy wykrywania deepfake’ów do moderowania treści, a Microsoft kilka lat temu udostępnił narzędzie Video Authenticator. Ponadto istnieją projekty open source i modele opracowane przez laboratoria akademickie, które mogą być testowane przez bardziej zaawansowane technologicznie organizacje. Sam nowy „uniwersalny” detektor o skuteczności 98% może w przyszłości trafić na rynek komercyjny lub publiczny – wtedy firmy mogłyby go wdrażać podobnie jak oprogramowanie antywirusowe. Warto jednak pamiętać, że skuteczne korzystanie z tych narzędzi wymaga także nadzoru człowieka. Organizacje powinny wyznaczyć odpowiednio przeszkolonych pracowników lub współpracować z dostawcami, aby właściwie wdrożyć detektory i interpretować wyniki. Podsumowując: choć nie ma jeszcze rozwiązania idealnego „z półki”, dostępnych jest coraz więcej opcji wykrywania deepfake’ów, a ich rozwój postępuje bardzo szybko.

Czytaj więcej

Jak mierzyć skuteczność szkoleń e-learningowych z AI. Każdy CLO powinien to wiedzieć.

Wyobraź sobie organizację, w której każdy pracownik dokładnie wie, jak rozwijać swoje umiejętności, a szkolenia nie są traktowane jako koszt, lecz jako inwestycja napędzająca cały biznes. Dziś jest to możliwe dzięki narzędziom wspieranym przez AI. Dzięki nim łatwo można połączyć świat strategii tak dobrze znany zarządom z codziennymi potrzebami rozwojowymi. Z tego artykułu dowiesz się, jak dzięki AI można diagnozować luki kompetencyjne, tworzyć programy rozwojowe i pełnić rolę doradczą wobec zarządu, pokazując wprost, jak szkolenia wpływają na wyniki organizacji – od redukcji kosztów po wzrost innowacyjności. 1. AI jako przełom w pomiarze efektywności szkoleń 1.1 Dlaczego liczba ukończonych kursów to za mało Jeszcze kilka lat temu sukces programów szkoleniowych sprowadzał się do prostych wskaźników: ilu pracowników ukończyło kurs i jak ocenili go w ankiecie. Na pierwszy rzut oka wyglądało to dobrze – tabele pełne „odhaczonych” wyników dawały poczucie kontroli. Dziś jednak taki obraz okazuje się zbyt płaski. Zarządy nie chcą już widzieć tylko liczby kliknięć w przycisk „ukończono”. Potrzebują dowodów, że za szkoleniami idzie realna zmiana – większe przychody, niższe koszty, szybsze wdrożenia nowych pracowników czy większa gotowość zespołów do wdrażania innowacji. Dział e-learningu nie może działać w oderwaniu od strategii firmy – jego skuteczność zależy od ścisłej współpracy z zarządem. To właśnie dzięki temu szkolenia przestają być postrzegane jako „miły dodatek”, a zaczynają pełnić rolę strategicznego narzędzia rozwoju organizacji. Wspólne wyznaczanie priorytetów sprawia, że programy rozwojowe koncentrują się na kluczowych kompetencjach – tych, które wspierają wejście na nowe rynki, cyfrową transformację czy zwiększenie innowacyjności. Bliska współpraca z zarządem pozwala także szybciej reagować na zmieniające się potrzeby biznesu i skuteczniej uzasadniać budżet, pokazując ROI w języku liczb. Co więcej, integracja danych szkoleniowych z narzędziami analitycznymi daje możliwość raportowania twardych efektów – od spadku kosztów błędów operacyjnych po wzrost sprzedaży – co sprawia, że szkolenia są postrzegane jako realna inwestycja w przyszłość firmy. 1.2 Jak AI i Power BI wspierają raportowanie w czasie rzeczywistym Sztuczna inteligencja otwiera tu nowy rozdział. Narzędzia AI automatyzują proces tworzenia kursów i w połączeniu z platformami e-learningowymi umożliwiają raportowanie wyników niemal w czasie rzeczywistym. Tak działa np. dedykowane rozwiązanie AI4 E-learning, które automatyzuje i usprawnia cały proces tworzenia szkoleń – od analizy materiałów źródłowych po generowanie gotowych modułów e-learningowych. Dzięki temu szkolenia tworzone z AI4E-learning powstają nie w tygodnie, ale w godziny czy dni. Co więcej, dostarczają od razu danych o efektywności – takich jak stopień ukończenia kursu, czas potrzebny na wykonanie zadań czy obszary wymagające dalszego doszkolenia. Integracja AI4E-learning z rozwiązaniami takimi jak Power BI pozwala CLO prezentować dane w formie przejrzystych wykresów i łączyć aktywność szkoleniową z dowolnymi wskaźnikami biznesowymi. Dzięki synchronizacji informacji z LMS, CRM i systemów HR możliwe jest także stworzenie pełnego obrazu wpływu programów rozwojowych na wyniki firmy. Co więcej, rozwiązania takie jak AI4E-learning pozwalają błyskawicznie projektować kursy, co umożliwia organizacjom szybkie dostosowanie się do zmieniającej się rzeczywistości biznesowej uwzględniającej zmianę kierunków czy priorytetów. 2. Strategiczna rola CLO w świecie szkoleń wspieranych AI 2.1 CLO jako lider transformacji rozwojowej Chief Learning Officer nie jest już tylko odpowiedzialny za dostarczanie szkoleń. To lider transformacji, który potrafi wykorzystać AI do monitorowania, przewidywania i optymalizowania efektów działań rozwojowych. Przykład L’Oréal dobrze pokazuje, jak zmienia się dziś rola Chief Learning Officer. Nicolas Pauthier, wdraża strategię edukacyjną opartą na „cohort‑based learning” oraz precyzyjnym mapowaniu kompetencji (skills mapping). CLO L’Oréal, nie ogranicza się do organizowania szkoleń, lecz pełni rolę strategicznego doradcy zarządu. Jego celem jest tworzenie doświadczeń, które angażują emocjonalnie pracowników i sprawiają, że chcą się uczyć, przy jednoczesnym raportowaniu wartości biznesowej programów rozwojowych – od wpływu na sprzedaż po redukcję kosztów. To podejście pokazuje, że skuteczny CLO łączy rozwój ludzi z realizacją celów strategicznych firmy. To właśnie na tym styku sztuczna inteligencja i narzędzia analityczne stają się nieocenionym wsparciem. 2.2 Powiązanie szkoleń z priorytetami biznesowymi Kiedy szkolenia są powiązane z kluczowymi priorytetami firmy, rozwój ludzi przestaje być postrzegany jako koszt, a zaczyna działać jak inwestycja, która realnie napędza biznes. To moment, w którym nauka zaczyna pracować na cele strategiczne – i widać to w praktyce. Wyobraźmy sobie firmę, która wchodzi na nowy rynek. Bez przygotowania oznacza to miesiące chaosu i kosztownych błędów. Ale jeśli wcześniej wdroży program szkoleń z lokalnych regulacji, obsługi klienta czy języka – pracownicy są gotowi od pierwszego dnia, a ekspansja przebiega szybciej i bezpieczniej. Podobnie działa to w obszarze redukcji kosztów: gdy zespoły produkcyjne przechodzą szkolenia z nowych procedur bezpieczeństwa, liczba wypadków i przestojów spada, co wprost przekłada się na oszczędności. W dobie cyfrowej transformacji szkolenia mają też inną rolę – skracają dystans między inwestycją w nowe technologie a realnym wykorzystaniem ich potencjału. Firma, która szkoli pracowników w obsłudze narzędzi AI czy automatyzacji, szybciej widzi zwrot z inwestycji niż ta, która liczy, że „pracownicy nauczą się sami”. Tak samo jest z budowaniem przewagi konkurencyjnej – kompetencje rozwijane strategicznie, np. w obsłudze klienta czy pracy w zwinnych metodykach, są trudne do skopiowania i stają się unikalnym kapitałem firmy. I wreszcie, jest jeszcze czynnik ludzki. Pracownicy, którzy widzą, że szkolenia nie są sztuką dla sztuki, ale realnie ułatwiają im codzienną pracę i wspierają cele organizacji, czują większy sens swojej roli. To podnosi ich motywację, zwiększa zaangażowanie, a w konsekwencji ogranicza rotację i koszty rekrutacji. 3. Kluczowe wskaźniki biznesowe mierzone dzięki e-learningowi E-learning otwiera zupełnie nowe możliwości w zakresie pomiaru efektywności, pozwalając śledzić wskaźniki, które w tradycyjnych szkoleniach były praktycznie niedostępne. Platformy LMS rejestrują każdy etap procesu uczenia się: od logowania i aktywności na platformie, aż po wyniki testów. W połączeniu z narzędziami analitycznymi i sztuczną inteligencją te dane przestają być prostą statystyką ukończeń, a stają się cennym źródłem wiedzy o rozwoju kompetencji i ich przełożeniu na wyniki organizacji. Co zatem mierzą szefowie działów szkoleń w dużych organizacjach? 3.1 Revenue Growth Prediction – wpływ szkoleń na sprzedaż Ten pomiar służy do prognozowania, w jaki sposób konkretne szkolenia mogą przełożyć się na wzrost przychodów firmy. Narzędzia oparte na AI analizują dane z platform LMS i systemów sprzedażowych szukając korelacji między udziałem pracowników w szkoleniach a wynikami biznesowymi. Przykład: po szkoleniu produktowym zespół sprzedaży notuje wyższy wskaźnik konwersji lub większą wartość średniego zamówienia. AI potrafi nie tylko pokazać tę zależność wstecznie, ale również przewidzieć, o ile wzrosną przychody, jeśli określona grupa pracowników ukończy kurs. Dzięki temu pomiarowi możliwe jest ustalenie priorytetów w szkoleniach – wiadomo, które programy mają największy wpływ na sprzedaż i rozwój biznesu. Firma może także lepiej przewidzieć, jakie kompetencje w najbliższej przyszłości będą kluczowe dla wyników finansowych. 3.2 Cost Reduction Analysis – redukcja błędów i przestojów To kolejny wskaźnik, który dzięki e-learningowi i narzędziom AI można mierzyć wprost, pokazując realne oszczędności dla firmy. Chodzi o analizę, w jakim stopniu szkolenia wpływają na zmniejszenie kosztów – zarówno operacyjnych, jak i strategicznych. W praktyce oznacza to na przykład: mniej błędów produkcyjnych po szkoleniu z procedur jakości, mniej reklamacji po kursach z obsługi klienta czy mniejszą liczbę przestojów w procesach dzięki lepszemu przygotowaniu zespołów technicznych. AI analizuje dane z LMS i zestawia je z informacjami z systemów operacyjnych, finansowych czy HR, dzięki czemu można jasno zobaczyć, w których obszarach szkolenia przełożyły się na spadek kosztów. To podejście pozwala CLO mówić językiem zarządu: zamiast raportować, ilu pracowników ukończyło kurs, można pokazać, że np. liczba reklamacji spadła o 15%, a to oznacza kilkaset tysięcy złotych oszczędności rocznie. Dzięki temu szkolenia stają się namacalnym elementem strategii optymalizacji kosztów i poprawy efektywności całej organizacji. 3.3 Time-to-Competency – szybciej do pełnej produktywności Time-to-Competency to wskaźnik, który mierzy czas potrzebny pracownikowi, aby po szkoleniu osiągnął pełną produktywność na swoim stanowisku. W tradycyjnych procesach onboardingowych czy rozwojowych bywało to trudne do uchwycenia – firmy często nie wiedziały dokładnie, kiedy nowa osoba zaczyna faktycznie pracować na pełnych obrotach. Dzięki e-learningowi, a zwłaszcza narzędziom wspieranym przez AI, ten proces staje się mierzalny. Platformy LMS śledzą tempo, w jakim pracownik przyswaja wiedzę, wykonuje zadania i zdaje testy. AI potrafi porównać te dane z wynikami w pracy – np. liczbą zrealizowanych projektów, obsłużonych klientów czy skutecznością w sprzedaży. W ten sposób CLO może precyzyjnie określić, ile czasu zajmuje przejście od szkolenia do pełnej efektywności. W praktyce skrócenie Time-to-Competency oznacza wymierne korzyści: szybciej wdrożonych pracowników, krótsze przerwy w procesach i mniejsze koszty związane z czasem adaptacji. 3.4 Sentiment Analysis – głos uczestników jako źródło danych Dzięki narzędziom NLP (przetwarzania języka naturalnego) można analizować komentarze, ankiety, oceny czy nawet sposób komunikacji uczestników, aby zrozumieć ich poziom satysfakcji i zaangażowania. W tradycyjnych szkoleniach często ograniczano się do prostych ankiet z pytaniem „Jak oceniasz kurs w skali od 1 do 5?”. Analiza nastrojów idzie znacznie dalej – wychwytuje niuanse w odpowiedziach i pozwala odróżnić suchą ocenę od prawdziwego entuzjazmu albo frustracji. AI potrafi np. wykazać, że pracownicy pozytywnie reagują na interaktywne moduły i ćwiczenia praktyczne, a negatywnie na długie, jednolite materiały wideo. To niezwykle cenny pomiar, bo pozwala nie tylko udoskonalać same programy szkoleniowe, ale też powiązać satysfakcję uczestników z innymi wskaźnikami – np. retencją talentów czy kulturą organizacyjną. W efekcie analiza nastrojów daje wgląd w to, jak szkolenia wpływają na klimat w firmie i motywację zespołów, a tym samym na ich gotowość do dalszego rozwoju. 3.5 Innovation Readiness Score – gotowość na innowacje Ten wskaźnik to odpowiedź na pytanie: czy nasi pracownicy są przygotowani, aby korzystać z innowacji i je współtworzyć, czy też potrzebują dodatkowego wsparcia? AI analizuje tu nie tylko dane z kursów e-learningowych, ale też tempo przyswajania nowych umiejętności, zaangażowanie w zadania projektowe czy otwartość na nowe technologie. Dzięki temu można określić, w jakim stopniu zespół jest gotowy na wdrożenie np. narzędzi AI, nowych procesów sprzedażowych czy rozwiązań cyfrowych w produkcji. To niezwykle praktyczny wskaźnik, bo pokazuje nie tylko aktualny poziom kompetencji, ale też potencjał organizacji do innowacji. Wysoki wynik oznacza, że firma może bez obaw inwestować w nowe technologie czy modele biznesowe, podczas gdy niski wskazuje na konieczność wzmocnienia szkoleń i budowania kultury otwartej na zmiany. 4. Od danych AI do strategicznych wniosków dla zarządu 4.1 Raporty w języku biznesu Dane pozyskane z narzędzi AI mają realną wartość dopiero wtedy, gdy zostaną przełożone na język zrozumiały dla zarządu. Surowe statystyki – takie jak liczba logowań, ukończonych kursów czy średni czas nauki – nie pokazują jeszcze, czy inwestycja w szkolenia faktycznie wspiera rozwój biznesu. Dopiero odpowiednio przygotowane raporty pozwalają CLO wskazać konkretne zależności: skrócenie czasu wdrożenia nowych pracowników, zmniejszenie kosztów operacyjnych czy wzrost sprzedaży po szkoleniach produktowych. Dzięki temu szkolenia stają się częścią rozmowy strategicznej, a nie tylko operacyjnym działaniem działu L&D, a zarząd otrzymuje jasny dowód na to, że rozwój ludzi przekłada się na wynik finansowy i konkurencyjność firmy. W praktyce jednym z najskuteczniejszych sposobów raportowania wyników szkoleń do zarządu są interaktywne dashboardy. Dzięki narzędziom takim jak Power BI można stworzyć wizualizacje, które w prosty i czytelny sposób pokazują powiązanie działań edukacyjnych z wynikami biznesowymi. Przykładowy dashboard może prezentować wskaźniki ukończenia kursów zestawione z wynikami sprzedaży, co pozwala od razu zobaczyć, jak szkolenia produktowe wpływają na skuteczność zespołów handlowych. Innym elementem mogą być wykresy porównujące liczbę błędów czy przestojów operacyjnych przed i po szkoleniu, dzięki czemu łatwo udowodnić oszczędności. Cennym narzędziem dla zarządu jest także monitorowanie Time-to-Competency – czyli średniego czasu, w jakim nowi pracownicy osiągają pełną produktywność. Dla firm nastawionych na innowacje warto dodać panel prezentujący Innovation Readiness Score, który pokazuje gotowość organizacji do wdrażania nowych technologii i modeli biznesowych. Tego typu dashboardy skutecznie porządkują dane oraz opierając się na faktach, liczbach i prognozach podejmować trafniejsze decyzje biznesowe. 4.2 Analityka predykcyjna jako wsparcie planowania Analityka predykcyjna to nie tylko modny termin, ale realne narzędzie, które zmienia sposób podejmowania decyzji w biznesie. Jej siła polega na tym, że potrafi przewidywać przyszłość w oparciu o dane, zamiast wyłącznie analizować przeszłość. W kontekście e-learningu oznacza to, że CLO i działy L&D nie muszą czekać, aż pojawi się luka kompetencyjna – mogą z wyprzedzeniem zaplanować programy rozwojowe tam, gdzie za rok czy dwa będzie największe zapotrzebowanie. Przykładowo, jeśli firma wdraża automatyzację procesów w dziale obsługi klienta, analityka predykcyjna pokaże, że rosnąć będzie zapotrzebowanie nie na typowe umiejętności operacyjne, które przejmą narzędzia AI, ale na kompetencje miękkie: umiejętność rozwiązywania problemów, abstrakcyjnego myślenia, budowania relacji i empatii. To właśnie te cechy, których sztuczna inteligencja jeszcze nie posiada, stają się coraz bardziej pożądane w nowoczesnych organizacjach. AI, automatyzując zadania powtarzalne, wymusza przesunięcie ciężaru pracy na obszary bardziej złożone i kreatywne. Dla pracowników oznacza to konieczność nabywania nowych umiejętności – np. analizy danych zamiast ich ręcznego wprowadzania, projektowania rozwiązań zamiast tylko realizacji poleceń czy prowadzenia rozmów z klientami w trudnych, emocjonalnych sytuacjach, gdzie empatia i inteligencja emocjonalna odgrywają kluczową rolę. Dla CLO to wyzwanie, ale też ogromna szansa: dobrze zaprojektowane szkolenia mogą przygotować organizację na nową rzeczywistość, w której przewagę konkurencyjną daje już nie ilość wykonanej pracy, ale jej jakość i zdolność do adaptacji. Innymi słowy, analityka predykcyjna wspierana przez AI pozwala nie tylko przewidywać, jakie kompetencje będą potrzebne w przyszłości, ale też pomaga budować programy rozwojowe, które rozwijają to, czego sztuczna inteligencja jeszcze długo nie zastąpi – abstrakcyjne myślenie, kreatywność, empatię i zdolność podejmowania decyzji w niepewnych warunkach. W kontekście e-learningu analityka predykcyjna ma ogromne znaczenie, ponieważ pozwala CLO i działom L&D: przewidywać zapotrzebowanie na kompetencje – np. jakie umiejętności będą kluczowe za 2–3 lata w związku z planami ekspansji czy wdrożeniem nowych technologii, identyfikować luki kompetencyjne zanim staną się problemem – AI może pokazać, które działy będą wymagały dodatkowego szkolenia, aby sprostać przyszłym wyzwaniom, prognozować wpływ szkoleń na wyniki biznesowe – np. oszacować, o ile wzrośnie sprzedaż po wdrożeniu określonego programu rozwojowego, optymalizować inwestycje w szkolenia – wskazać, które programy przyniosą największy zwrot z inwestycji, a które mają marginalny wpływ. 5. Wyzwania pomiaru opartego na AI i jak je pokonać 5.1 Integracja systemów Jednym z największych wyzwań przy wdrażaniu rozwiązań opartych na AI jest brak integracji pomiędzy systemami. Można go jednak skutecznie pokonać. Kluczowe jest w tym procesie posiadanie partnera technologicznego, który nie tylko zna się na integracjach, ale również rozumie kontekst biznesowy i specyfikę różnych obszarów organizacji. Tak właśnie działa TTMS – łączymy doświadczenie w implementacji sztucznej inteligencji z praktyczną wiedzą z obszarów HR, sprzedaży czy e-learningu. Dzięki temu nasi programiści mają pełne wsparcie merytoryczne ekspertów i mogą projektować rozwiązania, które odpowiadają na realne potrzeby biznesu. To podejście jest szczególnie cenne w przypadku firm, które nie dysponują własnymi działami specjalistycznymi – współpraca z partnerem takim jak TTMS pozwala im od razu korzystać z wiedzy i praktyk sprawdzonych w dużych organizacjach, bez względu na skalę ich własnych zasobów. 5.2 Bezpieczeństwo danych i RODO Przestrzeganie standardów bezpieczeństwa oraz etyczne wykorzystanie danych to fundament w dzisiejszych, niestabilnych geopolitycznie czasach. Liczba ataków hackerskich rośnie z każdym rokiem, a wyciek danych to już nie scenariusz filmu sensacyjnego, lecz realne i poważne zagrożenie dla firm. Dlatego tak istotne jest wdrożenie nowoczesnych mechanizmów ochrony przed cyberzagrożeniami oraz pełna zgodność z regulacjami, takimi jak AI Act czy normy ISO. Warto zatem pomyśleć o współpracy z partnerem, który kompleksowo zadba przy wdrożeniu każdego oprogramowania o cyberbezpieczeństwo. 5.3 Nowe kompetencje analityczne w zespołach L&D Aby w pełni wykorzystać potencjał sztucznej inteligencji, zespoły L&D muszą rozwijać umiejętność interpretacji danych i ich biznesowego zastosowania. Wdrożenie nowoczesnego programu e-learningowego, który gromadzi i integruje duże ilości informacji z platform LMS, wymusza rozwój nowych kompetencji analitycznych. Do kluczowych obszarów należą: Data literacy (kompetencje w pracy z danymi) – umiejętność czytania, interpretowania i wyciągania wniosków z raportów oraz dashboardów. Analiza danych uczenia się (Learning Analytics) – identyfikacja trendów w aktywności uczestników, mierzenie zaangażowania i skuteczności szkoleń. Storytelling z danymi – przekładanie surowych wskaźników na zrozumiałe narracje dla menedżerów i zarządu (np. ROI szkoleń, wpływ na KPI biznesowe). Analityka predykcyjna – wykorzystanie modeli AI i statystyki do prognozowania potrzeb szkoleniowych, rotacji wiedzy i luk kompetencyjnych. Data governance i compliance – znajomość regulacji prawnych (np. RODO, AI Act) oraz umiejętność bezpiecznego i etycznego zarządzania danymi. Łączenie danych HR i biznesowych – integracja wskaźników rozwojowych z danymi o fluktuacji, efektywności czy wynikach zespołów. Eksperymentowanie i A/B testing – projektowanie i analiza testów skuteczności różnych formatów szkoleń w celu optymalizacji programów L&D. Warto jednak podkreślić, że wiele z tych kompetencji może być wspieranych przez narzędzia oparte na sztucznej inteligencji. AI potrafi bowiem: Automatyzować analizę danych – szybko przetwarzać duże zbiory informacji z LMS i wykrywać ukryte wzorce. Tworzyć predykcje – np. przewidywać, którzy pracownicy mogą mieć trudności z ukończeniem kursów albo jakie kompetencje będą deficytowe w przyszłości. Dostarczać gotowe wnioski, np. „uczestnicy z działu sprzedaży uczą się szybciej z materiałów wideo niż z e-booków”. Personalizować doświadczenie szkoleniowe Wspierać storytelling danych – automatycznie przygotowywać podsumowania 6. Rekomendacje strategiczne dla CLO i zarządu 6.1 Projektowanie KPI z myślą o AI Projektowanie KPI z myślą o narzędziach wspieranych przez AI powinno zaczynać się już na etapie tworzenia programów rozwojowych. Właściwe zdefiniowanie celów biznesowych i wskaźników pozwala później precyzyjnie mierzyć efekty szkoleń. Warto przy tym pamiętać, że nowoczesne platformy e-learningowe dostarczają danych, które mogą znacznie wzbogacić analizę. Dzięki nim możliwe jest monitorowanie poziomu zaangażowania uczestników w bardzo szczegółowy sposób, np. identyfikowanie momentów, w których kursanci zatrzymują się na materiałach wideo czy analizowanie, które quizy sprawiają im największą trudność. AI pozwala także ocenić tempo nauki i preferowany styl przyswajania wiedzy – na przykład to, czy uczestnik szybciej uczy się poprzez treści wizualne czy tekstowe – oraz mierzyć transfer wiedzy do praktyki poprzez integrację wyników szkoleń z systemami firmowymi. W efekcie KPI mogą być projektowane w taki sposób, aby mierzyły realną efektywność szkoleń, a nie jedynie aktywność użytkowników. Przykładem tego są wskaźniki rozwojowe, takie jak mierzenie postępów kompetencyjnych uczestników w czasie czy predykcyjne KPI sukcesu, które dzięki algorytmom AI pozwalają ocenić, czy dana osoba osiągnie wymagany poziom wiedzy w określonym przedziale czasowym. Tworząc KPI należy unikać skupiania się wyłącznie na danych ilościowych – sama liczba logowań do platformy LMS nie odzwierciedla skuteczności szkolenia. Kluczowe jest także podejście dynamiczne, w którym KPI są weryfikowane i modyfikowane w trakcie trwania programów rozwojowych. Równie ważne jest łączenie danych z różnych źródeł, takich jak LMS, CRM czy systemy HRIS, co pozwala uzyskać pełny obraz wpływu szkoleń na organizację. W praktyce KPI w e-learningu wspieranym przez AI można podzielić na kilka kategorii. Wskaźniki kosztowo-efektywnościowe pomagają ocenić zwrot z inwestycji w szkolenia, np. poprzez analizę kosztu przypadającego na jednego pracownika w odniesieniu do wzrostu jego wydajności czy skrócenia czasu onboardingu. KPI adaptacyjne koncentrują się na gotowości organizacji do zmian rynkowych i obejmują takie elementy jak tempo reskillingu i upskillingu czy czas potrzebny na wdrożenie nowych narzędzi i procesów. Z kolei KPI biznesowe odnoszą się bezpośrednio do wyników firmy, pozwalając mierzyć np. wzrost sprzedaży po szkoleniu czy poprawę jakości obsługi klienta. Ostatnią kategorią są KPI strategiczne, które wskazują na pozycję firmy wobec konkurencji, mierząc między innymi czas reakcji na zmiany w branży czy odsetek kluczowych kompetencji objętych ścieżkami rozwojowymi wspieranymi przez AI. 6.2 Raportowanie w cyklach kwartalnych Raportowanie w cyklach kwartalnych stanowi optymalne rozwiązanie dla zarządów dużych organizacji, ponieważ łączy w sobie perspektywę strategiczną i praktyczną. Okres trzech miesięcy jest wystarczająco długi, by uchwycić realne efekty działań – zarówno w obszarze rozwojowym, jak i biznesowym – a jednocześnie na tyle krótki, by umożliwić szybką reakcję w przypadku odchyleń od założonej strategii. Kwartalne raporty pozwalają uniknąć nadmiernej szczegółowości comiesięcznych zestawień, które często prowadzą do przeciążenia informacyjnego, i koncentrują się na tym, co dla zarządu najważniejsze: trendach, wzorcach oraz wpływie podjętych inicjatyw na cele biznesowe. Co więcej, taki rytm raportowania jest naturalnie zbieżny z cyklami budżetowymi i finansowymi przedsiębiorstwa, co ułatwia zestawianie wskaźników rozwojowych z wynikami operacyjnymi i finansowymi. W obszarze szkoleń kwartalne podsumowania mają dodatkową przewagę – dają czas na zebranie rzetelnych danych, wdrożenie nowej wiedzy w praktyce i przeanalizowanie jej efektów za pomocą narzędzi AI. Regularne, kwartalne raportowanie wzmacnia też kulturę odpowiedzialności i transparentności w organizacji, tworząc stały rytm pracy, w którym każda inicjatywa jest nie tylko wdrażana, ale także oceniana i doskonalona w oparciu o konkretne wnioski. 7. Podsumowanie – AI jako dźwignia strategicznego rozwoju Sztuczna inteligencja nie tylko usprawnia proces tworzenia kursów, ale również daje dyrektorom ds. rozwoju (CLO) możliwość raportowania efektywności programów szkoleniowych w sposób dokładny, przewidywalny i dostosowany do oczekiwań zarządu. Transition Technologies MS (TTMS) wspiera liderów e-learningu w mierzeniu skuteczności działań rozwojowych, oferując rozwiązania łączące analitykę danych, narzędzia AI i integrację z systemami firmowymi. Dzięki doświadczeniu w projektowaniu i wdrażaniu platform cyfrowych TTMS umożliwia nie tylko gromadzenie danych o aktywności uczestników, lecz przede wszystkim ich przełożenie na konkretne wskaźniki biznesowe. Integrując platformy e-learningowe z systemami CRM, HRIS czy ERP, TTMS pozwala powiązać wyniki szkoleń z realnymi efektami, takimi jak wzrost sprzedaży, poprawa jakości obsługi klienta czy szybsze wdrożenie nowych pracowników. Firma wspiera także w tworzeniu dedykowanych dashboardów i raportów kwartalnych, które w przejrzysty sposób prezentują zarządowi efektywność działań L&D oraz zwrot z inwestycji w rozwój pracowników. Dzięki temu działy e-learningu otrzymują narzędzia, które nie tylko ułatwiają monitorowanie skuteczności szkoleń, ale też pozwalają udowodnić ich strategiczną wartość dla całej organizacji. Odkryj najlepsze rozwiązania e-learningowe dla twojej firmy. A jeśli masz problem z zarządzeniem kursami e-leaningowymi i wiedzą w organizacji koniecznie musisz odwiedzić stronę – Administrowanie systemem zarządzania nauczaniem | TTMS Zapoznaj się z naszym narzędziem do szybkiego tworzenia kursów online AI 4 E-learning. Zobacz nasze pozostałe rozwiązania AI dla Biznesu.

Czytaj więcej

Tryby ChatGPT 5: Auto, Fast (Instant), Thinking, Pro – który wybrać i dlaczego?

Odkrywając tryby ChatGPT 5: jak naprawdę działają Auto, Fast, Thinking i Pro Większość z nas korzysta z ChatGPT na autopilocie – wpisujemy pytanie i czekamy, aż AI odpowie, nie zastanawiając się, czy istnieją różne tryby do wyboru. A jednak takie tryby istnieją, choć są nieco ukryte w interfejsie i mniej widoczne niż kiedyś. Można je znaleźć w menu wyboru modelu, zwykle pod nazwami Auto, Fast, Thinking lub Pro – i każdy z nich zmienia sposób działania AI. Ale czy naprawdę warto je poznawać? Jak wpływają na szybkość, dokładność i koszty? Właśnie to wyjaśniamy w tym artykule. ChatGPT 5 wprowadza kilka trybów działania – Auto, Fast (czasem nazywany Instant), Thinking oraz Pro – a także daje dostęp do starszych wersji modeli. Jeśli zastanawiasz się, do czego służy każdy z trybów, kiedy warto się przełączać (o ile w ogóle) i czym się różnią pod względem szybkości, jakości oraz kosztów, ten przewodnik rozwieje wszystkie wątpliwości. Omówimy też, które tryby najlepiej sprawdzą się u zwykłych użytkowników, a które u biznesowych czy profesjonalnych. Każdy tryb w GPT-5 został zaprojektowany tak, by oferować inne proporcje między szybkością a głębokością rozumowania. Poniżej odpowiadamy na kluczowe pytania o te tryby w formacie SEO-friendly Q&A, abyś mógł szybko znaleźć potrzebne informacje. 1. Jakie są nowe tryby w ChatGPT 5 i dlaczego powstały? ChatGPT 5 (GPT-5) zastąpił dawny wybór modeli zunifikowanym systemem czterech trybów: Auto, Fast, Thinking i Pro. Tryby te pozwalają AI dopasować, ile „myślenia” (wysiłku obliczeniowego i czasu rozumowania) powinno poświęcić na dane zapytanie: Auto Mode: To domyślny tryb zunifikowany. GPT-5 automatycznie decyduje, czy odpowiedzieć szybko, czy uruchomić głębsze rozumowanie – w zależności od złożoności pytania. Fast Mode: Tryb błyskawicznych odpowiedzi – GPT-5 reaguje bardzo szybko, przy minimalnym dodatkowym rozumowaniu. (To w praktyce standardowy tryb GPT-5 do codziennych zapytań). Thinking Mode: Tryb głębokiego rozumowania – GPT-5 potrzebuje więcej czasu na sformułowanie odpowiedzi, przeprowadzając dodatkowe analizy krok po kroku w przypadku złożonych zadań. Pro Mode: Tryb „research-grade” – najbardziej zaawansowana i szczegółowa opcja. GPT-5 wykorzystuje maksymalną moc obliczeniową (nawet prowadząc równoległe procesy), aby dostarczyć możliwie najdokładniejszą i najpełniejszą odpowiedź. Tryby te wprowadzono, ponieważ GPT-5 potrafi dynamicznie dostosowywać głębokość rozumowania. W poprzednich wersjach, jak GPT-4, użytkownicy musieli ręcznie wybierać między różnymi modelami (np. standardowym a zaawansowanym). Teraz GPT-5 konsoliduje to w jeden system trybów, co ułatwia uzyskanie odpowiedniej równowagi między szybkością a dokładnością bez konieczności ciągłego przełączania modeli. Tryb Auto oznacza w praktyce, że większość użytkowników może po prostu zadawać pytania wprost, a ChatGPT sam zdecyduje, czy wystarczy szybka odpowiedź, czy lepiej „pomyśleć dłużej”, by uzyskać lepszy wynik. 2. Jak działa Auto mode w ChatGPT 5? Auto mode to inteligentny tryb domyślny, dzięki któremu GPT-5 na bieżąco decyduje, ile rozumowania potrzeba. Ustawiając GPT-5 na Auto, zazwyczaj otrzymasz szybkie odpowiedzi w stylu Fast przy prostych pytaniach. Gdy jednak zapytanie jest bardziej złożone lub wieloetapowe, system może w tle uruchomić Thinking mode, aby udzielić dokładniejszej, lepiej przemyślanej odpowiedzi. W praktyce Auto mode oznacza, że nie musisz ręcznie wybierać modelu w większości sytuacji. Wewnętrzny „router” GPT-5 analizuje Twoją prośbę i dobiera właściwą strategię: W przypadku prostego polecenia (np. „Podsumuj ten akapit” albo „Jaka jest stolica Francji?”) GPT-5 najprawdopodobniej odpowie niemal natychmiast (korzystając z trybu Fast). W przypadku złożonego polecenia (np. „Przeanalizuj ten raport finansowy i podaj wnioski” albo trudnego pytania z zakresu kodowania/debugowania) GPT-5 może „pomyśleć” nieco dłużej przed odpowiedzią. Możesz zauważyć krótką informację, że model prowadzi głębsze rozumowanie. To automatyczne przełączenie GPT-5 w tryb Thinking, aby rzetelnie przepracować problem. Tryb Auto jest idealny dla większości użytkowników, bo łączy dwa światy: szybkie odpowiedzi, gdy to wystarcza, i bardziej wnikliwe wtedy, gdy są potrzebne. Zawsze możesz go nadpisać, ręcznie wybierając Fast lub Thinking, ale Auto oznacza mniej zgadywania – to AI samo decyduje, jak długo „myśleć”. Jeśli chcesz, by poświęcił więcej czasu, możesz wprost poprosić w poleceniu: „pomyśl nad tym uważnie”, co skłania system do głębszego rozumowania. Wskazówka: Gdy Auto w GPT-5 zdecyduje się myśleć dłużej, interfejs to zasygnalizuje. Zwykle masz też opcję „Get a quick answer”, jeśli nie chcesz czekać na pełne rozumowanie. Pozwala to przerwać głębokie „myślenie” i wymusić szybszą (choć potencjalnie mniej szczegółową) odpowiedź, zachowując kontrolę nawet w trybie Auto. 3. Do czego służy tryb Fast (Instant) w GPT-5? Tryb Fast (w selektorze modeli ChatGPT opisany jako „Fast – instant answers”) został zaprojektowany z myślą o błyskawicznych odpowiedziach. W tym trybie GPT-5 generuje wynik tak szybko, jak to możliwe, bez poświęcania dodatkowego czasu na rozbudowane rozumowanie. W praktyce to standardowy tryb do codziennych zadań, które nie wymagają ciężkiej analizy. Kiedy korzystać z trybu Fast: Proste lub rutynowe pytania: Jeśli pytasz o coś nieskomplikowanego (pytania faktograficzne, krótkie wyjaśnienia, luźna rozmowa), tryb Fast odpowie w kilka sekund. Burza mózgów i kreatywne polecenia: Potrzebujesz szybkiej listy pomysłów lub pierwszej wersji posta/tweeta? Fast zwykle wystarcza i oszczędza czas. Ogólna pomoc w kodowaniu: Przy drobnych pytaniach programistycznych lub debugowaniu mniejszych błędów Fast dostarczy odpowiedź szybko. Bazowa sprawność GPT-5 jest wysoka, więc w wielu zadaniach dodatkowe rozumowanie nie będzie potrzebne. Codzienne zadania biznesowe: Napisanie e-maila, streszczenie dokumentu, odpowiedź na typowe zapytanie klienta – Fast poradzi sobie z tym szybko i precyzyjniej (notuje mniej przypadkowych pomyłek niż GPT-4, nawet w szybkich odpowiedziach). W trybie Fast GPT-5 pozostaje bardzo wydajny i bardziej niezawodny niż starsze modele GPT-4 przy typowych zadaniach. Jest też ekonomiczny kosztowo (niższe zużycie mocy obliczeniowej oznacza mniej tokenów, co ma znaczenie, jeśli masz limity lub płacisz za token w API). Kompromis polega na tym, że Fast może nie wychwycić bardzo subtelnych niuansów ani nie poradzić sobie tak dobrze z wieloetapowym rozumowaniem jak Thinking. Jednak w zdecydowanej większości nie bardzo złożonych przypadków odpowiedzi Fast są i szybkie, i trafne. Dlatego tryb Fast (czyli „Standard”) stanowi podstawę codziennych interakcji z ChatGPT 5. 4. Kiedy warto używać trybu GPT-5 Thinking? Tryb Thinking w GPT-5 jest przeznaczony do sytuacji, w których potrzebujesz większej dokładności, głębi lub rozwiązania złożonego problemu. Po ręcznym przełączeniu na Thinking ChatGPT celowo poświęci więcej czasu (i tokenów), by przepracować Twoje zapytanie krok po kroku, niczym ekspert „myślący na głos” wewnętrznie przed podaniem wyniku. Warto używać Thinking wtedy, gdy szybka, spontaniczna odpowiedź może nie wystarczyć. Kiedy używać trybu GPT-5 Thinking: Gdy problem jest złożony lub wieloetapowy: Jeśli prosisz o rozwiązanie trudnego zadania tekstowego z matematyki, złożonego wyzwania programistycznego albo pytasz o analizę (np. „Jakie są implikacje wyników tego badania naukowego?”), tryb Thinking zapewni bardziej uporządkowane i poprawne rozwiązanie. Został zaprojektowany do zaawansowanych zadań wymagających rozumowania z wyższą dokładnością. Gdy liczy się precyzja: Na przykład przy redagowaniu klauzuli prawnej, analizie danych finansowych pod kątem trendów czy pisaniu podsumowania raportu medycznego. W takich sytuacjach błędy bywają kosztowne, więc zależy Ci, by AI była maksymalnie uważna. Thinking ogranicza ryzyko błędów i „halucynacji”, przeznaczając więcej obliczeń na weryfikację faktów i logiki. Gdy tworzysz tekst techniczny lub bardzo szczegółowy: Jeśli potrzebujesz dłuższej, przemyślanej treści – np. dogłębnego wyjaśnienia pojęcia, rzetelnej dokumentacji czy instrukcji krok po kroku – tryb Thinking potrafi dostarczyć pełniejszą odpowiedź. To jak danie modelowi dodatkowego czasu, by „ułożył myśli” i sprawdził się przed udzieleniem odpowiedzi. Gdy kodujesz złożone projekty: Do debugowania dużej bazy kodu, rozwiązywania trudnych algorytmów lub generowania nietrywialnych fragmentów (np. całego modułu czy złożonej funkcji) Thinking wypada wyraźnie lepiej. Zaobserwowano, że istotnie podnosi trafność kodowania i radzi sobie z bardziej złożonymi zadaniami, jak koordynacja wielojęzycznego kodu czy zawiła logika, z którą Fast może mieć problem. Kompromisy: W trybie Thinking odpowiedzi są wolniejsze. Zamiast zwyczajowych 2-5 sekund w trybie Fast, możesz poczekać około 10-30 sekund (w zależności od złożoności prośby). Tryb ten zużywa też więcej tokenów i zasobów obliczeniowych, więc jest droższy w użyciu. W ChatGPT Plus obowiązują nawet limity liczby wiadomości w trybie Thinking na tydzień (bo każda odpowiedź mocno obciąża system). Mimo to, przy ważnych pytaniach te minusy często się opłacają. Ten tryb potrafi znacząco poprawić dokładność – wewnętrzne benchmarki OpenAI pokazały duże skoki jakości (kilkukrotne poprawy w niektórych eksperckich zadaniach), gdy GPT-5 może „myśleć” dłużej. Podsumowując, przełączaj się na Thinking przy pytaniach o wysokiej wadze lub bardzo złożonych, gdy chcesz uzyskać możliwie najlepszą odpowiedź i akceptujesz dłuższy czas oczekiwania. Do codziennych, szybkich zapytań nie jest to konieczne – wystarczy domyślna szybka odpowiedź. Wielu użytkowników Plus korzysta z Thinking oszczędnie przy trudnych problemach, a na co dzień polega na Auto/Fast. 5. Co oferuje tryb Pro w GPT-5 i komu jest naprawdę potrzebny? Tryb Pro w GPT-5 to najbardziej zaawansowany i zasobożerny tryb dostępny w ChatGPT 5. Często opisuje się go jako „inteligencję na poziomie researchowym”. Ten tryb jest dostępny tylko dla użytkowników najwyższych planów (ChatGPT Pro lub ChatGPT Business) i jest przeznaczony do zadań krytycznych i korporacyjnych, wymagających maksymalnej dokładności i skrupulatności. Oto co oferuje Pro i kto na nim najbardziej skorzysta: Maksymalna dokładność dzięki równoległemu rozumowaniu: GPT-5 Pro nie tylko „myśli” dłużej; potrafi też „myśleć” szerzej. Pod maską może uruchamiać wiele wątków rozumowania równolegle (jak konsultacja całego panelu ekspertów AI jednocześnie), a następnie syntetyzować najlepszą odpowiedź. Dzięki temu odpowiedzi są jeszcze bardziej dopracowane i mają mniej błędów. W testach GPT-5 Pro ustanawiał nowe rekordy na trudnych akademickich i profesjonalnych benchmarkach, nierzadko przewyższając standardowy tryb Thinking. Przykładowe zastosowania Pro: Tryb błyszczy w scenariuszach wysokiego ryzyka: Badania naukowe i zdrowie: np. analiza złożonych danych biomedycznych, poszukiwanie kandydatów na leki czy interpretacja obrazowania medycznego (gdzie kluczowa jest absolutna precyzja). Finanse i prawo: np. modelowanie ryzyka, audyt skomplikowanych portfeli, generowanie lub przegląd kontraktów prawnych z najwyższą dokładnością – zadania, w których błąd może kosztować bardzo dużo lub mieć konsekwencje prawne. Analiza korporacyjna na dużą skalę: np. przetwarzanie długich poufnych raportów, głęboka analiza rynku czy obsługa asystenta, który musi wiarygodnie odpowiadać na bardzo złożone zapytania użytkowników. Tworzenie rozwiązań AI: jeśli budujesz aplikacje oparte na AI (np. agentów planujących i działających autonomicznie), GPT-5 Pro daje najstabilniejszą głębokość rozumowania i niezawodność dla tak zaawansowanych zastosowań. Kto potrzebuje Pro: Z reguły firmy i profesjonaliści o intensywnych potrzebach. Dla zwykłego użytkownika, a nawet wielu power userów, standardowy GPT-5 (plus okazjonalnie Thinking) zazwyczaj wystarczy. Pro jest skierowany do użytkowników korporacyjnych, instytucji badawczych lub entuzjastów AI, którzy potrzebują dodatkowego marginesu jakości – i są gotowi zapłacić za to premię. Wady trybu Pro: Sama nazwa „Pro” sugeruje, że nie jest dla wszystkich. Po pierwsze, jest drogi – zarówno jako abonament, jak i pod kątem mocy obliczeniowej. W 2025 r. subskrypcja ChatGPT Pro kosztuje znacznie więcej (około 200 USD miesięcznie) niż plan Plus i daje możliwość korzystania z tego trybu bez standardowych limitów. Po drugie, każda odpowiedź w Pro zużywa dużo obliczeń (i tokenów), więc z perspektywy API to najdroższa opcja (mniej więcej dwukrotność kosztu tokena w Thinking i ok. 10 razy więcej niż szybka odpowiedź). Po trzecie, szybkość: Pro odpowiada najwolniej. Ponieważ „pod spodem” dzieje się bardzo dużo, na pojedynczą odpowiedź możesz czekać 20-40 sekund lub dłużej. W interaktywnym czacie może to być odczuwalne. Wreszcie, Pro ma obecnie pewne ograniczenia funkcji (np. niektóre narzędzia ChatGPT, jak generowanie obrazów czy funkcja canvas, mogą nie być włączone z GPT-5 Pro z uwagi na jego specjalizację). Sedno: GPT-5 Pro to potężne narzędzie jeśli naprawdę potrzebujesz najwyższego poziomu rozumowania i działasz w środowisku, gdzie dokładność jest ważniejsza niż wszystko inne (a koszt uzasadnia wartość wyników). Na co dzień to często „overkill”. Większość użytkowników, nawet wielu programistów, nie będzie potrzebować Pro regularnie. Bardziej przydaje się organizacjom lub osobom rozwiązującym problemy, w których te dodatkowe 5-10% jakości warte są dodatkowego czasu i pieniędzy. 6. Czym różnią się tryby pod względem szybkości i jakości odpowiedzi? Każdy tryb w ChatGPT 5 szuka innego balansu między szybkością a głębią/jakością odpowiedzi: Fast jest najszybszy: Zwykle odpowiada w ciągu kilku sekund. Odpowiedzi są wysokiej jakości przy typowych pytaniach (często lepsze niż w starszych GPT-3.5 czy nawet GPT-4), ale Fast nie zawsze wyłapie bardzo subtelne niuanse ani nie przeprowadzi głębokiego rozumowania przy złożonych instrukcjach. Traktuj odpowiedzi Fast jako „wystarczająco dobre i bardzo szybkie” do ogólnych zastosowań. Thinking jest wolniejszy, ale bardziej wnikliwy: Gdy GPT-5 przechodzi w Thinking, czas odpowiedzi się wydłuża (często 10-30 sekund, zależnie od złożoności). Jakość jest za to bardziej solidna i szczegółowa. Thinking znacznie lepiej radzi sobie z wieloetapowym rozumowaniem. Jeśli Fast potrafi czasem coś przeliczyć błędnie lub nadmiernie uprościć, Thinking częściej trafi w sedno i dołączy uzasadnienie czy kroki. W praktyce w Thinking wyraźnie mniej jest błędów faktograficznych czy „halucynacji”, bo model poświęca czas na wewnętrzną weryfikację. Pro jest najskrupulatniejszy (i najwolniejszy): GPT-5 Pro potrzebuje jeszcze więcej czasu niż Thinking, bo używa maksymalnych zasobów. Może rozważać kilka rozwiązań wewnętrznie, zanim sfinalizuje odpowiedź, co maksymalizuje jakość i poprawność. Odpowiedzi Pro są zwykle najbardziej szczegółowe, dobrze ustrukturyzowane i precyzyjne, często obejmują głębsze wglądy i przypadki brzegowe, które inne tryby mogą pominąć. Kompromisem jest to, że odpowiedzi Pro potrafią trwać pół minuty lub dłużej, więc używaj go tylko wtedy, gdy faktycznie potrzebujesz takiej głębi. Podsumowanie: Szybkość: Fast > Thinking > Pro (Fast najszybszy, Pro najwolniejszy). Głębia/jakość odpowiedzi: Pro > Thinking > Fast (Pro najbardziej zaawansowane odpowiedzi, Fast zwięzłe). Skuteczność na co dzień: Przy prostych pytaniach wszystkie tryby sobie poradzą; różnic możesz nie zauważyć. Różnice widać przy trudnych zadaniach. Fast da odpowiedź dobrą, choć nie zawsze idealną; Thinking zwykle poprawną i dobrze wyjaśnioną; Pro zazwyczaj wyjątkowo szczegółową i z minimalnym ryzykiem błędu. Warto też pamiętać, że bazowa jakość GPT-5 (nawet w Fast) to duży skok względem poprzednich generacji. Wielu użytkowników ocenia, że szybkie odpowiedzi GPT-5 są dokładniejsze i bardziej wyważone niż w GPT-4. Szybkość nie obniża więc jakości tak bardzo, jak można by sądzić w typowych zadaniach – ma największe znaczenie przy szczególnie trudnych pytaniach. 7. Czy różne tryby GPT-5 zużywają więcej tokenów albo kosztują więcej? Tak, tryby różnią się pod względem zużycia tokenów i kosztów, choć na pierwszy rzut oka może to nie być oczywiste. Ogólna zasada jest taka: im więcej „myślenia” wykonuje tryb, tym więcej tokenów zużywa i tym wyższy jest koszt. Oto, jak to wygląda w praktyce: Fast mode (Standard GPT-5): Ten tryb jest najbardziej oszczędny pod względem tokenów. Generuje odpowiedzi szybko, bez dużej ilości obliczeń wewnętrznych, więc zwykle zużywa tylko tokeny potrzebne do samej odpowiedzi. Jeśli korzystasz z subskrypcji ChatGPT, nie ma dodatkowego „kosztu” za wiadomość poza abonamentem, a Fast zużywa też wolniej Twój limit wiadomości (bo odpowiedzi są zwięzłe i nie zawierają ukrytych, dodatkowych tokenów). W API model stojący za Fast ma najniższą cenę za 1000 tokenów (OpenAI wskazywało rząd wielkości ok. 0,002 USD za 1K tokenów dla GPT-5 Standard, czyli nieco taniej niż GPT-4). Thinking mode: Ten tryb jest zasobożerny, tzn. zużywa więcej tokenów wewnętrznie, żeby przeprowadzić rozumowanie. Gdy GPT-5 „myśli”, faktycznie wykonuje wieloetapowe wnioskowanie, co pochłania dodatkowe tokeny w tle (nie wszystkie widać w odpowiedzi, ale liczą się do obliczeń). Koszt za token jest tu wyższy (około 5x kosztu trybu standardowego w API). W ChatGPT Plus częste użycie Thinking jest limitowane – na przykład liczba wiadomości w tym trybie w tygodniu jest ograniczona, bo każda odpowiedź jest kosztowna dla systemu. W praktyce każda odpowiedź w Thinking „kosztuje” dużo więcej z Twojego pakietu niż szybka odpowiedź. Pro mode: To najdroższy w użyciu tryb. Ma nie tylko wyższy koszt tokena (mniej więcej dwukrotność Thinking, czyli ok. 10x względem Fast), ale też często generuje dłuższe odpowiedzi i wykonuje dużo pracy wewnętrznej. Dlatego Pro jest zarezerwowany dla najwyższych planów – nie dałoby się oferować nielimitowanego Pro w niskiej cenie. Przy subskrypcji Pro lub dostępie firmowym masz de facto brak twardych limitów użycia GPT-5, ale płacisz wysoką miesięczną opłatę. W API odpowiednik Pro byłby kosztowny za 1000 tokenów. Zaletą jest to, że dzięki bardzo wysokiej dokładności możesz w teorii oszczędzić na poprawkach czy powtórnych zapytaniach – ma to sens przy zadaniach o wysokiej wartości. Jeśli chodzi o zużycie tokenów w odpowiedziach, głębsze tryby częściej tworzą dłuższe, bardziej szczegółowe treści (zwłaszcza gdy zadanie tego wymaga). To oznacza więcej tokenów wyjściowych. Zmniejszają też prawdopodobieństwo, że będziesz musiał dopytywać lub prosić o doprecyzowanie (a to również zużywa tokeny), więc mimo wyższego kosztu pojedynczej wiadomości mogą być „ekonomiczne” w szerszym ujęciu. Jeśli jednak korzystasz z planu darmowego lub Plus, najważniejsze jest, że „cięższe” tryby szybciej zjadają limity: Użytkownicy darmowi mają bardzo ograniczoną liczbę wiadomości GPT-5 i tylko 1 użycie trybu Thinking dziennie w darmowym planie. Wynika to z dużego zużycia zasobów przez Thinking. Użytkownicy Plus mają więcej (obecnie ok. 160 wiadomości na 3 godziny dla GPT-5 i do 3000 wiadomości w trybie Thinking tygodniowo). Jeśli Plus opiera się głównie na Fast/Auto, mieszczą się w limitach; jeśli używasz Thinking do każdego pytania, szybciej wyczerpiesz tygodniową pulę. Użytkownicy Pro/Business nie mają żadnych limitów. Podsumowując, każdy tryb „kosztuje” inaczej: Fast jest najtańszy i najbardziej oszczędny, Thinking kosztuje wielokrotnie więcej na pytanie, a Pro ma cenę premium. Jeśli zależy Ci na tokenach (np. przy rozliczaniu API lub ograniczeniach liczby wiadomości), korzystaj z cięższych trybów tylko wtedy, gdy to potrzebne. W przeciwnym razie Auto zrobi to za Ciebie, używając dodatkowych tokenów tylko wtedy, gdy uzna, że warto zapłacić za lepszy wynik. 8. Czy ręcznie przełączać tryby, czy pozwolić ChatGPT decydować automatycznie? Dla większości użytkowników pozwolenie, by GPT-5 w trybie Auto sam dobierał podejście, jest najprostsze i często najlepsze. System automatycznego przełączania powstał po to, abyś nie musiał zarządzać zachowaniem modelu. Domyślnie GPT-5 nie będzie „przemysłewał” prostego pytania, a jednocześnie nie udzieli płytkiej odpowiedzi na bardzo złożone – dostosuje się w razie potrzeby. Są jednak sytuacje, w których ręczny wybór trybu ma sens: Gdy wiesz, że potrzebujesz głębokiej analizy: Jeśli zamierzasz zadać bardzo złożone pytanie i zależy Ci na najwyższej dokładności (i masz dostęp do Thinking), możesz przed wysłaniem przełączyć na Thinking. To gwarantuje maksymalny wysiłek zamiast czekania, czy system sam tak zdecyduje. Przykład: data scientist przygotowujący szczegółowy raport może konsekwentnie używać Thinking. Gdy zależy Ci na czasie i prostej odpowiedzi: Jeśli GPT-5 (Auto) zaczyna „Thinking…”, a Tobie chodzi tylko o szybki wynik lub brainstorm, kliknij „Get a quick answer” albo przełącz to jedno pytanie na Fast. Czasem model bywa zbyt ostrożny i uruchamia głębokie rozumowanie, gdy nie jest to potrzebne – wtedy wymuszenie Fast oszczędza czas. Gdy chcesz oszczędzać limity: Jeśli masz ograniczony plan i zbliżasz się do limitu, trzymaj się Fast, by zmaksymalizować liczbę pytań. Odwrotnie, gdy masz duży zapas i potrzebujesz topowej jakości, korzystaj częściej z Thinking. Celowe użycie Pro: Jeśli masz dostęp do Pro, włączaj go tylko przy najbardziej krytycznych pytaniach. Nie ma sensu używać Pro do każdej wiadomości z uwagi na wolniejsze odpowiedzi – zachowaj go na sytuacje, w których naprawdę uzasadniona jest najwyższa jakość. Krótko mówiąc, Auto zwykle wystarcza i jest zalecanym domyślnym wyborem zarówno w zastosowaniach codziennych, jak i w wielu profesjonalnych. Ręcznie przełączaj tryby tylko w szczególnych przypadkach: by wymusić dodatkową skrupulatność albo dodatkową szybkość. Traktuj ręczną zmianę jako nadpisanie decyzji AI. System zwykle trafnie dobiera tryb, ale kontrola pozostaje po Twojej stronie, jeśli nie zgadzasz się z jego wyborem. 9. Czy starsze modele, takie jak GPT-4, są nadal dostępne w ChatGPT 5? Tak, starsze modele są nadal dostępne w interfejsie ChatGPT w sekcji „Legacy models” – ale najpewniej rzadko będziesz musiał z nich korzystać. Wraz z wdrożeniem GPT-5: GPT-4 (często oznaczany jako GPT-4o lub innymi wariantami) jest dostępny dla użytkowników planów płatnych jako opcja legacy. Jeśli masz konto Plus, Business lub Pro, znajdziesz GPT-4 w selektorze modeli w sekcji legacy. Rozwiązanie to służy głównie kompatybilności lub specyficznym przypadkom użycia, gdy ktoś chce porównać odpowiedzi albo wykorzystać starszy model w poprzednich rozmowach. Dodatkowo OpenAI udostępniło dostęp do niektórych modeli pośrednich (np. GPT-4.1, GPT-4.5 czy starszych 3.5, często oznaczanych jako o3, o4-mini itd.) dla wybranych poziomów subskrypcji, ale pozostają one ukryte, dopóki w ustawieniach nie włączysz opcji „Show additional models”. Użytkownicy Plus zobaczą kilka z nich, a użytkownicy Pro nieco więcej (np. GPT-4.5). Domyślnie, jeśli nie przełączysz się ręcznie na starszy model, wszystkie czaty będą korzystać z GPT-5 (tryb Auto). A gdy otworzysz starą rozmowę prowadzoną pierwotnie z GPT-4, system może automatycznie wczytać jej odpowiednik w GPT-5, aby kontynuować. OpenAI dąży do płynnego przejścia, tak aby GPT-5 obsługiwał większość przypadków. Czy potrzebujesz starszych modeli? W większości przypadków nie. Standardowy tryb GPT-5/Fast ma zastąpić GPT-4 w codziennym użyciu i jest lepszy niemal we wszystkim. Zdarza się, że starszy model miał szczególny styl lub specyficzną umiejętność, którą chcesz odtworzyć – wtedy możesz się na niego przełączyć. Generalnie jednak inteligencja GPT-5 i elastyczność trybu Auto sprawiają, że rzadko trzeba ręcznie używać GPT-4 czy innych. Niektóre starsze warianty GPT-4 mogą być też wolniejsze lub mieć mniejszą pojemność kontekstu niż GPT-5, więc o ile nie masz ważnego powodu kompatybilności, najlepiej pozwolić GPT-5 przejąć stery. Jedna uwaga: jeśli przekroczysz określone limity użycia GPT-5 (zwłaszcza w planie darmowym), ChatGPT automatycznie przełączy się tymczasowo na „GPT-5 mini” lub nawet GPT-3.5, dopóki limit się nie odświeży. Dzieje się to w tle, aby darmowi użytkownicy zawsze mieli dostęp do usługi. W interfejsie nie zawsze będzie to wyraźnie zaznaczone, ale jakość odpowiedzi może się różnić. Użytkownicy planów płatnych nie doświadczą tego fallbacku, chyba że celowo wybiorą modele legacy. Podsumowując, starsze modele są dostępne, jeśli ich potrzebujesz, ale tryby GPT-5 są teraz w centrum uwagi i pokrywają niemal wszystkie przypadki użycia, zwykle z lepszym rezultatem. 10. Który tryb GPT-5 jest najlepszy dla użytkowników biznesowych, a który dla użytkowników ogólnych? Wybór trybu zależy od tego, kim jesteś i co chcesz osiągnąć. Podzielmy to na użytkowników indywidualnych (ogólnych) oraz użytkowników biznesowych i profesjonalistów: Użytkownicy indywidualni / ogólni: Jeśli korzystasz na co dzień (projekty osobiste, nauka, luźne użycie), najpewniej w pełni wystarczy Ci domyślny tryb Auto w GPT-5, czyli najczęściej szybkie odpowiedzi Fast oraz okazjonalne przejście w Thinking przy trudniejszych pytaniach. Subskrypcja ChatGPT Plus może być opłacalna, jeśli używasz narzędzia bardzo często, bo daje więcej użycia GPT-5 i dostęp do ręcznego Thinking wtedy, gdy jest potrzebny. Prawdopodobnie jednak nie potrzebujesz trybu Pro. Plan Pro jest drogi i zaprojektowany pod nielimitowane, ciężkie użycie, którego przeciętny użytkownik zwykle nie potrzebuje. W skrócie: trzymaj się standardowego GPT-5 (Auto/Fast) dla szybkości i wygody, a Thinking uruchamiaj przy nielicznych pytaniach wymagających głębszego zanurzenia. To utrzyma koszty w ryzach (lub w ramach Plus) i da świetne efekty. Użytkownicy biznesowi / profesjonaliści: W zastosowaniach biznesowych stawka i skala są zwykle większe. Jeśli wdrażasz ChatGPT w firmie lub używasz go zawodowo (np. w finansach, prawie, inżynierii, obsłudze klienta itd.), musisz szczególnie dbać o dokładność i niezawodność: Małe firmy lub Plus dla profesjonalistów: Wielu specjalistów uzna, że konto Plus z dostępem do Thinking wystarczy. Możesz ręcznie włączać Thinking do zadań złożonych (analiza danych, raporty), a codzienne interakcje zostawić w standardzie. To opłacalna strategia i najczęściej wystarczająca, o ile Twoja domena nie jest wyjątkowo wrażliwa. Enterprise lub zastosowania wysokiego ryzyka: Jeśli podejmujesz decyzje krytyczne (np. narzędzie medyczne, firma finansowa prowadząca duże analizy), GPT-5 Pro może być wart inwestycji. Firmy korzystają z dodatkowej dokładności Pro oraz nielimitowanego użycia. Brak obaw o limity jest ważny, gdy wielu pracowników lub klientów korzysta z systemu. Co więcej, większe okno kontekstu w planie Pro (GPT-5 Pro obsługuje znacząco większe wejścia, do 128K tokenów dla Fast i ok. 196K dla Thinking, według OpenAI) pozwala analizować bardzo obszerne dokumenty lub zbiory danych jednorazowo – duży plus przy zastosowaniach korporacyjnych. Koszt vs korzyść: Warto zestawić koszt subskrypcji Pro (lub Business) z wartością lepszych wyników. Jeśli uniknięcie jednego błędu dzięki Pro może oszczędzić firmie tysiące, użycie Pro się broni. Jeśli jednak Twoje zastosowania są rutynowe (np. odpowiedzi na typowe pytania klientów czy tworzenie treści marketingowych), standardowy GPT-5 prawdopodobnie w zupełności wystarczy, a plan Plus zrobi to taniej. Podsumowując, dla użytkowników ogólnych: zostań przy Auto/Fast, z Thinking korzystaj oszczędnie i raczej nie potrzebujesz Pro. Dla biznesu: zacznij od standardowego GPT-5 i Thinking; jeśli napotkasz ograniczenia (dokładność lub limity), rozważ przejście na Pro. GPT-5 Pro jest głównie dla firm, laboratoriów badawczych i power userów, którzy realnie wykorzystają jego przewagę i potrafią uzasadnić wyższy koszt. Pozostali znajdą w domyślnych trybach GPT-5 wyraźny postęp, wystarczający do zastosowań codziennych i średnio złożonych. 11. Wnioski końcowe: jak wycisnąć maksimum z trybów ChatGPT 5 Nowe tryby ChatGPT 5 – Auto, Fast, Thinking i Pro – dają elastyczny zestaw narzędzi, by uzyskać dokładnie taki typ odpowiedzi, jakiego potrzebujesz, kiedy go potrzebujesz. Dla większości osób najłatwiej jest zostawić decyzję trybowi Auto, co zapewnia szybkie odpowiedzi na proste pytania i głębszą analizę na trudne, bez dodatkowych manipulacji. System został zaprojektowany tak, by automatycznie optymalizować szybkość i „inteligencję”. Jednocześnie masz swobodę wyboru: jeśli uznasz, że odpowiedź powinna być bardziej natychmiastowa lub bardziej wnikliwa, możesz przełączyć się na odpowiedni tryb. Obserwuj, jak każdy tryb sprawdza się w Twoim przypadku: Korzystaj z Fast do szybkiego Q&A w locie i oszczędzaj czas. Uruchamiaj Thinking przy problemach, gdzie wolisz poczekać kilka sekund dłużej i mieć większą pewność co do dokładności i szczegółowości. Zachowaj Pro na rzadkie sytuacje, gdy liczy się absolutnie najwyższa jakość (i masz na to zasoby). Pamiętaj, że wszystkie tryby GPT-5 korzystają z tych samych ulepszeń, które czynią ten model wyraźnie bardziej zaawansowanym od poprzedników: lepsza dokładność faktów, lepsze wykonywanie instrukcji i większa pojemność kontekstu. Niezależnie od tego, czy jesteś ciekawym użytkownikiem indywidualnym, czy firmą wdrażającą AI na większą skalę, zrozumienie trybów pomoże Ci skutecznie wykorzystywać GPT-5, równoważąc szybkość, jakość i koszt. Miłego korzystania z GPT-5! 12. Chcesz czegoś więcej niż tryby czatu? Poznaj szyte na miarę usługi AI od TTMS ChatGPT jest potężny, ale czasem potrzebujesz czegoś więcej niż przełącznik trybu – potrzebujesz rozwiązań AI zbudowanych pod Twoją firmę. Tu wkracza TTMS. Oferujemy dopasowane usługi, które wykraczają poza możliwości gotowych trybów: AI Solutions for Business – kompleksowa integracja AI end-to-end, automatyzacja procesów i odblokowanie efektywności operacyjnej. Anti-Money Laundering Software Solutions – systemy AML oparte na AI, które pomagają spełniać wymogi regulacyjne szybko i precyzyjnie. AI4Legal – narzędzia legal-tech z AI do wspierania redakcji, przeglądu i analizy ryzyka w umowach. AI Document Analysis Tool – automatyczne wydobywanie, weryfikacja i podsumowywanie informacji z dokumentów. AI-E-Learning Authoring Tool – budowa inteligentnych, skalowalnych modułów szkoleniowych. AI-Based Knowledge Management System – lepsze porządkowanie i wyszukiwanie wiedzy organizacyjnej. AI Content Localization Services – lokalizacja treści w wielu językach z zachowaniem niuansów i spójności dzięki AI. Czy przełączanie trybów ChatGPT wpływa na kreatywność odpowiedzi? Tak, wybór trybu może mieć wpływ na to, jak kreatywne lub uporządkowane będą odpowiedzi. W trybie Fast odpowiedzi są bardziej bezpośrednie i zwięzłe, co świetnie sprawdza się przy szybkim generowaniu pomysłów czy pierwszych szkiców treści. Tryb Thinking daje modelowi więcej czasu na eksplorowanie możliwości i dopracowanie rozumowania, dzięki czemu efekty bywają bardziej oryginalne i zniuansowane, np. w storytellingu, marketingu czy pisaniu kreatywnym. Z kolei Pro idzie o krok dalej – generuje treści najbardziej dopracowane, pełne detali i w najwyższym stopniu „przemyślane”, choć kosztem czasu i większych zasobów. Który tryb ChatGPT jest najbardziej niezawodny przy programowaniu? Do prostych zadań programistycznych – takich jak napisanie krótkiej funkcji, poprawienie błędu składniowego czy wygenerowanie fragmentu kodu – w zupełności wystarczy tryb Fast. Odpowiedzi pojawiają się błyskawicznie, a GPT-5 radzi sobie dobrze z rutynowymi problemami. Gdy jednak pracujesz nad bardziej złożonym projektem – np. debugujesz dużą bazę kodu, rozwiązujesz trudny algorytm albo potrzebujesz spójnego modułu – lepiej przełączyć się na tryb Thinking. Pozwala on modelowi dokładniej przeanalizować logikę i znacząco zmniejsza ryzyko błędów. Z kolei tryb Pro jest przeznaczony dla sytuacji, w których absolutna poprawność i niezawodność mają kluczowe znaczenie, np. w aplikacjach krytycznych dla biznesu. Czy tryby ChatGPT wpływają na pamięć lub długość kontekstu? Same tryby nie zmieniają ani pamięci rozmowy, ani maksymalnej długości kontekstu. Wszystkie działają w oparciu o tę samą architekturę GPT-5, a różnice dotyczą głębokości rozumowania i sposobu generowania odpowiedzi. To, ile tekstu możesz wprowadzić i z jak długim kontekstem model sobie poradzi, zależy od planu subskrypcji, a nie od wybranego trybu. Na przykład w planie Pro dostępne są znacznie większe limity kontekstu, co pozwala analizować setki stron w ramach jednej rozmowy. Fast, Thinking i Pro różnią się więc intensywnością przetwarzania i kosztami, ale nie zmieniają samych możliwości pamięciowych. Czy użytkownicy darmowi mają dostęp do wszystkich trybów ChatGPT? Nie, darmowi użytkownicy mają bardzo ograniczony dostęp. Zazwyczaj mogą korzystać jedynie z trybu Fast (Auto), a jedynie sporadycznie mają możliwość przetestowania Thinking – i to pod ścisłymi, dziennymi limitami. Tryb Pro jest całkowicie zarezerwowany dla najwyższych planów subskrypcyjnych i nie jest dostępny w darmowej wersji. Użytkownicy planu Plus mają dostęp do Auto i Thinking na stałe, natomiast tylko posiadacze planów Business lub Pro mogą korzystać z pełnej gamy trybów bez ograniczeń. Ograniczenia wynikają z wysokich kosztów obliczeniowych trybów Thinking i Pro. Czy istnieje ryzyko ciągłego korzystania z trybu Pro? Główne „ryzyko” związane z używaniem Pro nie dotyczy jakości, ale praktyczności. Pro daje najbardziej precyzyjne i rozbudowane odpowiedzi, jednak jest też najwolniejszy i najdroższy w użyciu. Jeśli będziesz korzystać z niego przy każdym pytaniu, szybko zauważysz, że zużywasz znacznie więcej zasobów i czasu niż to konieczne – w wielu prostych zadaniach tryby Fast lub Thinking poradzą sobie równie dobrze. Dlatego Pro najlepiej zostawić na sytuacje naprawdę krytyczne lub wymagające najwyższej dokładności. Na co dzień bardziej opłaca się korzystać z Auto, Fast lub okazjonalnie Thinking. Czy ChatGPT przełącza tryby automatycznie, czy muszę robić to ręcznie? ChatGPT 5 oferuje oba rozwiązania. W trybie Auto system sam decyduje, czy wystarczy szybka odpowiedź, czy lepiej uruchomić głębsze rozumowanie. Dzięki temu nie musisz ręcznie przełączać trybów – AI dopasowuje się automatycznie do złożoności Twojego pytania. Jeśli jednak chcesz mieć pełną kontrolę, zawsze możesz samodzielnie wybrać Fast, Thinking lub Pro w selektorze modeli. W praktyce Auto poleca się do codziennego użytku, a ręczne przełączanie ma sens wtedy, gdy zależy Ci na maksymalnej szybkości albo najwyższej możliwej dokładności.

Czytaj więcej

Najlepsze polskie firmy IT wspierające sektor farmaceutyczny – ranking 2025

Top 10 polskich firm IT dla sektora farmaceutycznego w 2025 roku Branża farmaceutyczna opiera się na zaawansowanych rozwiązaniach IT – od systemów zarządzania danymi klinicznymi i odkrywania leków wspieranego przez sztuczną inteligencję, po bezpieczne portale pacjentów i narzędzia zapewniające zgodność z regulacjami. Polski sektor technologiczny skupia wielu dostawców z doświadczeniem w dostarczaniu takich rozwiązań dla firm farmaceutycznych. Poniżej przedstawiamy ranking Top 10 polskich dostawców usług IT dla sektora farmaceutycznego w 2025 roku. Firmy te łączą wysoką jakość technologiczną z wiedzą branżową w obszarze life sciences, pomagając organizacjom farmaceutycznym innowacyjnie się rozwijać i jednocześnie spełniać rygorystyczne wymagania. Każde zestawienie zawiera kluczowe dane – przychody za 2024 rok, wielkość zespołu oraz główne obszary działalności. 1. Transition Technologies MS (TTMS) TTMS otwiera ranking jako polski partner IT z siedzibą w Warszawie, posiadający bogate doświadczenie w realizacji projektów dla sektora farmaceutycznego. Działając od 2015 roku, firma dynamicznie się rozwija, dostarczając skalowalne, wysokiej jakości oprogramowanie oraz zarządzane usługi IT dla branż regulowanych. Ponad 800 specjalistów TTMS wspiera globalne firmy farmaceutyczne w takich obszarach jak systemy zarządzania badaniami klinicznymi czy walidowane platformy chmurowe. Na tle konkurencji TTMS wyróżniają rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji – m.in. automatyzacja analiz dokumentów przetargowych oraz wsparcie procesów rozwoju leków. Jako certyfikowany partner Microsoft, Adobe, Salesforce i innych globalnych liderów, firma oferuje kompleksowe wsparcie – od quality management i walidacji systemów komputerowych po budowę dedykowanych aplikacji. Silne portfolio w obszarze farmacji (w tym projekty AI wspierające badania i rozwój oraz cyfrowe zaangażowanie pacjentów) potwierdza zdolność TTMS do łączenia innowacyjności z pełną zgodnością regulacyjną. TTMS: company snapshot Przychody w 2024: 233,7 mln PLN Liczba pracowników: 800+ Strona internetowa: https://ttms.com/pharma-software-development-services/ Siedziba główna: Warszawa, Polska Główne usługi / specjalizacja: AEM, Azure, Power Apps, Salesforce, BI, AI, Webcon, e-learning, Quality Management 2. Sii Poland Sii Poland to największa w kraju firma outsourcingowa IT i inżynieryjna, posiadająca bogate doświadczenie w obszarze farmacji. Założona w 2006 roku, zatrudnia ponad 7 700 specjalistów i oferuje szeroki zakres usług – od tworzenia i testowania oprogramowania, przez zarządzanie infrastrukturą, po outsourcing procesów biznesowych. Zespoły Sii wspierały firmy farmaceutyczne w budowie systemów laboratoryjnych, walidacji aplikacji zgodnych z FDA oraz zapewniały ekspertów IT (np. analityków danych, inżynierów QA) w elastycznych modelach outsourcingowych. Dzięki 16 oddziałom w całej Polsce i ugruntowanej reputacji firma może realizować szeroko zakrojone projekty IT dla farmacji, gwarantując zgodność z GxP oraz bezpieczeństwo danych. Sii Poland: company snapshot Przychody w 2024: 2,13 mld PLN Liczba pracowników: 7700+ Strona internetowa: www.sii.pl Siedziba główna: Warszawa, Polska Główne usługi / specjalizacja: Outsourcing IT, inżynieria, rozwój oprogramowania, BPO, testowanie, usługi infrastrukturalne 3. Asseco Poland Asseco Poland to największa polska grupa IT i lider w dostarczaniu technologii dla sektorów regulowanych. Firma, której początki sięgają 1991 roku, działa dziś w ponad 60 krajach, zatrudniając globalnie ponad 33 000 osób. W 2024 roku grupa osiągnęła przychód na poziomie 17,1 mld PLN. W obszarze farmacji Asseco wykorzystuje swoje doświadczenie w systemach korporacyjnych, oferując walidowane systemy IT, integrację danych oraz usługi outsourcingowe. W portfolio firmy znajdują się rozwiązania dla opieki zdrowotnej i life sciences – od systemów szpitalnych i laboratoryjnych po platformy dystrybucji leków – wszystkie zaprojektowane z myślą o interoperacyjności i zgodności z regulacjami UE i FDA. Dzięki silnemu zapleczu badawczo-rozwojowemu oraz lokalnej obecności (siedziba w Rzeszowie i oddziały w całej Polsce), Asseco jest wiarygodnym partnerem dla firm farmaceutycznych szukających długofalowego wsparcia IT. Asseco Poland: company snapshot Przychody w 2024: 17,1 mld PLN (grupa) Liczba pracowników: 33 000+ (globalnie) Strona internetowa: pl.asseco.com Siedziba główna: Rzeszów, Polska Główne usługi / specjalizacja: Produkty własne, tworzenie systemów dedykowanych, outsourcing IT, rozwiązania dla administracji publicznej, IT dla life sciences 4. Comarch Comarch, założony w 1993 roku, to jeden z czołowych polskich dostawców IT, mocno obecny w sektorze ochrony zdrowia i przemysłu. Firma zatrudnia ponad 6 500 osób i prowadzi działalność w ponad 20 lokalizacjach w Polsce, łącząc rozwój własnych produktów z usługami IT. W obszarze farmacji i medtech Comarch poprzez swój dział Healthcare oferuje rozwiązania takie jak elektroniczne rekordy pacjentów, systemy zdalnego monitoringu oraz telemedycynę – kluczowe dla firm farmaceutycznych prowadzących badania kliniczne i programy wsparcia pacjentów. Comarch realizuje również projekty custom development, integracji i outsourcingu IT, dostosowując szerokie portfolio (ERP, CRM, BI, IoT) do potrzeb klientów z sektora farmacji. Silne zaplecze R&D oraz własne centra danych czynią Comarch zaufanym partnerem wspierającym efektywność operacyjną i podejmowanie decyzji opartych na danych. Comarch: company snapshot Przychody w 2024: 1,916 mld PLN Liczba pracowników: 6500+ Strona internetowa: www.comarch.com Siedziba główna: Kraków, Polska Główne usługi / specjalizacja: IT dla ochrony zdrowia (EHR, telemedycyna), systemy ERP i CRM, rozwój dedykowanego oprogramowania, usługi chmurowe, IoT 5. Euvic Euvic to dynamicznie rosnąca polska grupa IT, która zbudowała silną pozycję dzięki federacji kilkudziesięciu spółek technologicznych. Dysponując ok. 5000 specjalistami IT i szacunkowymi przychodami na poziomie ~2 mld PLN rocznie, Euvic dostarcza szerokie spektrum usług. Dla klientów farmaceutycznych zespół Euvic realizuje projekty od rozwoju aplikacji i integracji (np. platformy danych B+R, CRM dla sprzedaży w farmacji) po analitykę i zarządzanie infrastrukturą chmurową. Zdecentralizowana struktura grupy pozwala sięgać po wyspecjalizowane kompetencje (AI, data science, mobile itd.) w spółkach zależnych. Dzięki temu firmy farmaceutyczne otrzymują partnera one-stop do transformacji cyfrowej – od wdrożenia bezpiecznej aplikacji mobilnej dla pacjentów, przez automatyzację łańcucha dostaw, po migracje systemów legacy do chmury. Skala Euvic i elastyczne modele współpracy sprawiają, że jest to preferowany dostawca IT dla wielu przedsiębiorstw life sciences w Europie Środkowej. Euvic: company snapshot Przychody w 2024: ~2 mld PLN (szacunek) Liczba pracowników: 5000+ Strona internetowa: www.euvic.com Siedziba główna: Gliwice, Polska Główne usługi / specjalizacja: Oprogramowanie customowe i integracje, usługi chmurowe, AI i analityka danych, outsourcing IT, konsulting 6. Billennium Billennium to polska firma usług IT znana z silnych partnerstw z globalnymi klientami z branży farmaceutycznej i biotechnologicznej. Założona w 2003 roku, rozwinęła działalność na rynkach międzynarodowych (blisko 1800 pracowników w Europie, Azji i Ameryce Północnej) i osiągnęła rekordowe przychody 351 mln PLN w 2022 roku (z dalszym wzrostem do 2024). W farmacji Billennium dostarcza zespoły i rozwiązania do rozwoju aplikacji korporacyjnych, transformacji chmurowej oraz wdrożeń AI. Firma pomaga modernizować systemy krytyczne (np. wdrożenia platform opartych na Salesforce do zarządzania relacjami z klientami) oraz oferuje walidowany rozwój oprogramowania zgodny ze standardami GMP/GAMP5. Dzięki kompetencjom w chmurze (Microsoft Azure, AWS) i analityce danych Billennium umożliwia wykorzystanie nowych technologii przy zachowaniu zgodności. Połączenie eksperckiego body leasingu i usług zarządzanych czyni Billennium elastycznym partnerem zarówno do krótkoterminowych zadań, jak i długofalowych inicjatyw cyfrowych w life sciences. Billennium: company snapshot Przychody w 2024: ~400 mln PLN (szacunek) Liczba pracowników: 1800+ Strona internetowa: www.billennium.com Siedziba główna: Warszawa, Polska Główne usługi / specjalizacja: Outsourcing IT i team leasing, rozwiązania chmurowe (Microsoft, AWS), rozwój oprogramowania, AI i dane, rozwiązania Salesforce 7. Netguru Netguru to rozpoznawalna polska firma programistyczno-doradcza, ceniona za tworzenie nowoczesnych produktów cyfrowych. Z siedzibą w Poznaniu i globalną działalnością, Netguru zatrudnia ok. 600 specjalistów w obszarach web i mobile, UX/UI oraz strategii. Choć portfolio firmy obejmuje wiele branż, Netguru dostarcza również innowacje dla ochrony zdrowia i farmacji – takie jak aplikacje mobilne dla pacjentów, platformy telemedyczne i narzędzia dla zespołów sprzedażowych w farmacji. Zwinne podejście i nacisk na user-centric design (projektowanie zorientowane na użytkownika) pomagają tworzyć angażujące, bezpieczne i zgodne rozwiązania. Przy przychodach rzędu ~300 mln PLN (2022) i licznych wyróżnieniach w Europie, Netguru łączy innowacyjność startupową z niezawodnością na poziomie enterprise. Firmy farmaceutyczne sięgają po Netguru, by przyspieszyć inicjatywy transformacji cyfrowej – od prototypowania aplikacji zdrowotnych z AI po skalowanie platform na rynki globalne. Netguru: company snapshot Przychody w 2024: ~300 mln PLN (szacunek) Liczba pracowników: 600+ Strona internetowa: www.netguru.com Siedziba główna: Poznań, Polska Główne usługi / specjalizacja: Rozwój oprogramowania i aplikacji, UX/UI, strategia produktu cyfrowego, rozwiązania web i mobile, konsulting innowacji 8. Lingaro Lingaro to polski „powerhouse” analityki danych, który zasłynął dostarczaniem rozwiązań BI i inżynierii danych. Założony w Warszawie, rozrósł się do ponad 1300 pracowników i ~500 mln PLN przychodu w 2024 roku, obsługując klientów z listy Fortune 500. W farmacji – gdzie decyzje oparte na danych są kluczowe (od analityki B+R po optymalizację łańcucha dostaw) – Lingaro realizuje projekty end-to-end: hurtownie danych, integracje platform big data, zaawansowaną analitykę i rozwiązania AI/ML. Firma buduje dashboardy dla sprzedaży i marketingu, wdraża data lakes do konsolidacji danych badawczych oraz dba o zgodność z GDPR i HIPAA. Siłą Lingaro jest połączenie kompetencji technologicznych (Azure, AWS, Google Cloud) z głębokim rozumieniem ładu danych. Dla firm, które chcą stać się prawdziwie data-driven, to sprawdzony partner przekuwający surowe dane w użyteczne wnioski. Lingaro: company snapshot Przychody w 2024: ~500 mln PLN (szacunek) Liczba pracowników: 1300+ Strona internetowa: www.lingarogroup.com Siedziba główna: Warszawa, Polska Główne usługi / specjalizacja: Analityka i wizualizacja danych, inżynieria i hurtownie danych, AI/ML, chmurowe platformy danych, konsulting analityczny 9. ITMAGINATION ITMAGINATION to warszawska firma doradcza i software’owa znana z przyspieszania innowacji w przedsiębiorstwach. Z zespołem ok. 400+ specjalistów firma pracowała m.in. dla bankowości, telekomunikacji, a także realizowała inicjatywy cyfrowe dla korporacji farmaceutycznych. Oferuje rozwój oprogramowania, analitykę danych i usługi chmurowe – od budowy platform łączących dane kliniczne i operacyjne po automatyzację specyficznych procesów w farmacji. Ekspertyza w technologiach Microsoft (Azure, Power BI, .NET) i zwinne dostarczanie sprawiają, że ITMAGINATION dobrze odnajduje się w projektach wymagających krótkiego time-to-value i ścisłej kontroli jakości. W ostatnich latach firma rozwija także rozwiązania AI/ML dla przypadków użycia w farmacji, takich jak predykcja adherencji pacjentów czy optymalizacja dostaw leków. Po włączeniu do globalnej grupy (przejęcie przez Virtusa w 2023) łączy polski talent z międzynarodowym zasięgiem, co wspiera skalowalność i domain know-how. ITMAGINATION: company snapshot Przychody w 2024: ~150 mln PLN (szacunek) Liczba pracowników: 400+ Strona internetowa: www.itmagination.com Siedziba główna: Warszawa, Polska Główne usługi / specjalizacja: Rozwój oprogramowania, rozwiązania Data i BI, usługi Azure, konsulting IT, staff augmentation 10. Ardigen Ardigen to wyspecjalizowana firma IT na styku biotechnologii i oprogramowania, co czyni ją wyjątkowym graczem w tym zestawieniu. Z siedzibą w Krakowie Ardigen koncentruje się na AI-driven drug discovery i rozwiązaniach bioinformatycznych dla klientów farmaceutycznych i biotech na całym świecie. Zespół ok. 150 bioinformatyków, data scientistów i programistów tworzy platformy przyspieszające B+R – od modeli AI do identyfikacji kandydatów na leki, przez narzędzia ML dla medycyny personalizowanej, po zaawansowane oprogramowanie do analizy danych genomowych. Głęboka wiedza domenowa w immunologii i biologii molekularnej wyróżnia Ardigen – firma rozumie naukę stojącą za farmą, nie tylko kod. Dla organizacji chcących wykorzystać AI w badaniach lub wdrożyć złożone algorytmy (przy jednoczesnym spełnieniu wymogów nowych regulacji UE dot. AI i standardów GMP) Ardigen jest partnerem pierwszego wyboru. Szybki wzrost i projekty na światowym poziomie podkreślają wkład Polski w innowacje IT dla life sciences. Ardigen: company snapshot Przychody w 2024: ~50 mln PLN (szacunek) Liczba pracowników: 150+ Strona internetowa: www.ardigen.com Siedziba główna: Kraków, Polska Główne usługi / specjalizacja: AI/ML w odkrywaniu leków, bioinformatyka, data science, oprogramowanie dla medycyny precyzyjnej, digital biotech Dlaczego warto wybierać polskie firmy IT dla sektora farmaceutycznego? Polskie firmy IT zbudowały silną pozycję dzięki połączeniu wysokich kompetencji technicznych i rozsądnych kosztów, co czyni je atrakcyjnymi partnerami dla globalnych organizacji farmaceutycznych. Kraj oferuje duży zasób świetnie wykształconych specjalistów z doświadczeniem w pracy pod rygorystycznymi regulacjami UE i FDA. Wielu polskich dostawców inwestuje w R&D i AI, zapewniając dostęp do najnowszych innowacji w analityce danych, platformach klinicznych i digital health. Bliskość do kluczowych rynków europejskich ułatwia komunikację i dopasowanie do wymogów regulacyjnych. To unikalne połączenie umiejętności, zgodności i innowacyjności sprawia, że Polska jest wiarygodnym hubem usług technologicznych dla farmacji. Kluczowe czynniki przy wyborze partnera IT dla branży farmaceutycznej Wybór właściwego dostawcy IT dla farmacji wymaga oceny zarówno kompetencji technicznych, jak i regulacyjnych. Oprócz standardowych umiejętności w tworzeniu oprogramowania, partner powinien wykazać doświadczenie w zgodności z GxP, GMP i GDPR. Krytyczne jest również sprawdzenie dorobku w dostarczaniu systemów walidowanych oraz w bezpiecznym przetwarzaniu danych klinicznych i pacjenckich. Decydenci powinni ocenić, czy dostawca oferuje skalowalne rozwiązania – chmurowe i AI – które nadążą za przyszłymi potrzebami. Na koniec liczą się silna komunikacja, przejrzyste zarządzanie projektem i referencje branżowe, które zwiększają szanse na długoterminowy sukces. Leverage TTMS for Pharma IT Success – Our Experience in Action Wybór odpowiedniego partnera technologicznego jest kluczowy, aby firmy farmaceutyczne mogły bezpiecznie i skutecznie wprowadzać innowacje. Transition Technologies MS (TTMS) oferuje pełne spektrum usług IT dopasowanych do sektora farmaceutycznego, poparte bogatym portfolio udanych realizacji. Zapraszamy do zapoznania się z wybranymi case studies – każde pokazuje, jak rozwiązujemy złożone wyzwania technologiczne w farmacji. Poniżej prezentujemy najnowsze przykłady naszej pracy dla klientów na całym świecie: Integracja systemu do zarządzania chorobami przewlekłymi – Cyfrowe rozwiązanie terapeutyczne dla diabetologii, integrujące pompy insulinowe i sensory glukozy w celu poprawy adherencji. Usprawnienie analityki biznesowej i optymalizacji w globalnej firmie – Analityka danych wspierająca optymalizację wyników i lepsze decyzje w organizacjach farmaceutycznych. Udoskonalenie systemu do zarządzania wykonawcami i dostawcami w służbie zdrowia – Usprawnienie procesów wykonawców i dostawców w farmacji z naciskiem na zgodność i efektywność. Bezpieczeństwo danych pacjenta – przykład integracji PingOne i portalu pacjenta Adobe AEM – Bezpieczny, wydajny portal pacjenta z SSO, zapewniający wygodny i zgodny dostęp do informacji. Zarządzanie pracownikami: automatyzacja procesów w celu uzyskania przewagi strategicznej – Zastąpienie arkuszy kalkulacyjnych zintegrowanym systemem, który poprawia planowanie i obniża koszty. Poprawa zarządzania kosztami w łańcuchu dostaw dzięki zautomatyzowanemu raportowaniu – Większa przejrzystość i kontrola kosztów w łańcuchu dostaw w branży farmaceutycznej. Poprawa spersonalizowanego systemu zarządzania finansami w globalnej organizacji – Szyte na miarę rozwiązanie finansowe dopasowane do potrzeb globalnego przedsiębiorstwa. Optymalizacja raportowania i analizy danych w Salesforce Marketing Cloud w celu poprawy wydajności operacyjnej – Przyspieszenie i podniesienie jakości raportowania dzięki zaawansowanym narzędziom analitycznym. Przykład wdrożenia SAP CDC do Zarządzania Tożsamością i Dostępem Klientów (CIAM) w firmie z branży farmaceutycznej – Bezpieczne zarządzanie tożsamością i dostępem dla podmiotu ochrony zdrowia. Każdy z powyższych przykładów potwierdza nasze zaangażowanie w jakość, innowacyjność i głębokie zrozumienie regulacji farmaceutycznych. Niezależnie od tego, czy chcesz zmodernizować systemy legacy, wykorzystać AI w badaniach, czy wzmocnić zgodność w całym krajobrazie IT – nasz zespół jest gotowy pomóc Twojej organizacji odnieść sukces. Skontaktuj się z nami, aby porozmawiać o wsparciu dopasowanym do Twoich celów. W jaki sposób dostawcy IT wspierają inspekcje regulacyjne w farmacji? Doświadczeni w farmacji dostawcy projektują rozwiązania z pełnym śladem audytowym, automatycznymi raportami i ścisłą kontrolą dostępu, co znacząco ułatwia przebieg inspekcji. Dostarczają też dokumentację zgodną z wymogami GMP i wytycznymi GAMP5, których zwykle oczekują inspektorzy. Część firm oferuje gotowe pakiety walidacyjne, dzięki czemu zgodność jest potwierdzona już na starcie. W efekcie zmniejsza się ryzyko niezgodności i skraca czas potrzebny na audyt. Taki partner staje się elementem ekosystemu compliance, a nie tylko dostawcą technologii. Czy polscy dostawcy IT mogą skrócić time-to-market nowych leków? Tak. Polskie firmy IT często wdrażają AI i automatyzację, które przyspieszają procesy zarządzania badaniami klinicznymi, analizy danych czy rekrutacji pacjentów. Szybsze i bardziej wiarygodne przetwarzanie informacji pozwala decydować wcześniej i pewniej. To z kolei skraca harmonogramy rozwojowe i może przyspieszyć przygotowanie dokumentacji do złożenia wniosku rejestracyjnego. W wielu przypadkach innowacyjne platformy budowane w Polsce skróciły cykl B+R nawet o kilka miesięcy. Jaką rolę odgrywa bezpieczeństwo danych przy wyborze partnera IT dla farmacji? Kluczową, ponieważ przetwarzane są wrażliwe dane pacjentów i informacje kliniczne. Rzetelny dostawca stosuje silne mechanizmy bezpieczeństwa, szyfrowanie oraz spełnia wymagania GDPR i często także HIPAA. Wielu polskich dostawców korzysta z certyfikowanych centrów danych i chmur klasy enterprise. Wdrażają też monitoring oraz systemy wykrywania anomalii, by zapobiegać incydentom. Dbanie o bezpieczeństwo chroni nie tylko dane i pacjentów, ale również reputację organizacji. Czy czynniki kulturowe i geograficzne mają znaczenie przy współpracy z polskimi firmami IT? Tak, i to często większe niż się zakłada. Położenie w Europie zapewnia dogodne okna czasowe dla zespołów z UE i obu Ameryk, co poprawia komunikację. Bliskość kulturowa i wysoka znajomość angielskiego ułatwiają codzienną współpracę. Polskie zespoły pracują zwykle w metodykach zwinnych, które premiują transparentność i regularny feedback. To wszystko sprawia, że współpraca jest przewidywalna i efektywna w projektach globalnych. Czy polscy dostawcy aktywnie działają w obszarach digital therapeutics i AI w odkrywaniu leków? Zdecydowanie tak. Wiele firm w Polsce tworzy rozwiązania z zakresu digital therapeutics, aplikacje zdrowotne oraz systemy AI wspierające odkrywanie i rozwój leków. Często współpracują z ośrodkami badawczymi i startupami biotech, przenosząc innowacje bezpośrednio do pipeline’ów farmacji. Algorytmy AI pomagają identyfikować obiecujące cząsteczki, przewidywać odpowiedź pacjentów i optymalizować protokoły. Rozwiązania te zwiększają skuteczność badań i przygotowują organizacje na przyszłość medycyny opartej na danych.

Czytaj więcej

Wiktor Janicki

Transition Technologies MS świadczy usługi informatyczne terminowo, o wysokiej jakości i zgodnie z podpisaną umową. Polecamy firmę TTMS jako godnego zaufania i rzetelnego dostawcę usług IT oraz partnera wdrożeniowego Salesforce.

Czytaj więcej

Julien Guillot Schneider Electric

TTMS od lat pomaga nam w zakresie konfiguracji i zarządzania urządzeniami zabezpieczającymi z wykorzystaniem różnych technologii. Ueługi świadczone przez TTMS są realizowane terminowo, i zgodnie z umową.

Czytaj więcej

Już dziś możemy pomóc Ci rosnąć

Porozmawiajmy, jak możemy wesprzeć Twój biznes

Monika Radomska

Sales Manager

AI w białym kitlu – czy sztuczna inteligencja w farmacji przechodzi właśnie swój egzamin GMP?

1. Wprowadzenie – nowa era regulacji AI w farmacji

2. Dlaczego potrzebujemy regulacji sztucznej inteligencji w farmacji?

3. AI jako nowy pracownik GMP

4. Modele deterministyczne kontra generatywne

5. Egzamin z przejrzystości i jakości

6. Ocena okresowa – AI na umowie próbnej

7. Praktyczne przykłady zastosowania AI w GMP

8. Regulacje międzynarodowe AI – jak Europa wypada na tle świata

9. Kompetencje pracowników – wiedza o sztucznej inteligencji jako kluczowy element

10. Etyka i ryzyka – o czym nie wolno zapominać

10.1 Co oznacza regulacja AI w przemyśle farmaceutycznym?

11. Jak TTMS może Ci pomóc w wykorzystaniu AI w farmacji

Czym jest Aneks 22 do wytycznych GMP?

Dlaczego wprowadzono regulacje dotyczące AI?

Czy wszystkie modele AI są dopuszczone do GMP?

Jakie są najważniejsze wymagania wobec AI?

Jak firmy mogą przygotować się do wdrożenia Aneksu 22?

Polecane wpisy

TTMS blog – świat IT oczami ekspertów

Cyber Resilience Act w energetyce – obowiązki, ryzyka oraz jak się przygotować w 2025 r.?

TOP 7 polskich firm dostarczających rozwiązania AI w 2025 roku

Przełom w wykrywaniu deepfake’ów: uniwersalny detektor osiąga 98% skuteczności

Jak mierzyć skuteczność szkoleń e-learningowych z AI. Każdy CLO powinien to wiedzieć.

Tryby ChatGPT 5: Auto, Fast (Instant), Thinking, Pro – który wybrać i dlaczego?

Najlepsze polskie firmy IT wspierające sektor farmaceutyczny – ranking 2025

Już dziś możemy pomóc Ci rosnąć

Porozmawiajmy, jak możemy wesprzeć Twój biznes

Monika Radomska